Huib Koeleman schrijft als enige auteur in Nederland al meer dan dertig jaar over interne communicatie. Hij is dan ook zonder meer een van de grondleggers van deze boeiende discipline binnen het communicatie vak. Ook de achtste editie van ‘Interne communicatie’ is vrijwel een compleet nieuw boek geworden.

‘Pionierend leiderschap’ is niet zozeer een boek voor managers, maar juist een leiderschapsfilosofie voor iedereen die idealen heeft voor een betere wereld en zich wil inzetten voor positieve verandering. Carla de Ruiter daagt ons uit ons bewustzijn als mens te ontwikkelen en weer in contact te komen met onze intelligente, voortstuwende creatiekracht. Een boek over betekenisgeving in werk en privé.

Wat beweegt CEO’s en bestuurders aan de top van bedrijven en organisaties? En welke rol speelt communicatie daarbij? Bestuursadviseur Rob Huisman schreef er een omvangrijk boek over, ‘Communicator’. Bedoeld voor topfunctionarissen, de mensen die hen ondersteunen en adviseren en voor iedereen die wil weten hoe het eraan toe gaat bovenin de piramide.

De gedragswetenschap kan rekenen op een warme belangstelling. Dat is logisch, want echte verandering zien we pas als er ook sprake is van ander gedrag. Vaak beperkt het gesprek hierover zich tot de vraag of we ook iets met nudging kunnen, terwijl dat slechts een van de vele interventies uit de gedragswetenschap is. Ondeskundig gebruik leidt eerder tot ongelukken dan tot succes. Gedegen kennis over dit onderwerp is dus nodig en daarin voorziet ‘De kunst van gedrag ontwerpen’.

Zeg dat je met de cultuur van je organisatie aan de slag wilt, en je staat al snel alleen. Cultuurverandering is zo’n beladen begrip geworden dat de meeste collega’s ervoor weglopen, wat gek is natuurlijk want zij vormen juist die cultuur. Maaike Thiecke schreef een boek dat kan helpen om toch het gesprek over organisatiecultuur aan te gaan: ‘Cultuurdingetje, hè…’

Voor mensen met weinig tijd schreven communicatieadviseurs Michiel van Delden en Ilse van Ravenstein een beknopt boekje over organisatieverandering: ‘Change made simple - Leidinggeven aan verandering: vier succesfactoren’. 

Organisaties kunnen onvoldoende omgaan met complexiteit. Planning en control werkt dan niet, en kan zelfs ongewenste resultaten bewerkstelligen. De professionals in die organisaties zijn dan de klos: harder werken voor steeds minder resultaat. Ze zien door de bomen het bos niet meer in de bureaucratie, de hokjesgeest en de fragmentarisatie. Dees van Oosterhout biedt met ‘Rolswitch’ een uitweg.

‘Wie orde zaait, zal chaos oogsten’ is door Walter Baets na twintig jaar opnieuw uitgegeven. Zijn vertoog heeft nog steeds dezelfde krachtige boodschap: onze westerse manier van denken en organiseren is nog altijd mechanistisch, bureaucratisch en hiërarchisch. 

Ben je kenniswerker en werk je het grootste deel van de dag met een beeldscherm? Dan is ‘Ons werk is stuk’ van Martijn Aslander, Arjan Broere en Mark Meinema verplicht leesvoer. 

Wie in organisaties werkt, weet dat vergaderingen saai zijn, teamwerk stroperig is, veranderingen opgelegd worden, er veel vermijdingsgedrag is, angst en machtsspelletjes in de weg zitten en organisatieveranderingen en trainingen vaak niet tot verbetering leiden.

We communiceren met elkaar om in verbinding te zijn en als die verbinding betekenisvol is, dan communiceren we moreel. Hans Krabbe onderzoekt in Vrijuit spreken hoe we moreel kunnen communiceren in deze tijd van informatie overload, taalverruwing en leugens. 

De complexiteit van vraagstukken, de versnellende dynamiek, de grote hoeveelheid actoren met hun belangen en de sterke samenhang tussen al deze facetten, maken het moeilijk om grip te houden. Overheden beginnen dit ook te ervaren, maar wat moet je hiermee als ambtenaar? Riddering en Geuzendam laten in BEgrip zien hoe je als publieke professional om kunt gaan met complexiteit.

Nu de vraagstukken en de omgeving waarin ze spelen steeds complexer worden en continu in beweging zijn, is het noodzakelijk dat we snel en gepast leren anticiperen op de enorme snelheid van de ontwikkelingen. De handreiking die Eric Koenen hiervoor in Samen slim aanbiedt, is collectieve intelligentie.

Organisaties zitten vol met Patronen, waarneembare zich herhalende aspecten van de werkelijkheid. Patronen slijten in en vormen groeven die soms zo diep zijn dat de betrokken mensen erin vast zitten en niet meer over de rand heen kunnen kijken. Danielle Braun wijdt een heel boek aan dit wat ongrijpbare fenomeen, dat ons pad zo vaak kruist.

Mensen creëren hun eigen werkelijkheden. Alles wat we zien is onze eigen interpretatie van wat we zien. Door informatie weg te laten, kan onze ervaring van de werkelijkheid achteraf een illusie blijken.

Iedereen die in een organisatie van enige omvang werkt, zal zich onmiddellijk herkennen in Ontgroeven van Kees Tillema. Het doorgeslagen maakbaarheidsdenken heeft de van meeste organisaties routinematige machines gemaakt.

Na 30 jaar bevindt interne communicatie zich pas in de adolescentiefase. De focus ligt altijd nog sterk op de middelen en kanalen. ‘Je gaat naar de interne communicatiefunctie om je saaie PowerPoint op te laten leuken, of een nieuwsbrief te laten verzorgen', zegt Jenni Field, de auteur van Influential Internal Communication. Dat is het beeld dat veel mensen hebben.

Management- en organisatiemethoden zijn de afgelopen honderd jaar vooral ontstaan in een geordende, stabiele industriële wereld. Managers zoeken daarom naar voorspelbaarheid, grip en controle. 

Als tegenwicht voor het veel te ver doorgeschoten maakbaarheidsdenken is er nu De Vanzelforganisatie. Een smaakvol vormgegeven boek over het veranderen van de manier van organiseren. Een soort ‘positieve psychologie' maar dan voor organisatieontwikkeling.

Eindelijk is er een breed en toegankelijk boek over complexiteit - het fenomeen waar we steeds meer me te maken hebben, maar dat nog te weinig wordt gezien. Daardoor gaat er veel mis, zeker de laatste tijd. Kijk maar naar de toeslagenaffaire of de coronacrisis. Chaordisch organiseren van Nicoline Mulder helpt daar verandering in te brengen.