Praktijkgids Personeel en Fiscus 2023

Woord vooraf V
Lijst van afkortingen VII

1 LOONHEFFINGEN; WAAROM EN WIE 1
1.1 Welke loonheffingen zijn er? 2
1.1.1 Heffingen over het loon 2
1.1.2 Loonbelasting = een voorheffing op de inkomstenbelasting 2
1.1.3 Premies voor de volksverzekeringen 3
1.1.4 Premies voor de werknemersverzekeringen 4
1.1.5 Premies voor de Zorgverzekeringswet 5
1.1.6 Verschillen tussen de loonheffingen 6
1.2 Wie is inhoudingsplichtige/premieplichtige en wat betekent dit? 7
1.2.1 Inhoudingsplichtige 7
1.2.2 Premieplichtige en verzekeringsplichtige 9
1.2.3 Dienstbetrekking 11
1.2.4 Rechtsvorm van de werkgever 12
1.2.5 In het buitenland gevestigde werkgever 14
1.2.6 Gevolgen van de status van inhoudingsplichtige c.q. premieplichtige 18
1.3 De echte dienstbetrekking 19
1.3.1 Privaatrechtelijke dienstbetrekking 19
1.3.2 Publiekrechtelijke dienstbetrekking 30
1.3.3 Flexibele dienstbetrekkingen 31
1.3.4 Dienstbetrekking beëindigd 33
1.3.5 Dienstbetrekking van een ander 34
1.3.6 Bewijslast omtrent het bestaan van een dienstbetrekking 35
1.4 De fictieve dienstbetrekking 37
1.4.1 Inleiding 37
1.4.2 Aannemers van werk en hun hulpen 39
1.4.3 Tussenpersonen en hun hulpen 41
1.4.4 Leerlingen, stagiairs, volontairs en dergelijke 42
1.4.5 Meewerkende kinderen van 15 jaar of ouder in het bedrijf van ouders 45
1.4.6 Bestuurders van coöperaties 46
1.4.7 Artiesten 47
1.4.8 Tussenkomstsituaties 48
1.4.9 Thuiswerkers en hun hulpen 51
1.4.10 Gelijkgestelden 53
1.4.11 Aandeelhouders met een aanmerkelijk belang 55
1.4.12 Beroepssporters 55
1.4.13 Bewijslast omtrent het bestaan van de dienstbetrekking 56
1.4.14 De pseudo-dienstbetrekking 56
1.5 De vrijgestelde arbeidsverhouding 59
1.5.1 Vrijwilligers 59
1.5.2 Huispersoneel van particulieren 64
1.5.3 In het buitenland wonende werknemers 65
1.5.4 Ambassadeurs, consuls en internationale vertegenwoordigers 65
1.5.5 Bestuurders van verenigingen en stichtingen 65
1.5.6 Zelfstandigen en zzp’ers (wet DBA) 66
1.5.7 Beoordelingscriteria zelfstandigheid 66
1.5.8 Zekerheid over inhoudingsplicht bij een zelfstandige: goedgekeurde overeenkomsten 68

2 HET LOONBEGRIP 78
2.1 Wat is loon 79
2.1.1 Sinds 2013 nog maar weinig loonbegrippen 79
2.1.2 Loonbegrip voor alle loonheffingen 81
2.1.3 Loon uit de dienstbetrekking 82
2.1.4 Loon uit vroegere dienstbetrekking 88
2.1.5 Loon uit de dienstbetrekking van een ander 90
2.1.6 Negatief loon 90
2.1.7 Loon van derden 94
2.1.8 Loon van een andere inhoudingsplichtige 98
2.1.9 Loon van een overleden werknemer 99
2.2 Loon in natura 101
2.2.1 Wat is loon in natura 101
2.2.2 Waardering van loon in natura 102
2.2.3 Eigen bijdrage van de werknemer 104
2.2.4 Aandelenoptierechten 105
2.3 Aanspraken 110
2.3.1 Het begrip aanspraken 110
2.3.2 Aanspraak belasten of niet? 112
2.3.3 Waardering van belaste aanspraken 113

