Verandering levert vaak spanning op. Er liggen echter kansen in die spanning besloten die de motor kunnen worden van verandering en innovaties. Het is dus de kunst om de spanning – de energie die dit oplevert – in te zetten ten gunste van de verandering. In Spanning in en rond organisaties gaan 31 auteurs in op de veelzijdigheid van verandering, de druk die daarmee gepaard gaat en hoe je spanning hanteert.

Spanning in en rond organisaties: elke manager en consultant heeft er mee te maken. Een mooi onderwerp dus voor het jaarlijkse congres van M&O, het tijdschrift voor management en organisatie. Het gelijknamige congresboek bevat de bijdragen van (bijna) alle sprekers. Helaas ontbreekt daarbij de waardevolle beschouwing die filosoof Harry Kunneman aan het eind van de dag ten beste gaf.

'Spanning in en rond organisaties' in 15 hoofstukken schrijven 31 auteurs over spanningen. Spanningen die ontstaan als organisaties gaan samenwerken, spanningen die worden veroorzaakt door organisatieveranderingen en over spanningen die aanwezig zijn in teams en tussen individuele mensen. 

'Vierkante Wielen' is het verhaal van een grote ommekeer bij NedTrain. Prachtig verwoord, persoonlijk en aangrijpend soms. De resultaten mogen er ook zijn: met minder mensen meer doen, veiliger werken en betere kwaliteit leveren. Zou Arie van As dé succesformule gevonden hebben waarmee u ontspoorde organisaties weer op de rails zet?

Ik werd gevraagd om een recensie te schrijven over 'Aerodynamisch veranderen'. Nadat ik de inleiding had gelezen waarin gesteld wordt dat dit boek een heel nieuwe blik werpt op 2500 jaar veranderen, ging ik de uitdaging graag aan. Dat moet dan toch wel heel bijzonder zijn dat alle inzichten van Kotter, De Caluwe en Jaap Boonstra, maar ook die van Plato en Aristoteles in de prullenbak kunnen en we hele nieuwe manier van veranderen tegemoet gaan zien. Kan Hugo Meijers dat waarmaken?

Wie kijkt er naar zichzelf of naar zijn eigen rol als je niet tevreden bent over het verloop van een situatie? Ben je bereid je eigen rol ter discussie te stellen als je je groen en blauw ergert aan je collega? Hoe vaak zeg je dat eerlijkheid een kernwaarde voor je is en hoe vaak ben je écht eerlijk?' 'Allemaal vragen waarmee ik in mijn hoofd zit na het lezen van het boek 'Doorbreek de cirkel!' van Arend Ardon.

Vroegen speelden we cowboytje en boefje. Met zelfgemaakte geweertjes slopen we door het bosje in de buurt. En raak schieten, was 10 tellen dood. Daarbij was er voortdurend discussie over hoe lang tot tien tellen duurde. We maakten plannen over hoe we 'de vijand' het beste konden pakken. En als we moe waren dronken we limonade bij moeders in de keuken. In deze korte beschrijving komen de belangrijkste elementen van het spel aan de orde zoals genoemd in het boek 'Gaming: organisatieverandering met spelsimulaties' van Annemieke Stoppelenberg, Léon de Caluwé en Jac Geurts. Spel is een ongedwongen, afgebakend, plezierig, aan regels gebonden en op ervaring gericht gebeuren.

De kaft van het boek en de titel 'Boem! Voort!' van Wim Kweekel ogen als een tienerboek. Dit managementboek is geschreven in een romanvorm en gaat over de hoofdpunten waar een organisatie aan moet voldoen om te bestaan. De ondertitel luidt 'Een businessroman over resultaatgericht veranderen'. Toch zie ik weinig praktische invulling in het boek met betrekking tot het onderwerp veranderen of resultaatgericht veranderen. Dit boek zal dan ook niet direct bruikbaar zijn voor de praktijk en is vooral aan te raden voor beginnende lezers die op zoek zijn naar de benodigde lijnen om leiding te geven aan een organisatie.

De top beslist, de staf bedenkt, het middenkader stuurt en controleert en de werkvloer voert uit. Zo'n top-down vastgestelde oplossing werkt niet. Op deze stelling gaat Frank van Elsdingen - in zijn boek 'Verlangen naar zee' - uitgebreid in. Ondubbelzinnig maakt hij zijn standpunt duidelijk en beschrijft hij met de kracht van een rasechte Amsterdammer dat we moeten leren 'verlangen naar de zee'.

Werken aan veranderen wordt steeds gewoner. De afgelopen jaren heeft een groep veranderaars, docenten en auteurs, inzichten en concepten rond verandermanagement bij elkaar gebracht in een succesvolle leergang. De leergang, en de ervaringen vormen de basis voor 'Essenties van verandermanagement'.