Als kennis tegenwoordig de belangrijkste productiefactor van bedrijven is geworden, dan zijn de meeste managers kennismanagers geworden. Deze redenering heb ik niet zelf verzonnen, maar haal ik uit de inleiding van 'Praktijkgericht kennismanagement', een boek geschreven onder redactie van Donald Ropes en Christiaan Stam. Het geeft aan dat de competenties van de moderne manager veel aspecten van kennismanagement bevatten.

Dit boek is bedoeld als lesstof voor studenten binnen het hoger onderwijs. Het is een compact, toegankelijk geschreven boekwerk vol tips, tricks en self-assessments waarmee studenten kennis kunnen maken met algemene managementvaardigheden. Dit boek biedt een solide basis voor een eerste kennismaking met algemene managementvaardigheden. Voor een startende projectmanager biedt dit werk een goede houvast.

'Veranderdiagnose' is mooi vorm gegeven en prachtig uitgevoerd, waardoor de schilderijen, de filmfragmenten en de gedichten die hij bij de diagnose gebruikt goed tot hun recht komen. Bovendien bevat het een paar zinnen die beklijven. Ik noem er twee. 'Want wie anderen in beweging wil krijgen, zal moeten uitgaan van hun beleving van de werkelijkheid.'  'Het maakt het verschil begrijpelijk tussen de fanatieke dertigers die door confronteren en afrekenen willen leidinggeven aan laid-back vijftigers die de relativiteit van de bovenstroom hebben ingezien en de waarde van de onderstroom beter aanvoelen.' 

Waarom zouden managers en adviseurs altijd moeten denken vanuit het perspectief dat verandering beter is voor een organisatie? Vanzelfsprekendheden over verandering gaan op de helling in het boek 'Onveranderbaarheid van organisaties' van Leike van Oss en Jaap van 't Hek. Van Oss en Van 't Hek zijn aanhangers van het sociaalconstructivisme van Karl Weick en de Nederlandse vertegenwoordigers Thijs Homan en Wim de Moor. In de vele sprekende cases klinkt hun advies en interim-managementervaring van organisatievragen.nl door. Hun benadering van vraagstukken blijkt uit de keuze voor een variëteit aan beelden en analoge perspectieven op onveranderbaarheid. Dit spreekt ook uit de fraaie intermezzo's door toppers uit diverse gebieden: taalkunde, neurologie, woningbouw, sociologie, biologie, filosofie en archeologie.

Het boek Het is mooi geweest - Het kantoor is geen pretpark van de Duitse communicatiedeskundige Judith Mair is een pleidooi voor herwaardering van klassieke organisatieprincipes, zoals strikte regels, vaste werktijden, elkaar niet tutoyeren en een verbod op het gebruik van mistig jargon verpakt in modewoorden als ‘innovatief’, ‘creatief’ en ander uitbundig communicatief zelfvertoon. Een provocatief geluid uit een periode waarin organisaties een speeltuin moesten worden om de ‘homo ludens’ zich te laten ontplooien.

De illusie dat je als manager of adviseur beoogde veranderingen bereikt door er hard op te sturen en goed te plannen, viert hoogtij. Het aantal publicaties over geplande veranderingen groeit de laatste jaren enorm en voedt daarmee deze illusie.

Zeventien pagina's met verwijzingen naar bronnen doen vermoeden dat de econoom Tim Harford, auteur van het boek 'Waarom we doen wat we doen', zijn huiswerk grondig gemaakt heeft. Het boek hangt dan ook elkaar van onderzoeksbeschrijvingen en zijn interpretaties hiervan. Of het nu gaat over racisme, de atoombom, criminaliteit, seks, het huwelijk, stedenbouwkunde, ambitieuze studenten of internetdating, Harford vertaalt menselijk gedrag bij voorkeur langs de lijn van 'kosten en baten'. Volgens hem kun je zonder begrip van de rationele keuzes die ten grondslag liggen aan ons gedrag, de wereld waarin wij leven niet begrijpen.

'Hergebruik is het ultieme doel van kennismanagement.' Bijna terloops, op pagina 56 van 'Praktijkgericht Kennismanagement', verschijnt deze belangrijke uitspraak, waar ik volkomen mee instem. En daarmee typeert deze uitspraak dit boek: al valt er te twisten over de volgorde van onderwerpen en over de accenten die Donald Ropes en Christiaan Stam plaatsen, er staat veel waars in en zeker ook veel leerzaams. Het boek wil de hbo- of universitaire managementstudent helpen een eigen visie te ontwikkelen op kennismanagement om kennisproductiviteit te verbeteren: ik denk dat ze hieraan een flinke kluif hebben.

Groeien. Wie wil dat niet? In zijn boek Mastering the Rockefeller Habits ontvouwt Verne Harnish een 'boost methode' om te komen tot even gestage als explosieve groei. Dit boek is nu in Nederlandse vertaling beschikbaar: De Rockefeller strategie. Het handboek voor snelgroeiende bedrijven.

