Minderheden in het recht

Dankwoord V

Inleiding 1

1 De bescherming van cultuur en religie in het recht 21
1.1 Inleiding 21
1.2 Cultuur en religie 23
1.2.1 Van cultureel delict naar cultuurgerelateerd delict 23
1.2.2 Visies op religie 28
1.2.3 Religiegerelateerde delicten 35
1.3 De bescherming van minderheden in artikel 27 IVBPR 37
1.4 Beroep op artikel 27 IVBPR 38
1.5 De bescherming van minderheden in artikel 9 EVRM 43
1.6 De bescherming van minderheden door de Grondwet en juridische beginselen 45
1.6.1 Artikel 6 van de Grondwet 46
1.6.2 De scheiding tussen kerk en staat 50
1.6.3 De interpretatieve terughoudendheid 59
1.7 Conclusie 64

2 Artikel 9 EVRM 67
2.1 Inleiding 67
2.2 Rechtsbescherming van artikel 9 lid 1 EVRM 68
2.2.1 De vrijheid van godsdienst, gedachte, geweten en overtuiging 69
2.2.2 Geen beperking mogelijk op het recht op godsdienst 80
2.2.3 Beperkte betekenis forum internum 83
2.3 Rechtsbescherming van artikel 9 lid 2 EVRM 84
2.3.1 Het belijden van godsdienst 85
2.3.2 Beperkingen op het belijden van godsdienst 89
2.3.3 The margin of appreciation 95
2.4 Conclusie 99

3 Cultuur en religie in civiel- en bestuursrechtelijke zaken 101
3.1 Inleiding 101
3.2 Cultuur in civiel- en bestuursrechtelijke zaken 102
3.2.1 Rekening houden met cultuur 103
3.2.2 Geen rekening houden met cultuur 107
3.3 Religie in civiel- en bestuursrechtelijke zaken 110
3.3.1 Rekening houden met religie 114
3.3.2 Geen rekening houden met religie 119
3.4 Conclusie 129

4 Cultuurgerelateerde strafzaken 133
4.1 Inleiding 133
4.2 Cultuurgerelateerde delicten in de rechtszaal 134
4.2.1 Voor de terechtzitting 134
4.2.2 De beraadslaging 136
4.2.3 De strafmaat 145
4.3 Conclusie 155

5 Religiegerelateerde strafzaken 159
5.1 Inleiding 159
5.2 Uitingsdelicten 160
5.2.1 De beledigende Goerees 160
5.2.2 De beledigende christen 163
5.2.3 De beledigende priester 169
5.2.4 De beledigende imam 171
5.3 Drugsdelicten 179
5.3.1 Santo Daime kerk І 180
5.3.2 De hennepteler en de godheid Shiva 182
5.3.3 Santo Daime kerk ІІ 185
5.3.4 Santo Daime kerk ІІІ 188
5.4 Leerplichtzaken 194
5.4.1 Leerplicht en gemengd zwemmen 195
5.4.2 Bezwaren tegen vormgeving van religie I 200
5.4.3 Veranderen van religie en de Leerplichtwet І 201
5.4.4 Veranderen van religie en de Leerplichtwet ІІ 204
5.4.5 Veranderen van religie en de Leerplichtwet ІІІ 207
5.4.6 Bezwaren tegen vormgeving van religie ІІ 210
5.4.7 Veranderen van religie en de Leerplichtwet IV 213
5.4.8 Bezwaren tegen vormgeving van religie ІІІ 215
5.5 Geweldsdelicten 217
5.5.1 Mohammed B. 217
5.5.2 Hofstadgroep 220
5.5.3 De Piranha-zaak 231
5.5.4 De Jehovah’s Getuige en tuchtiging 233
5.6 Bloedproefzaken 236
5.6.1 ‘De zigeuner’ en de bloedproef 237
5.6.2 Het lid van de pinkstergemeente en de bloedproef 238
5.6.3 De hindoe en de bloedproef 239
5.7 Conclusie 241

6 Conclusie 243

Samenvatting 251
Summary 257
Geraadpleegde literatuur 263
Geraadpleegde jurisprudentie 291