Zorg voor zin!

De zingevingsvraag is een verwaarloosde vraag als het gaat om leiderschap en sturing van de organisatie. Ze wordt niet als wezenlijk gezien en pas als het water tot aan de lippen staat, komt zij op tafel. Zingeving komt echter vooral tot stand in dialoog met anderen die elkaar willen ontmoeten en vertrouwen willen geven. Dat gaat niet vanzelf, maar kost aandacht en energie. Daar komt nog bij dat we in de complexe organisaties van vandaag niet meer rechttoe rechtaan kunnen werken, maar vooral koerszoekend en iteratief aan de bak moeten. Zonder aandacht voor zingeving, ontstaat een zinloze organisatie met grote gevolgen voor de samenwerking, het energiepeil en de motivatie van de medewerkers. Adriaan Bekman wil zijn lezers met Zorg voor zin inspireren en stimuleren structureel aandacht te geven aan zingeving. Leiderschap en zingeving werken op het snijvlak van verticale machtsstructuren en horizontale ontmoetingsruimtes. Machtsstructuren veroorzaken gevoelens van angst en onzekerheid bij medewerkers. De persoonlijke ontmoeting met de ander bevrijdt hen uit die context. In de horizontale ruimte kunnen zij wezenlijke vragen delen met anderen en daar inspiratie aan ontlenen. Wat mensen maken, moet ook door mensen worden onderhouden. Dat betekent dat wij zelf zin aan ons handelen moeten toevoegen. Zingeving laat zich zien en beleven, meer dan dat wij haar zelf maken. Door te reflecteren op gedane handelingen of door vooruit te blikken op toekomstig handelen, verschijnt zingeving. Aandacht voor zingeving helpt ons een nieuwe verhouding tot de werkelijkheid te ontwikkelen en onze binnenwereld en de wereld om ons heen in een nieuwe verhouding te brengen. Bekman schreef het boek samen met een aantal leden van de kenniskring Mens en Organisatie. Vier van hen deden een onderzoek naar zingeving in verschillende organisaties en doen daar verslag van. Vijf anderen beschrijven hun persoonlijke zoektocht naar de betekenis van zingeving, verbonden met leiderschap van organisaties. Bekman vat in een slotakkoord de twaalf belangrijkste dimensies van zingeving en leiderschap samen, die de kenniskringleden in hun onderzoeken gevonden hebben. Zingeving en leiderschap zijn sterk met elkaar verbonden en spelen een grote rol in het wel en wee van organisaties. Bij leiders en managers echter, heeft zingeving nog altijd een ondergeschikte rol. Zorg voor zin is een betekenisvol boek, dat kan bijdragen zingeving op de leiderschapsagenda te krijgen. Hard nodig, want het aantal virtuele organisaties – zonder zin – neemt toe. Als medewerkers geen zin meer ervaren, gaan zij ook niet meer met zin naar hun werk, terwijl zij daar toch iedere week ruim dertig uur doorbrengen.