Bij het socratisch coachen hanteer ik het principe: 'Mensen willen wel veranderen, maar niet veranderd worden.' Martin Appelo maakt die wil tot veranderen tot het centrale thema in dit boek. Socratisch Motiveren helpt om er uit te halen wat er in zit. Wat er (nog) niet inzit, kan er ook (nog) niet uitkomen. 'Socratisch motiveren' is een duidelijk en waardevol boek.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een onderwerp van deze tijd. Door films als 'An inconvenient truth' is de aandacht hiervoor alom aanwezig. Ondernemingen stellen bijvoorbeeld speciale sociale of milieujaarverslagen op. Dick de Waard is accountant en gespecialiseerd in het beoordelen van deze jaarverslagen. Voor zijn promotieonderzoek heeft hij de rol van toezichthouders bij MVO onderzocht. 

Harmonieus en constructief samenwerken met begrip voor elkaars opvattingen en belangen, wie wil dit niet? Hoe we ook ons best doen, toch zien we het in de praktijk vaak mislukken. In 'Geweldloze communicatie' beschrijft Marshall B. Rosenberg hoe we, door ons in te leven in de behoeften van onszelf en anderen, beter in staat zijn conflicten te vermijden en meer kunnen bereiken.

Televisieseries als The Office en Jiskefet vonden hun grootste fans onder de kantoorwerkers die zij afzeken. 'Goeiesmorgens' weerklonk de groet van Juffrouw Jannie jarenlang door de Nederlandse kantoortuinen. De paradox dat juist de witteboordenwerkers deze persiflage omarmden, tekent de haat-liefdeverhouding die zij met hun werk hebben.

Kostprijzen staat in Nederlandse ziekenhuizen steeds vaker structureel op de agenda. De invoering van de diagnosebehandelingcombinaties (DBC's) is de belangrijkste aanleiding. Ziekenhuizen en zorgverzekeraars krijgen voor het eerst in de geschiedenis de gelegenheid om vrije prijsafspraken te maken over de te leveren zorg. 

De boodschap van 'Slow Change' met als ondertitel 'versneller van sociale innovatie' van Frank Verschuur is dat managers beter moeten leren begrijpen wat de wezenlijke problemen in de organisatie zijn. Daarbij gaat het vooral om problemen in het gedrag van medewerkers als gevolg van blokkades in de organisatiestructuur.

'Leiders van vandaag - lessen voor morgen' is vooral leuk en verrassend en leest vlot weg. De kleine 140 pagina's zijn ruim opgezet. Besteed er twee uur van uw tijd aan en u slaat het weer dicht. Het is dan ook terecht, zoals Wouter Hart en Harry Sonnenschein het zelf omschrijven, een 'boekje'. Een boekje in meerdere betekenissen, maar daarom niet minder waardevol.

Hoe voegen marketeers waarde toe aan een bedrijf en hoe kan deze waarde worden vermeerderd? 'De hele dag bestaat uit keuzes maken. Dit gebeurt op basis van emotie, vertrouwen of ervaring. De sleutel tot succes worden steeds meer bepaalt door de marketeers van een bedrijf. Wat is het geheim om een product zo te maken en in de markt te zetten dat het de schappen uitvliegt of een rage wordt. 'Marketing' van de hoogleraren marketing Michael Solomon, Greg Marshall en Elnora Stuart is geschreven voor studenten die marketeer willen worden en voor degene die interesse hebben in marketing.

Hoe voegen marketeers waarde toe aan een bedrijf en hoe kan deze waarde worden vermeerderd? 'De hele dag bestaat uit keuzes maken. Dit gebeurt op basis van emotie, vertrouwen of ervaring. De sleutel tot succes worden steeds meer bepaalt door de marketeers van een bedrijf. Wat is het geheim om een product zo te maken en in de markt te zetten dat het de schappen uitvliegt of een rage wordt. 'Marketing' van de hoogleraren marketing Michael Solomon, Greg Marshall en Elnora Stuart is geschreven voor studenten die marketeer willen worden en voor degene die interesse hebben in marketing.

Opvallen op eigen wijze. Is dat niet wat we allemaal willen bij onze (potentiële) klanten? Producten en diensten zijn niet het enige wat we te bieden hebben - daarvan zijn al zo veel aanbieders. Dus zoeken we naar creatieve oplossingen om net wat meer aandacht te trekken bij de klant. Rob Snoeijen heeft 101 ideeën uitgewerkt in 'Verras de klant!'. Sommige zo eenvoudig dat je je afvraagt 'waarom doe ik dit nog niet?', andere vragen om wat meer inzet en durf. Typisch zo'n boek dat u niet één keer maar misschien wel honderd-en-een keer leest. Want er staan zoveel tips en ideeën in dat u er jaren mee vooruit kunt. Laat u inspireren!

Bent u op zoek is naar een wetenschappelijke benadering van gezond arbeidsbeleid? Wanneer u ook nog houdt van het ontleden van lange ingewikkelde zinnen en onduidelijke conclusies, moet u 'Gezond arbeidsbeleid' beslist lezen. Wie zoekt naar nieuwe inzichten en ontwikkelingen op het gebied van verzuimpreventie en reïntegratiemogelijkheden, vindt deze hier en daar ook, vooral in de tweede helft van het boek.