3 VRIJGESTELD LOON 115
3.1 Vrijgestelde uitkeringen 116
3.1.1 Uitkeringen bij overlijden 116
3.1.2 Jubileumuitkeringen 118
3.1.3 Uitkeringen uit (sociale) fondsen 120
3.1.4 Vergoeding van schade aan persoonlijke goederen 123
3.2 Vrijgestelde aanspraken 125
3.2.1 Inleiding 125
3.2.2 Aanspraken op sociale uitkeringen 127
3.2.3 Aanspraken op een uitkering bij overlijden 128
3.2.4 Aanspraken op uitkeringen bij overlijden ten gevolge van een ongeval 129
3.3 Levensloopsparen (afgeschaft) 132
3.3.1 Inleiding 132
3.3.2 Levensloopregeling 132
3.3.3 Levensloopverlofkorting 133
3.4 Transitievergoeding 134
3.4.1 Belaste transitievergoeding 134
3.4.2 Onbelaste transitievergoeding 138
3.4.3 Regeling vervroegde uittreding (RVU) 141
3.4.4 Excessieve vertrekvergoeding 148
3.5 Pensioenen 151
3.5.1 Oude (huidige) pensioenstelsel 151
3.5.2 Gevolgen onzuivere pensioenregeling 153
3.5.3 Verhogen AOW-leeftijd 155
3.5.4 Wetgeving in de afgelopen jaren 156
3.5.5 Soorten pensioen 158
3.5.6 Methoden van pensioenopbouw 159
3.5.7 Fiscale grenzen 160
3.5.8 Afkoop van pensioen 165
3.5.9 Erkende verzekeraar 166
3.5.10 Dga; eigen beheer 167
3.5.11 Fiscale toets vooraf 168
3.5.12 Overdracht pensioenkapitaal 168
3.5.13 Vrijwillig betaalde premies werknemer 169
3.5.14 Uitzending en pensioenopbouw 169
3.5.15 Werknemers van fysiotherapeuten, apothekers, notarissen e.d. 169
3.5.16 Nieuwe pensioenstelsel: Wet toekomst pensioenen 170

4 WERKKOSTENREGELING 173
4.1 Inleiding werkkostenregeling 174
4.1.1 Aangewezen voorzieningen: de gerichte vrijstellingen 174
4.1.2 Vergoedingen/verstrekkingen beperkt van de winst aftrekbaar 174
4.2 Werkkostenregeling 178
4.2.1 Een korte samenvatting van de werkkostenregeling 178
4.2.2 Passeren van de loonpoort 181
4.2.3 Aanwijzen als eindheffingsbestanddeel 183
4.2.4 Eindheffingen 192
4.2.5 Gerichte vrijstellingen 193
4.2.6 De vrije ruimte 217
4.2.7 Nihilwaarderingen 227
4.2.8 Normwaarderingen 234
4.2.9 Eigen bijdragen van de werknemer 237
4.2.10 Vaste kostenvergoeding 237
4.2.11 Overschrijden vrije ruimte: 80% eindheffing 238
4.2.12 Gevolgen werknemersverzekeringen 243
4.2.13 Cafetariaregeling 244
4.2.14 Thuiswerken en werkkostenregeling 245
4.3 Vaste kostenvergoeding of het declaratiesysteem 249
4.3.1 Verschillen tussen een vaste kostenvergoeding en het declaratiesysteem 249
4.3.2 Het invoeren van een vaste kostenvergoedingsregeling 250
4.3.3 Door de Belastingdienst goedgekeurde vaste kostenvergoedingen 256

5 REISKOSTEN 258
5.1 Reiskostenvergoedingen 259
5.1.1 € 0,21 per (zakelijke) kilometer 259
5.1.2 Vaste reiskostenvergoeding 262
5.1.3 Controle gedeclareerde kilometers 269
5.1.4 Carpoolen 270
5.1.5 Openbaar vervoer 271
5.1.6 Vervoer vanwege de werkgever 275
5.1.8 Boven- en ondermatige kilometervergoeding: salderingsmethode 280
5.1.9 Studenten met OV-kaart 281
5.1.10 Vrijwilligers 281
5.1.11 Zeevarenden 282
5.2 Auto van de zaak 283
5.2.1 Inleiding 283
5.2.2 Wanneer autokostenbijtelling 284
5.2.3 Auto die ‘ter beschikking wordt gesteld’ 290
5.2.4 Meer dan 500 kilometer voor privédoeleinden 293
5.2.5 Tegenbewijsmogelijkheden: rittenregistratie en anderszins 299
5.2.6 Autodealers, leasemaatschappijen en dergelijke 303
5.2.7 Hoeveel bijtelling 303
5.2.8 Eindheffing vanwege doorlopend afwisselend gebruik bestelauto 310
5.2.9 Laadpaal en elektriciteit 312
5.2.10 Eigen bijdrage 313
5.2.11 Verklaring geen privégebruik auto 316
5.2.12 Verklaring uitsluitend zakelijk gebruik bestelauto 320
5.2.13 Vergoeding van kosten door de werkgever 322
5.2.14 Ontslag, einde leasecontract, pensionering en dergelijke 323

