Innoveren kun je leren

De titel die Daniël Doorman en Paul Tuinenburg aan hun boek 'Innoveren kun je leren' hebben meegegeven is een tikkeltje overambitieus. De ondertitel 'Een inleidend overzicht' maakt dat echter ruimschoots goed. Het boek telt zo'n honderd pagina's in een formaat dat in een klein model damestasje past. Desondanks geeft het een verbluffend helder en compleet overzicht van de gangbare innovatietheorieën. In drie hoofdstukken wordt via economische innovatieconcepten overgestapt naar de sociologische theorieën, waarna wordt afgesloten met innovaties vanuit management en organisatie. Het aardige is dat ook de vele verbanden en gedeeltelijke overlap tussen al die theorieën worden gegeven. Hierdoor is snel duidelijk wat de hoofdstromen zijn. Het onvermijdelijke innovatiejargon, dat je her en der nogal eens tegenkomt, is overzichtelijk en simpel weergegeven in de begrippenlijst. Leuk, denk je nu misschien, maar wat heb ik aan innovatietheorieën? Innovatie is toch vooral een kwestie van doen? Zeker, en het bekende 'niets is zo praktisch als een goede theorie' rek ik hiermee op tot 'niets is zo praktisch als een overzicht van beschikbare theorieën'. Het boek nodigt namelijk uit tot het maken van een aantal fundamentele keuzes om je innovatieproces slim te starten. Gebruik je een economische benadering, en blijf je hiermee binnen de gebaande paden van je organisatie of sector, of wijk je af en ga je de bush in? Neem je beschikbare technologie als uitgangspunt, of juist latente behoeften van gebruikers, die zich vanuit trends openbaren? Maak je gebruik van open innovatie, of scherm je de innovatie af met patenten, voor zolang dat duurt? Uiteraard zijn de nodige combinaties mogelijk. Verder maakt dit boek duidelijk dat succesvolle product- of procesinnovaties niet per definitie de beste producten of processen zijn. Zo typ ik dit stukje (nog) op een toetsenbord met QWERTY letterindeling. Dit toetsenbord is in de begintijd van de typemachine ontworpen om, let op, niet te snel te kunnen typen. Dan bleven de hamertjes van de typemachine immers hangen. Al in 1932 heeft professor Dvorak een toetsenindeling ontworpen die aantoonbaar sneller is, voor minder fouten zorgt en minder kans op blessures heeft. Waarom typ ik daar anno 2013 eigenlijk niet op? Een interessante eye opener in tijden van crisis is de zogenoemde frugal innovation theorie. Dit concept richt zich speciaal op marktsegmenten waarin mensen weinig geld te besteden hebben. Een voorbeeld is de volledig gestripte en op functionaliteit ontworpen Tata Nano, een Indiase auto voor rond de 2000 euro. Een ander voorbeeld: een kunstbeen uit Thailand van 100 euro kost in de Verenigde Staten 100 maal zoveel, ofwel 10.000 euro. Inderdaad, dit zijn extremen. Echter, wat kunnen wij leren van die 'uitgeklede' producten? Valt er binnen de forse bandbreedte iets te innoveren? Wat kunnen Nederlandse bedrijven doen, om dergelijke low cost marktsegmenten aan te boren? Dit geldt dus niet alleen voor het buitenland, maar ook voor ons eigen land, waarin grote groepen mensen steeds minder te besteden hebben. Dit soort vragen roept het lezen van dit prikkelende boek op. Hoewel de hoe-kant van het innoveren wat onderbelicht blijft, met de rol van organisatiecultuur en –structuur, biedt dit boek volop inspiratie om zelf aan de slag te gaan. Je krijgt gewoon zin om de producten en processen om je heen eens kritisch en creatief te beoordelen op hun innovatiepotentieel. Een uitgelezen kans dus, zeker voor organisaties en professionals die op dit moment wat minder hebben te doen. Dit alles onder het bekende Chinese motto: crisis is kans!