We zijn geneigd om met een menselijke bril naar intelligentie te kijken. Daardoor is ons denken erover behoorlijk ongenuanceerd. Definities van intelligentie kun je samenvatten als ‘wat mensen doen’. James Bridle kijkt vanuit een ecologisch perspectief naar de onderlinge relaties die leefvormen met de meer-dan-menselijke wereld aangaan. Hij schakelt in zijn boek net zo makkelijk van de intelligentie van computers naar de intelligentie van planten.

Hans de Witte-van Mierle koos een bijzondere vorm voor deze recensie van De kleine Taleb. Een fictief tweegesprek tussen twee vrienden over deze samenvatting van het bekendste boek van Nassim Nicholas Taleb: De zwarte zwaan. In het gesprek passeert ook een aantal andere klassiekers de revue.

‘Een avontuurlijke reis naar een groenere toekomst van onze planeet, de enige die we hebben’ is de wervende tekst van ‘Only Planet’. Deze woordgrap, natuurlijk geïnspireerd door Lonely Planet (wie reist er niet mee!) en met bijpassende cover, vind ik erg goed. De inhoud doet er zeker niet voor onder. Complimenten aan WUR-wetenschapper Tim van Hattum voor de uitstekende uiteenzetting van de problematiek en de verschillende routes die we op deze reis kunnen volgen.

Het bekendste boek van statisticus, risicoanalist en voormalig optiehandelaar Nassim Taleb is ‘De Zwarte Zwaan’. De financieel-economisch journalist Wouter van Bergen vat in ‘De Kleine Taleb’ de belangrijkste ideeën uit ‘De Zwarte Zwaan’ samen. Hij heeft daar slechts tachtig pagina’s voor nodig. Hij volgt daarbij de indeling van het originele boek van Taleb. 

We groeien al honderden jaren ten koste van de aarde. Het roer moet om. Zeker in Nederland dat in Europa als het sukkeltje op het gebied energietransitie wordt gezien. Een transitie in ons doen en denken is nodig. We leven in een tijdperk dat als een kantelpunt gezien kan worden. Dat is de kernboodschap van Omarm de chaos van Jan Rotmans.

In 2020 schreef Marije van den Berg ‘STOP; stopstrategie voor organisaties’. Daarin pleitte zij voor het stoppen met wat al te vanzelfsprekend is, omdat dat schadelijk is voor mens en organisatie. Nu drie jaar later gaat het in haar boek ‘De beleidsbubbel’ niet om het doorbreken van routines, want – zo zegt zij – routines zijn onderdeel van ambachtelijk werk.

In ‘De beleidsbubbel’ schrijft Marije van den Berg een boek als medicijn tegen cynisme, voor iedereen die het gat tussen gemeenschap en politiek wil dichten en ernaar snakt kwaliteit te leveren in onze gemeenschap. Zelf werkzaam bij een uitvoeringsorganisatie van de rijksoverheid, voelde ik me direct aangesproken. Het werk moet beter en vanaf een andere plek.

Het is donderdag 22 september 2011. PVV-leider Geert Wilders zegt tijdens de algemene beschouwingen tegen premier Rutte dat hij ‘normaal en rustig moet doen’. ‘Doe zelf normaal’ zei Mark Rutte. Heel slim en handig van Maxim Februari om dit als titel van zijn nieuwste essay mee te geven. Dan trek je in ieder geval de aandacht voor je boek.

Een knalroze omslag, een ballon op de voorkant en ‘De Beleidsbubbel’ als titel. Dit nieuwe boek valt op, zonder maar een bladzijde gelezen te hebben. Dat moet ook. Want ondanks duizenden beleidsmakers, miljoenen uren aan vergaderingen en miljarden euro’s in fondsen sneuvelt goedbedoeld overheidsbeleid nogal eens. Met als gevolg? Nog meer beleid, als vermeende oplossing. 

‘Ik zit hier een boek te schrijven met een koptelefoon op en denk daarmee de overheid te kunnen veranderen. Hoe haal ik het in mijn hoofd?’ ... Onderzoeker en adviseur Marije van den Berg constateerde net als vele anderen dat het openbaar bestuur niet werkt zoals het zou moeten werken. Er is te veel beleid waar niets van terecht komt. 

Robert Waldinger en Marc Schule zijn beide hoogleraar psychiatrie aan de Harvard University. Samen geven zij leiding aan het langstlopende onderzoek ter wereld. Dat loopt al 80 jaar inmiddels, en het onderwerp is menselijk geluk.

‘Spreken en zijn’ is een boek over ongelijkheid, taal en minderheden. Over gelabelden en ongelabelden. Over stereotypering en talkshows die minderheden zien als entertainment. In een wereld waarin we steeds minder met elkaar spreken en steeds meer over elkaar, doet Kübra Gümüsay haar mond open. Ze beschrijft de kooi die haar en alle andere gelabelden omsluit. Ze ziet haar boek als een bijdrage in de zoektocht naar een taal waarin iedereen mens kan zijn.   

Te vaak wordt natuur ondergeschikt gemaakt aan de behoeften van mensen en bedrijven. Milieuwetgeving voorkomt dit onvoldoende. Daarom heeft de natuur eigen rechten nodig, vergelijkbaar met de Rechten van de mens. Jessica den Outer onderbouwt dit krachtig in haar boek ‘Rechten voor de natuur’.

 ‘Ik ben een existentiële vluchteling.’ Dit is de eerste zin van het boek ‘Zwart en Vrouw’ van de Zimbabwaanse schrijver Tsitsi Dangarembga. Deze pakkende opening maakte me nieuwsgierig naar meer, maar ergens onderweg doofde die nieuwsgierigheid uit.