Creatieve vuurkracht is een aantrekkelijk vormgegeven boek. De visuele stijl en illustraties nodigen direct uit tot lezen. De ondertitel - Wat als verandering écht iets verandert? - prikkelt: welke organisatie is vandaag níet bezig met verandering? Toch stranden veel verandertrajecten in goede bedoelingen. Dit boek onderscheidt zich doordat het geen allesomvattende methode belooft, maar juist uitnodigt om anders te kijken en denken — buiten de gebaande paden.
Het boek is opgebouwd rond het acroniem VUUR: Verlichten, Uitvinden, Uitdagen en Re-integreren. Daarmee vormt het een logische route van inzicht naar actie, voor zowel de veranderaar als de organisatie.
Verlichten
In deel 1 (Verlichten) introduceert Elleke van Gelder creativiteit als katalysator voor verandering. De lezer wordt actief betrokken met oefeningen die de eigen denkkracht stimuleren. Het hoofdstuk over het Cynefin-framework van Snowden springt eruit. Dit model helpt onderscheid te maken tussen eenvoudige, gecompliceerde, complexe en chaotische vraagstukken, en voorkomt dat alles op één hoop wordt gegooid. De toepassing op de coronacrisis is scherp en herkenbaar: door alles als complex te behandelen, raken we juist verlamd. Van Gelder verwijst naar de aanpak van toenmalig minister Hugo de Jonge, die in ‘boosteren’ de oplossing zag - een interventie die niet leidde tot duurzame verandering.
Uitvinden
Deel 2 (Uitvinden) richt zich op het individu: duurzaam veranderen vraagt om het doorbreken van denkpatronen. Van Gelder introduceert hier de acht kenmerken van ‘vurige creativiteit’: openheid, vertrouwen, lef, initiatief, volharding, ongehoorzaamheid, optimisme en introspectie. Via zelfanalyses en tests wordt de lezer uitgedaagd om het eigen creatieve profiel te ontdekken. Dit deel heeft iets van een zelfhulpboek, maar blijft tegelijk diep reflectief en uitnodigend.
Uitdagen en Re-integreren
In deel 3 (Uitdagen) verschuift de focus naar de organisatie. De lezer leert de acht kenmerken toepassen op collectief niveau — nuttig voor teams die maar niet begrijpen waarom hun verandertraject stokt. De praktijkvoorbeelden maken dit deel concreet en herkenbaar.
Het slotdeel (Re-integreren) keert terug naar het persoonlijke: de auteur beschrijft haar eigen zoektocht naar creativiteit en de betekenis daarvan binnen haar professionele ontwikkeling.
Tot slot
De centrale ambitie van Van Gelder is helder: creativiteit aanwakkeren als brandstof voor duurzame verandering. Toch ligt de nadruk sterker op creatieve ontwikkeling dan op veranderkunde. Daardoor blijft de vraag deels onbeantwoord: hoe verhouden creativiteit en organisatieverandering zich precies tot elkaar?
Het boek is bij uitstek geschikt voor professionals die durven loskomen van vaste routines en nieuwsgierig zijn naar nieuwe perspectieven. Creatieve vuurkracht biedt geen blauwdruk, maar een frisse, inspirerende kijk op de menselijke kant van veranderen.
Creatieve vuurkracht is een rijk vormgegeven, prikkelend en persoonlijk boek dat aanzet tot reflectie en actie - vooral voor veranderaars die hun creatieve denkvermogen willen versterken. Minder geschikt als handboek voor organisatieverandering, maar des te waardevoller als bron van inspiratie.
Over Ria van Dinteren
Ria van Dinteren is spreker, docent, facilitator, leermanager, organisatieadviseur bij Breinwerk BV en hoofdredacteur van Tijdschrift voor Ontwikkeling in Organisaties (TvOO).