6 HOEVEEL LOONHEFFINGEN INHOUDEN 325
6.1 Heffingskorting voor de loonbelasting/premie volksverzekeringen 326
6.1.1 Heffingskortingen 326
6.1.2 Gehuwden, geregistreerden en samenwonenden 330
6.2 Tarief voor de loonbelasting/premie volksverzekeringen 332
6.2.1 Het schijventarief 332
6.2.2 Tarieftabellen 334
6.2.3 Tijdvaktabel 336
6.2.4 Tabel bijzondere beloningen 338
6.2.5 Vakantiebongerechtigden 340
6.2.6 Anoniementarief 340
6.2.7 Studenten en scholieren 342
6.2.8 Samenvoegingsbepalingen 343
6.2.9 Meer inhouden en afdragen dan is verschuldigd 344
6.3 Eindheffing 346
6.3.1 Loonbelasting/premie volksverzekeringen is werkgeverslast 346
6.3.2 Tarief 347
6.3.3 Administratieve gevolgen van de eindheffing 348
6.3.4 Welke loonbestanddelen 349
6.4 Bijzondere werknemers 353
6.4.1 Aannemers van werk, thuiswerkers en gelijkgestelden 353
6.4.2 Nettoloonafspraak 354
6.5 Tarief premieheffing en berekening premieafdracht 356
6.5.1 De tarieven en het premiemaximum 356
6.5.2 Arbeidsongeschiktheid (premie Aof en premie Whk) 357
6.5.3 Gedifferentieerde premie WW (premie Awf) 364
6.5.4 Zorgverzekeringswet 374
6.5.5 Gemoedsbezwaarden 378
6.5.6 Anoniemen 379

7 HOE EN WANNEER LOONHEFFINGEN INHOUDEN 380
7.1 Hoe loonheffingen inhouden? 381
7.1.1 Situatie 1: Loonheffing is werknemerslast 381
7.1.2 Situatie 2: Loonheffing is werkgeverslast 382
7.1.3 Loonheffing is meer dan het loon in geld 382
7.2 Wanneer loonheffingen inhouden? 384
7.2.1 Het genietingsmoment 384
7.2.2 Voorschotten op het loon en nabetalingen 387
7.2.3 Loon onder een voorwaarde 390
7.3 Hoe en wanneer loonheffingen afdragen? 391
7.3.1 De aangifte loonheffingen 391
7.3.2 Fouten in de aangifte 395
7.3.3 Betalen 398
7.3.4 Uitstel van betaling 399
7.3.5 Niet willen/kunnen betalen 402
7.3.6 Kwijtschelding 403
7.3.7 Boetes 403
7.3.8 Calamiteiten: schatting van loonheffingen 407
7.4 Afdrachtvermindering 408
7.4.1 Afdrachtvermindering algemeen 408
7.4.2 Hoe werkt de afdrachtvermindering? 409
7.4.3 Afdrachtvermindering is afhankelijk van het loon 410
7.4.4 Speur- en ontwikkelingswerk 411
7.4.5 Zeevaart 414
7.5 Lage inkomensvoordeel (LIV) 416
7.5.1 Lage inkomensvoordeel 416
7.5.2 Hoogte van het LIV 416
7.5.3 Voorwaarden 417
7.5.4 Uurloon of jaarloon/verloonde uren 419
7.5.5 Toekenning 420
7.5.6 Geen samenloop van LKV’s en LIV 421
7.5.7 Jeugd-LIV 421
7.6 Loonkostenvoordelen (LKV’s) 423
7.6.1 LKV’s vervangen de premiekortingen 423
7.6.2 Wanneer heeft de werkgever recht op het LKV? 423
7.6.3 Nog andere voorwaarden voor het LKV 427
7.6.4 Toekenning 428

8 PLICHTEN EN AANSPRAKELIJKHEID 429
8.1 Administratieve plichten van de werkgever 430
8.1.1 Gegevens nieuwe werknemer 430
8.1.2 Identificatieplicht 432
8.1.3 EDM 435
8.1.4 Loonstaat 438
8.1.5 Loonstrook en jaaropgave 442
8.1.6 Niet-werknemer (oude IB-47 opgaaf) 444
8.1.7 Administratie- en bewaarplicht 445
8.1.8 Informatiebeschikking 446
8.1.9 Loonbeslag 448
8.1.10 Illegale werknemer 450
8.2 Aansprakelijkheid bij inlenen en uitbesteden 451
8.2.1 Verschil tussen inlenen van personeel en aannemen van werk 451
8.2.2 Inlenersaansprakelijkheid 453
8.2.3 Ketenaansprakelijkheid 458
8.2.4 Confectiesector 462
8.2.5 Huur van bemand materieel 462
8.2.6 Termijnen voor de aansprakelijkstelling 462
8.3 Bestuurdersaansprakelijkheid 464
8.3.1 Waarvoor geldt de aansprakelijkheid? 464
8.3.2 Bestuurder 465
8.3.3 Onbehoorlijk bestuur 466
8.3.4 Bewijslast voor onbehoorlijk bestuur 467
8.3.5 Voorwaarden voor rechtsgeldige melding betalingsonmacht 468

