Crisis in de hand

Het boek 'Crisis in de hand' onderscheidt zich door de pragmatische wijze waarop de auteurs omgaan met het hanteren van crisissituaties. Of liever gezegd, de latente dreiging van crisissituaties. Jurriaan Cals, Els Visser en Ruud Plomp geven aan dat ieder situatie verschillend is en dat je crisissituaties nooit kunt voorzien. Wel kun je je daarop zo goed mogelijk voorbereiden. In de inleiding wordt uiteengezet dat het niet gaat over direct betrokkenen bij rampbestrijding (de professionele hulpverleningsdiensten), maar over het organiseren in moeilijke omstandigheden, over het beheersen van crisissituaties door mensen die dit niet voor hun dagelijkse werk doen. Ze komen in deze rol omdat ze leiding geven, omdat ze over bijzondere kwaliteiten of kennis beschikken of gewoon omdat ze ergens werken waar een crisis ontstaat die moet worden aangepakt. Het eerste hoofdstuk begint met de vraag of je je bedrijf überhaupt wel wilt voorbereiden op crisissituaties en wat de overwegingen daarbij zijn. En als het antwoord daarop positief is, wat je als voorbereiding kunt doen. Als het cruciale moment van een crisis daar is, is het eerste dat dient te gebeuren de opstart van het crisisteam. Wat moet je doen en waar moet je aan denken? Jij en je team moeten een beeld en oordeel vormen van de crisis. De auteurs leggen er de nadruk op dat je eigenlijk nooit een volledig overzicht over de situatie hebt en beslissingen dient te nemen op onvolledige informatie. Beslissingen vinden in zo'n situatie altijd onder moeilijke omstandigheden plaats. De auteurs geven nuttige tips waar je rekening mee moet houden. Dat geldt ook voor het hanteerbaar houden van de menselijke beperkingen. Aan communicatie is een apart hoofdstuk gewijd: Hoe verloopt je communicatie, wie zijn je woordvoerders, wat moet je vertellen en hoe? Wat kun je dan allemaal tegenkomen als het meest urgente deel van de crisis voorbij is en wat heb je er als organisatie van geleerd? Wat kun je doen om het vertrouwen in de organisatie te herstellen, als dat nodig is? Daarnaast is het belangrijk dat je aandacht besteedt aan goede nazorg voor betrokkenen. De twee laatste hoofdstukken van het boek zijn een soort toegift. In het ene benadrukken de auteurs het belang van een veerkrachtige organisatie en de betekenis daarvan in crisissituaties. Het andere is, in de stijl van de opzet van het gehele boek, een soort samenvatting waarin ze vier richtinggevers meegeven. Eén voor organisatorische voorbereiding, één voor de fysieke voorbereidingen, één gericht op het oefenen van crises en één met tips om je organisatie veerkrachtiger te maken. Het is voor de herkenbaarheid van het boek wel aardig als je al een keer in een (oefening van een) crisisteam hebt meegedaan, maar ook voor mensen die dat nog nooit hebben meegemaakt is het boek heel toegankelijk. Het leest vrij makkelijk, met korte hoofdstukken, korte voorbeelden, een overzichtelijke indeling en aan het eind van ieder hoofdstuk een soort checklist van punten waar je op moet letten. De basis van de voorbereiding op een crisis is aanwezig, maar je moet het voor je eigen organisatie nog wel invullen. De voorbeelden zijn illustratief, kort en bondig. Hoewel de auteurs in geen enkel voorbeeld man en paard noemen zouden ze onderwerp van een nieuwsquiz kunnen zijn. Voor de nieuwsvolgers zijn onder andere de voorbeelden van de Exxon Valdez, de Brent Spar, de koeltoren van de centrale in Geertruidenberg en de cafébrand in Volendam duidelijk herkenbaar. Wat mij betreft een aanbevelenswaardig boek voor iedereen die zijn organisatie op enigerlei wijze wil voorbereiden op een crisis.