Over teameffectiviteit is in de loop der jaren veel geschreven. Over teamontwikkelingsfasen, teamrollen, (agile) teamcoaching, probleemteams en natuurlijk ook over werken met virtuele teams. Want die komen er steeds meer. Maar over hoe je zorgt voor de juiste teamcultuur lees je veel minder; met zo veel woorden althans. Alleen dat al maakt het verschijnen van Teamability (‘Zo vorm je extreem gemotiveerde teams’) van Roderick Göttgens vermeldenswaardig. Een tweede opmerkelijk feit: de auteur vertelt zijn verhaal tegen de achtergrond van hoe bij het Korps Commandotroepen aan de juiste teammentaliteit wordt gewerkt.

Teams, groepen en netwerken zijn volgens Peter Senge een belangrijk medium om organisaties tot ontwikkeling te brengen. Alleen wanneer teams kunnen leren, kunnen organisaties leren. Die opvatting is ook terug te vinden in het boek High Impact Teaming (‘Bewust, effectief, efficiënt samenwerken’) van Stefan Decuyper, Elisabeth Raes & Anne Boon. Alle drie gepromoveerd op het gebied van teamleren, teamontwikkeling en menselijke interactie. Op basis van jarenlange werkervaring en wetenschappelijk onderzoek ontwikkelden zij een model voor ‘high impact teaming’. Ofwel: waartoe teamleren kan leiden.

Hoogleraar en oud-Denker des Vaderlands René ten Bos is filosoof, en geen managementcoach. Over leiderschap heeft hij dan ook een anti-psychologische opvatting. "Ik geloof niet dat leiderschap gezocht moet worden in specifieke eigenschappen van mensen. Het is een vorm van hoe mensen met elkaar omgaan." De taak van de leider is het vooral te morrelen aan regels om verandering te organiseren, vindt hij. En trouwens, het is hoog tijd om af te rekenen met bijgelovige leiderschapstheorieën.

Management moet weer met beide benen op de grond komen, zegt Henry Mintzberg in Bedtime Stories for Managers. In zijn twintigste boek waarschuwt de Canadese hoogleraar onder meer tegen het kortetermijnsdenken van narcistische leiders. ‘Topbestuurders moeten het ingeramd krijgen dat wat ze doen beschamend is.’