In tien polariteiten schetst Marcel Hoiting in L-AI-DERSCHAP wat volgens hem onderbelicht is in het huidige leiderschapsdenken. Het gaat om: van versnellen naar vertragen, van zenden naar sensing, van ratio naar intuïtie, van vaste patronen naar bewuste keuzes, van actie naar verbeelding, van doelgerichtheid naar intenties, van cijfers naar verhalen, van nemen naar geven, van resultaten naar leerervaringen en van regels naar rituelen.
TWEE VERHAALLIJNEN
De tien polariteiten worden tot leven gebracht aan de hand van twee verhaallijnen. Allereerst is er de roadtrip: een challenge die Hoiting samen met zijn dochter aangaat. Hun doel is om in een paar dagen zoveel mogelijk kilometers af te leggen met zo min mogelijk geld. Een metafoor voor leiderschap in onzekere tijden - navigeren in onduidelijke en onverwachte omstandigheden, met beperkte middelen en een open vizier.
De tweede verhaallijn draait om Mark, de CEO van een groot maar stuurloos IT-bedrijf. In zijn zoektocht naar richting ontdekt hij - met vallen en opstaan - dat juist door het toepassen van de tien polariteiten een organisatie kan ontstaan die gezonder, menselijker en inspirerender is.
DRIE DELEN, TIEN POLARITEITEN
Het boek is opgebouwd uit drie delen. Deel één beschrijft de roadtrip die Hoiting met zijn dochter maakt. Deel twee vormt het hart van het boek en behandelt de tien polariteiten voor menselijk leiderschap. In deel drie maakt Hoiting de vertaling naar leiderschap in een tijdperk van kunstmatige intelligentie.
De meeste ruimte is ingeruimd voor het tweede deel. Hoiting zet elke polariteit helder uiteen aan de hand van de twee verhaallijnen en verrijkt ze met voorbeelden uit het internationale bedrijfsleven. Bij iedere polariteit hoort bovendien een tweedelige opdracht: één gericht op het persoonlijk leiderschap van de lezer zelf, en één waarmee de leider de vertaalslag kan maken naar zijn of haar organisatie. De opdrachten zijn duidelijk omschreven, concreet en stapsgewijs uitgewerkt - waardoor het boek niet alleen inspireert, maar ook activeert.
VORM EN STIJL
Het boek is fraai uitgevoerd in hardcover: mooi opgemaakt, full colour uitgegeven en voorzien van prachtige illustraties van Mireille van Yperen. De schrijfstijl van Hoiting is helder en concreet. Hij weet complexe ideeën goed uit te leggen, biedt voldoende diepgang en houdt het tegelijk compact genoeg om prettig door te lezen. De gekozen polariteiten zijn logisch en herkenbaar. Ze sluiten nauw aan bij de ontwikkeling die veel leiders doormaken: de beweging van sturend of transactioneel leiderschap naar meer transformerend, mensgericht leiderschap.
Dat alles maakt L-AI-DERSCHAP niet alleen inhoudelijk sterk, maar ook visueel en stilistisch aantrekkelijk — een boek dat uitnodigt om op te pakken én te gebruiken als leer- of reflectieboek.
TWEE KRITISCHE NOTEN
De manier waarop de polariteiten zijn verwoord in de verschillende hoofdstukken wekt soms de indruk dat er sprake is van een voorkeur voor één zijde van de polariteit. Alsof vertragen altijd of vaker beter is dan versnellen, of intenties beter zijn dan doelgerichtheid. Persoonlijk ben ik meer gecharmeerd van de gedachte dat de effectiviteit van leiderschap wordt bepaald door de situatie - en dat het de kunst is van de leider om daarop af te stemmen. Al begrijp ik ook dat leiders gemiddeld gezien de ene kant van een polariteit doorgaans meer te ontwikkelen hebben dan de andere kant.
Zoals Danny Mullenders goed beschrijft in zijn boek De kunst van niet kiezen: goed leiderschap gaat niet over óf-óf, maar over het vinden van het juiste midden, op het juiste moment.
De tweede kritische noot betreft de titel. In het voorwoord, op pagina 7, schrijft Hoiting: ‘Laat ik helder zijn: dit is geen boek over AI.’ Die woorden hadden wat mij betreft op de flaptekst mogen staan. Hoiting heeft een uitstekend, breed toepasbaar boek geschreven over leiderschap in tijden van transformatie.
Maar door de gekozen titel - in combinatie met de beperkte uitwerking van zijn visie op AI - blijft er toch een licht clickbaitachtig gevoel hangen. Het wekt verwachtingen die het boek inhoudelijk niet helemaal waarmaakt. En dat is jammer, want het boek heeft zo’n marketingtruc niet nodig; het doet een beetje afbreuk aan het prima en waardevolle boek dat Hoiting heeft geschreven.
Maar nogmaals: Marcel Hoiting heeft met L-AI-DERSCHAP een uitstekend, breed toepasbaar boek geschreven over leiderschap in tijden van transformatie.
Over Ward Grootens
Ward Grootens is Trainer en Coach op het gebied van (Persoonlijk) Leiderschap. Daarnaast is hij auteur en Podcast-host. In zijn werk put hij uit zijn achtergrond in oa HRM, Organizational Behavior Management, Systemisch Werk en Neuro Linguïstisch Programmeren. Hij brengt door middel van zijn werk zowel individuele leiders als organisaties in beweging.