9 CONTROLE EN CORRECTIE 470
9.1 Controle 471
9.1.1 Inleiding 471
9.1.2 Regels voor de werkgever 472
9.1.3 Regels voor de controlerend ambtenaar 472
9.1.4 Controle in de praktijk 472
9.1.5 Waarneming ter plaatse 477
9.2 Correcties en boetes 479
9.2.1 Naheffingsaanslag 479
9.2.2 Boetes 482
9.2.3 Belastingrente 487
9.2.4 Verantwoordelijkheid voor juiste afdracht loonheffingen 489
9.2.5 Brutering bij niet-verhalen op de werknemer 490
9.3 Bezwaar en beroep 493
9.3.1 Geschil met Belastingdienst 493
9.3.2 Bezwaarschrift 494
9.3.3 Uitstel van betaling 497
9.3.4 Bezwaar tegen invorderingsrente 497
9.3.5 Beroep bij de rechtbank 498
9.3.6 Hoger beroep bij het Gerechtshof 500
9.3.7 Kort geding 500
9.3.8 (Cassatie)beroep bij de Hoge Raad 501
9.3.9 Bezwaar/beroep werknemer 501
9.3.10 Vergoeding van proceskosten 501

10 INTERNATIONAAL 503
10.1 Grensoverschrijdend werken/wonen 504
10.1.1 Belastingplicht 504
10.1.2 Premieheffing volksverzekeringen en werknemersverzekeringen 517
10.1.3 Premieheffing Zorgverzekeringswet (ZVW) 520
10.2 30%-regeling 522
10.2.1 Wat is de 30%-regeling 522
10.2.2 Voor wie? 524
10.2.3 Berekening van de 30%-vergoeding 531
10.2.4 Tijdsperiode 534

11 BTW-PERIKELEN 537
11.1 Btw in het kort 538
11.1.1 Karakter van de btw 538
11.1.2 Aftrek van btw-voorbelasting 538
11.2 Personeelsverstrekkingen 541
11.2.1 Inleiding 541
11.2.2 € 227-grens 542
11.2.3 Kantineverstrekkingen 543
11.2.4 Loon in natura 545
11.2.5 Woon-werkverkeer 545
11.2.6 Auto van de zaak 546
11.2.7 OV-bewijzen 549
11.2.8 Horecabestedingen 549
11.2.9 Woonruimte 549
11.2.10 Cursussen, seminars e.d. 550
11.2.11 Computers 550
11.3 Enkele andere btw-kwesties 552
11.3.1 Kantines 552
11.3.2 Personeelsvereniging 553
11.3.3 Uitlenen van personeel 553

12 BIJZONDERE ONDERWERPEN 556
12.1 Directeur-grootaandeelhouder 557
12.1.1 Gebruikelijk loon – salaris van de AB-werknemer 557
12.1.2 Pensioen 573
12.1.3 Sociale verzekeringen (premie volks- en werknemersverzekeringen) 573
12.1.4 Management-bv 577
12.2 Cafetariastelsel 581
12.2.1 Wat is het cafetariastelsel 581
12.2.2 De voor- en nadelen 582
12.2.3 Juridische beperkingen 582
12.2.4 Fiscale voordelen 586
12.2.5 Inleveren brutosalaris: de gevolgen 588
12.2.6 Invoering van het cafetariastelsel 588

13 MODELLEN 590
13.1 Bezwaarschrift belastinginspecteur 591
13.2 Beroepschrift 593
13.3 Machtiging 594
13.4 Kilometeradministratie 595
13.5 Aanvulling op de arbeidsovereenkomst bij de 30%-regeling 596
13.6 Voorbeeldafspraak verbod privégebruik auto 597
13.7 Overzicht van brutoloon naar nettoloon 599
13.8 Wettelijk minimumloon 601
13.9 Tarieven loonheffingen 2023 602
13.10 Overzicht maatregelen in verband met COVID-19 2020 - 2022 605
13.11 Verklaring betreffende de terbeschikkingstelling van een mobiele telefoon 607
13.12 Overzicht bijtellingspercentages van 2012-2023 610

TREFWOORDENREGISTER 615