Filosofen merken wel eens op dat kinderen confronterend eerlijk kunnen zijn. Ze stellen de vraag die gesteld moet worden, draaien niet om de hete brij heen en zeggen waar het op staat. Om die reden bewonderen volwassenen kinderen soms. Hun openheid en nieuwsgierigheid lijken grenzeloos. Maar ja, kinderen hebben natuurlijk onvoldoende kennis van de wereld, hebben nauwelijks relevante ervaringen en kunnen dus nauwelijks een goede gesprekspartner zijn voor volwassenen, laat staan voor leiders, zou menig volwassene kunnen tegenwerpen. Maar dat is niet terecht volgens de auteurs. Leiders zouden moeten luisteren naar het kind dat ze ooit waren, naar het kind dat nog diep in hen zit en het kind dat de wereld open en nieuwsgierig tegemoet trad. De vraag is natuurlijk: Hoe doe je dat dan? De auteurs hebben een daartoe een bijzondere aanpak opgesteld. Ze zijn gestart met het interviewen van tien leiders, o.a. CEO’s van Unilever, de Rabobank, AFM maar ook burgemeester Aboutaleb van Rotterdam, vicevoorzitter van de EU, Frans Timmermans en Neelie Kroes van Special Envoy StartupDelta.
De interviews zijn zeer aangenaam te lezen omdat ze over de persoon zelf gaan en niet zozeer over marktaandeel, strategie en beleidsbeslissingen. Het zijn geen halleluja-verhalen waarin deze leiders zich groter proberen voor te doen dan ze zijn. Integendeel, de leiders zijn doorgaans erg kritisch op zichzelf. Ze weten dat ze vaak ongeduldig zijn, slecht luisteren, hun oordeel al klaar hebben en durven dat ook op te merken in het interview. Maar ze hebben -vanzelfsprekend- allemaal een drive en enorm veel energie. Hen werd gevraagd wat ze lastig vinden. De lezer krijgt zo een goed beeld van de mens achter de leider met zijn of haar kwetsbaarheden. Met de uitkomsten van deze zorgen en twijfels gingen de auteurs naar negentien kinderen tussen de negen en twaalf jaar en lieten die commentaar geven op de interviews. Dat levert soms ontnuchterende observaties op. Zo stelt een van de leiders dat hij bang is om fouten te maken. In een tekstballonnetje bij het interview lezen we dan het commentaar van een van de kinderen: ‘Waarom ben je bang om een foutje te maken? Een foutje betekent toch niet dat je minder aandacht krijgt, dat er minder naar je wordt geluisterd? Iedereen maakt wel eens een foutje.’
Zo zijn de interviews dus voorzien van quotes van kinderen die commentaar hebben geplaatst bij voor hen saillante punten van de leiders. Toch lijkt er op dit punt iets te ontbreken. Ik voel dat het niet af is. Is het de diepgang?
Het boek bestaat uit drie delen waarvan ik het eerste deel het meest interessante vond. Dat waren de interviews. In het tweede gedeelte krijgt de lezer een spannend (kinder)verhaal voorgelegd waarbij de auteurs de wens uitspreken dat de kinderen dit verhaal aan hun (groot)ouders gaan voorlezen opdat er ook naar kinderen wordt geluisterd. Ik moet eerlijk bekennen, hier raakte ik mijn enthousiasme voor het boek kwijt. Het verhaal boeide me niet en nam voor mij te veel bladzijden in beslag. Het derde deel ‘Worstelingen en wijsheden’ geeft een overzicht van alle dilemma’s waar de meeste leiders mee worstelen. Het zijn uitersten op een continuüm waarin de worsteling van de leider duidelijk wordt. Bijvoorbeeld: kies je voor nu of voor later? Of: werk je vanuit rust of vanuit haast? Een nuttig hoofdstuk dat als een samenvatting van de interviews kan dienen.
Al met al is Nog lang en gelukkig wel een originele maar m.i. nog niet voldoende geslaagde poging om leiders te leren luisteren naar kinderen en naar het kind dat zij ooit waren.
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat. Hij is auteur van de boeken Meegaan of dwarsliggen, Werkvormen voor managers en Leidinggeven kun je zelf. Samen met meerdere auteurs schreef hij onder red. van Rob van Es het boek Praktijkboek Veranderdiagnose en samen met Peter van den Boom schreef hij Theatervoorstellingen in organisaties. Naast zijn schrijfactiviteiten is hij spreker en organiseert hij trainingen en seminars over actuele managementthema's.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
