Uw boeken moeten klassiekers zijn, in aanmerking genomen dat ze na respectievelijk 23 en 18 jaar zijn herdrukt. Was u verrast dat de uitgever ze opnieuw wilde uitbrengen?
Ik was zeker verrast toen de uitgever mij belde. Net als u nam hij ook het woord ‘klassiekers’ in de mond. De beide boeken zijn redelijk succesvol geweest en zijn destijds een paar keer herdrukt. Van 50 manieren om een klant kwijt te raken zijn 12 duizend of 13 duizend exemplaren verkocht, van 50 manieren om dwars te liggen iets meer dan 20 duizend. En daarna zijn ze een natuurlijke dood gestorven, zoals dat gaat bij boeken. Maar bij de zakenlui in mijn kennissenkring merkte ik ook al dat er wel interesse in deze boeken is.
Hoe zijn deze twee boeken tot stand gekomen? Wat is eigenlijk uw achtergrond?
Ik heb wis- en natuurkunde gestudeerd en heb jaren in het onderwijs gewerkt. Later ben ik uitgever van schoolboeken geweest bij Wolters-Noordhoff, waarna ik als manager ben teruggekeerd in het onderwijs. Ik heb regelmatig columns geschreven, maar deze boeken zijn geen bundelingen. Ik woon in het noorden van het land, waardoor ik vaak met de trein naar vergaderingen moest reizen. Die tijd heb gebruikt om te schrijven: de hoofdstukken zijn precies één treinreis lang. Mijn secretaresse destijds was zo vriendelijk om ze uit te tikken.
Waarom schrijft een wis- en natuurkundige boeken over marketing en het functioneren van organisaties?
Die onderwerpen altijd mijn interesse gehad. Ik ben er niet in geschoold, je zou de hoofdstukken kunnen beschouwen als de observaties van een aandachtig consument, die zich verbaast over hoe dingen gaan.
Voor een auteur van managementboeken schrijft u uitzonderlijk helder en humoristisch. In uw boeken verwijst u met enige regelmaat naar Simon Carmiggelt. Bent u een liefhebber van zijn werk?
Hij is een van de schrijvers die ik graag lees. Eigenlijk is Karel van het Reve mijn absolute favoriet. Carmiggelt en Van het Reve onderscheiden zich door hun mooie en heldere taalgebruik. Dat heb ik geprobeerd te benaderen. Ik wilde de tekst luchtig houden, ik ben niet in de wieg gelegd om wetenschappelijke verhandelingen te schrijven. Ik heb ooit geprobeerd te promoveren, maar dat werd geen succes. Als uitgever van lesboeken voor het Lager Beroepsonderwijs heb ik bovendien geleerd om over taal na te denken, om korte en heldere zinnen te gebruiken. Dat hield ik mijn auteurs ook altijd voor: zij waren nog wel eens geneigd om lange zinnen te gebruiken. Toen de boeken voor het eerst verschenen, was er één recensent die dat doorhad.
Wat zijn de belangrijkste lessen uit de beide boeken? Of maakt u liever geen keuze uit de 50 hoofdstukken van beide boeken?
Wat bij het dwarsliggen het meest voorkomt, is dat iemand over taal begint. Als er een plan op tafel ligt en hij er niets tegenin kan brengen, is het verwijt dat de taal te ingewikkeld is de laatste kans om het onderuit te halen. Op het gebied van klantvriendelijkheid is het het belangrijkste dat de klant centraal blijft staan. Het gaat eigenlijk altijd om het inleven in de klant. De sfeer eromheen is van later zorg.
Voor de herdrukken heeft u de boeken herzien. Heeft u veel aanpassingen doorgevoerd?
Het viel mij mee. Ik heb beide boeken helemaal herlezen en ontdekte dat ik af en toe een beetje in herhaling verviel. Maar dat is niet erg. Het zijn geen boeken om in één keer uit te lezen. Ze zijn juist heel aardig om voor het slapen gaan nog snel een paar korte hoofdstukjes te lezen. Bovendien had ik in mijn hoofd dat de boeken hun heruitgave aan hun status van klassieker te danken hadden. Dan moet je er niet te veel aan veranderen. Ik heb een enkel voorbeeld aangescherpt.
Heeft u wel eens overwogen om een derde boek te schrijven?
Ik ben ooit begonnen aan een boek met de titel '50 manieren om je kiezers kwijt te raken'. In die tijd zat ik in de politiek en was ik lid van de gemeenteraad. De uitgever zag er niet zo veel in: hij dacht dat er minder belangstelling zou zijn. Het boek was ook minder geïnspireerd. Ik kon niets anders dan de uitgever gelijk geven.
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
