Tijdens covid begon de verfrissende leiderschapsstijl van de Nieuw-Zeelandse premier Jacinda Ardern internationaal pas echt op te vallen. Eerder, bij de aanslagen op moskeeën in Christchurch, oogstte ze eveneens bewondering voor hoe ze de gemeenschap steunde en vooral de slachtoffers wilde herdenken. Ardern laat een betrokken manier van leiderschap zien. In haar politieke memoires leren we haar beter kennen.
Politieke loopbaan
Jacinda Ardern wilde eigenlijk helemaal niet de politiek in. Iedereen zei altijd dat ze te gevoelig was, en dat geloofde ze zelf ook. Toch liep haar pad rechtstreeks naar de grootste politieke arena. Ardern is de jongste dochter van een politieman. Haar vader wilde hoofdcommandant worden, waardoor het gezin naar een afgelegen district verhuisde. De vraag waarom iemand tot bepaalde daden kwam hield niet alleen haar vader bezig, maar ook de jonge Jacinda.
Op school blonk ze uit in voordrachten. Ze werd lid van de debatclub en reisde op die manier het land door. Haar interesse voor politiek was op de middelbare school gewekt. Op haar achttiende hielp ze haar tante Marie met campagne voeren. Die regelde voor haar dat ze vrijwilligerswerk kon doen in het parlement. Zo was ze al jong betrokken bij Labour.
Na haar studie woonde ze in Londen en werd ze gebeld door haar oude politieke vriend Grant Robertson die vroeg of ze zich kandidaat wilde stellen terwijl ze vanuit Londen campagne voerde. Grant heeft geregeld dat ze hoog op de verkiezingslijst kwam.
Met Labour ging het in die jaren niet zo goed. Na wat wisselingen van de wacht en met Ardern als hoogst geplaatste vrouw, was het uiteindelijk zij die het moest proberen. Haar campagne was een doorslaand succes en Labour eindigde nek aan nek met de National Party. De derde partij, New Zealand First, maakte de doorslaggevende keuze om met Labour te regeren. Ardern was premier.
Waarden
Ardern komt uit een mormoonse familie. Als tiener ging ze langs de deuren om het geloof te verkondigen. Daardoor vond ze het later minder eng om voor de verkiezingen van deur tot deur te gaan. Maar het mormoonse geloof begon wel te knellen. Ardern gelooft in gelijke rechten voor mensen die zich identificeren als lhbti+. Lang wist ze deze twee loyaliteiten in zichzelf te verenigen, maar het heeft er toch toe geleid dat ze zich heeft losgemaakt van haar kerk.
Ardern werkt hard. Ze is alert en wil zo veel mogelijk onder controle hebben. Als dingen niet helemaal lopen zoals ze zou willen, dan werkt ze nog een tandje harder. Deze instelling maakt dat ze zo goed is in haar werk. Maar het vraagt ook veel van haar. Tegen het einde van haar termijn was ze op en kon ze het bijna niet meer opbrengen. Nu heeft ze een mooie positie als hoogleraar op Harvard waar ze lesgeeft en onderzoek doet naar empathisch leiderschap.
Betrokken
Haar empathische leiderschap heeft veel goeds gedaan in alle crisismomenten die ze tijdens haar premierschap te verduren kreeg. Een vulkaanuitbarsting, bosbranden, overstromingen, aanslagen en de covidpandemie vroegen niet alleen om snel handelen, maar ook om betrokkenheid bij de slachtoffers, hulpdiensten en vele anderen die in actie kwamen. Ardern en haar team reisden het land door. Daarbij reed ze niet in een konvooi van gepantserde auto’s. Ardern koos voor een busje, zodat de bewindspersonen en staf tijdens de rit met elkaar konden overleggen. De Scooby-Doo Van werd die gekscherend genoemd, naar de gelijknamige tekenfilmserie.
Moeder
Ardern zag zichzelf altijd als moeder. Maar met een druk politiek leven schoot het bouwen van een gezin erbij in. Pas halverwege de dertig kreeg ze iets met Clarke Gayford, een televisiepersoonlijkheid met een eigen visprogramma. Spontaan zwanger worden ging niet. Daarom volgde Ardern een ivf-traject in haar tijd als parlementslid. Vlak voordat bekend werd dat haar partij zou gaan regeren wist ze dat ze zwanger was.
Ardern wilde alles goed doen en dus ook borstvoeding geven en verjaardagstaarten bakken. Gaandeweg kon ze beter accepteren dat niet alles honderd procent ging. De familie woonde in de ambtswoning, maar ze wilde een zo normaal mogelijk leven leiden. In de kinderkamer stond een speelkeukentje dat ze langs de kant van de weg hadden gevonden. Ze winkelde bij Kmart. Bij de beëdiging liepen de nichtjes van Gayford met het stel mee. Niet in officiële jurkjes, maar in gympen en een kleurige kinderlegging.
Nieuwe rol
Tegen het einde van haar termijn, in het laatste jaar van covid, begon het klimaat grimmiger te worden. Ze had vaker te maken met felle aanvallen van boze mensen en complotdenkers. Het raakte haar sterk. Ook bij opmerkingen van journalisten merkte ze dat haar lontje korter werd. Toen er een knobbeltje in haar borst was gevonden en er even gedacht werd aan borstkanker, speelde ze met de gedachte om uit de politiek te stappen. Toen het knobbeltje goedaardig bleek, heeft ze die gedachte niet kunnen loslaten. In haar nieuwe rol heeft Ardern de tijd genomen om De nieuwe macht te schrijven. Het is een mooi openhartig verhaal. Betrokkenheid en inzet kenmerken Arderns nieuwe leiderschapsstijl.
Over Freija van Duijne
Freija van Duijne was van 2013 tot 2018 voorzitter van de Dutch Future Society. Zij heeft meer dan tien jaar werkervaring als toekomstverkenner en strateeg in diverse overheidsorganisaties. Freija werkt vanuit haar bedrijf Future Motions en geeft trainingen en lezingen op gebied van toekomstverkennen.