In tijden van klimaatverandering worden we gedwongen om op een andere manier naar de aarde te kijken. Filosoof Vincent Blok heeft een nieuw perspectief ontwikkeld op onze zorg voor de aarde. Niet langer antropocentrisch, maar eco-centrisch.  

David Graeber leeft niet meer. Kort na de voltooiing van het dikke, fascinerende boek Het begin van alles, dat hij samen met archeoloog David Wengrow (1972) schreef, overleed hij, net geen zestig jaar oud.

Als jager-verzamelaars waren we vrij, zwierven we in kleine groepjes over de aardbol, was iedereen gelijk. Dat veranderde toen we de landbouw ontdekten … Zo was het toch? Nee, zo was het niet! In ‘Het begin van alles’ uit 2022 leiden antropoloog David Graeber en archeoloog David Wengrow ons door de geschiedenis van de mensheid met een groot aantal fascinerende voorbeelden van volken en stammen die onze aannames ontkrachten. Hun les? We hebben (nog steeds) keuze.

Er is geen discussie meer of er wel klimaatverandering is. Zelfs de fossiele industrie geeft dit inmiddels toe. Die oorlog is voorbij. Maar er is wel een nieuwe oorlog: over wat we eraan moeten doen, en óf dat nog wel zinvol is, zo stelt ‘The New Climate War’ van Michael E. Mann uit 2021.

Het prijswinnende boek Onzichtbare vrouwen van Carolina Criado Perez uit 2019 gaat over Big Data en vrouwen. Of beter: over Big Data zónder vrouwen. Over besluiten nemen op basis van data die alleen van mannen zijn. Vaak onbewust. Het levert discriminatie van vrouwen op, tot levensbedreigende situaties aan toe. Dit boek heeft me geschokt, juist omdat het tegengaan van de onderliggende bias zo lastig is.

De Russen vallen Oekraïne binnen, en ik pak een boek. Maar wel een heel relevant boek, dacht ik zo: ‘De onvermijdelijkheid van een nieuwe wereldoorlog’ van Ingo Piepers.

Meer plezier in het leven? Dat hoeft toch niet zo ingewikkeld te zijn, zou je denken. Catherine Price houdt ons een spiegel voor. Doordat we zo zijn vergroeid met onze schermen, neigen we vaak naar fake fun, grappige dingen op sociale media of verslavend entertainment.  

Stoere soldaten, die met hand en tand verdedigen wat ze lief is. Blind vertrouwend op hun eenheid. Daar zijn veel films over gemaakt. Helden! Zou je ook niet zo willen zijn? Nou, ik niet, zeker niet na De verkennersmindset van Julia Galef uit 2021 gelezen te hebben.

Luyendijk heeft met De zeven vinkjes een persoonlijk boek geschreven. Zelf schrijft hij: ‘Dit boek is een poging om mannen zoals ikzelf onder het vergrootglas te leggen. (..) Mannen die één ding gemeen hebben: door ons uiterlijk ofwel lichaam en door onze achtergrond ofwel nest zitten wij altijd in de dominante groep.’

Er was bij uitkomen direct veel om ‘De zeven vinkjes’ van Joris Luyendijk te doen. Lof en kritiek. Ikzelf ben blij met dit boek. Goed dat iemand ‘van binnenuit’ zijn stem verheft tegen ongelijkheid.

In ‘Wie kies je om te zijn’ voert Roek Lips met 53 min of meer bekende Nederlanders op het gebied van cultuur, wetenschap en politiek indringende gesprekken over het leven, wat de gesprekspartners heeft gemotiveerd en geïnspireerd. En, hoe zij ‘in hun strijd om het bestaan’ op nieuwe gedachten en inzichten zijn gekomen. 

Een bijna thriller-achtige cover, met de heftige tekst; CODE ROOD. ‘Het verhaal achter het Corona beleid’, geschreven door twee absolute zwaargewichten waar het politieke verslaggeving betreft.

We bevinden ons op een kantelpunt in de geschiedenis van de mensheid. Een verandering van tijdperk waarin alles wat vanzelfsprekend is ter discussie staat. Wij kunnen de wereld nog redden en uiteindelijk onszelf. Hoe? Dat lezen we in ‘Omarm de chaos’ van Jan Rotmans.

In een tijdperk waarin politiek leiders (meer dan anders?) lijken te leiden aan narcisme, ‘alzheimer’ en andere psychische aandoeningen, was de aanwezigheid van Angela Merkel op het wereldtoneel een verademing.