trefwoord
Kabinetsformatie: Het Nederlandse Politieke Schaakspel
De kabinetsformatie is een cruciaal en vaak langdurig proces in de Nederlandse democratie. Na de verkiezingen begint het delicate spel van onderhandelen, compromissen sluiten en het verdelen van ministersposten. De weg van verkiezingsuitslag naar een nieuw kabinet op het bordes is complex, fascinerend en soms frustrerend. Op deze pagina verkennen we de kunst en praktijk van de Nederlandse kabinetsformatie.
Bart Maat
Leonard Ornstein
Functie elders
Het boek 'Functie elders' van Leonard Ornstein en Bart Maat geeft een uniek inkijkje in de historisch lange formatie van kabinet Rutte IV. Met 299 dagen was dit de langste formatie ooit, mede door de beruchte notitie 'Positie Omtzigt, functie elders' die per ongeluk werd gefotografeerd.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Wat is een kabinetsformatie?
Een kabinetsformatie is het proces waarbij na verkiezingen politieke partijen onderhandelen om een coalitie te vormen die kan rekenen op voldoende steun in de Tweede Kamer. In Nederland heeft geen enkele partij ooit een absolute meerderheid behaald, waardoor samenwerking tussen partijen noodzakelijk is. Tijdens de formatie wordt een regeerakkoord opgesteld en worden ministersposten verdeeld.
Als voormalig minister van Justitie, VVD-voorzitter, Eerste Kamervoorzitter en kabinetsinformateur heeft Frits Korthals Altes een bijzondere positie in de Nederlandse politiek. Met zijn ervaring in meerdere formaties kan hij als weinig anderen inzicht bieden in dit proces.
Peter Bootsma
'Als het niet kan zoals het moet…'
In ''Als het niet kan zoals het moet...' deelt Frits Korthals Altes zijn ervaringen als informateur in 1981, 1986 en 1989. Het boek geeft belangrijke inzichten in de rol van vertrouwenspersonen tijdens het formatieproces en toont hoe informateurs achter de schermen werken om partijen bij elkaar te brengen.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Auteurs die schrijven over 'kabinetsformatie'
Historische Formaties
Nederland heeft diverse opvallende kabinetsformaties gekend. Van de recordbrekende formatie van 2021 (299 dagen) tot de vorming van het eerste 'paarse' kabinet in 1994, waarbij voor het eerst sinds 1918 geen confessionele partij in de regering zat. Elke formatie kent zijn eigen dynamiek, drama's en doorbraken.
Bert Bukman
Het slagveld
In 'Het slagveld' geeft Bert Bukman een meeslepend verslag van de vier maanden durende formatie van het kabinet-Rutte-Verhagen in 2010. Het boek beschrijft gedetailleerd hoe VVD en CDA, met gedoogsteun van de PVV, tot een unieke constructie kwamen die de Nederlandse politiek zou veranderen.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis
MEER Moois - Grote idealen, smalle marges
Marjan Maandag
Het artikel 'MEER Moois - Grote idealen, smalle marges' belicht de historische formatie na de verkiezingen van 1977. Ondanks dat de PvdA met 53 zetels de grootste partij werd, kwam het tweede kabinet Den Uyl er niet. In plaats daarvan vormden Van Agt en Wiegel na maanden onderhandelen een regering.
De Formaties onder Rutte
Mark Rutte nam als langst zittende premier deel aan vier verschillende formaties, elk met eigen uitdagingen en kenmerken. Van de 'Kunduz-coalitie' tot het kabinet met de kleinst mogelijke meerderheid, Rutte toonde zich een meester in het vormen van onwaarschijnlijke combinaties.
Arno Korsten
Tien jaar in het Torentje
Tien jaar in het Torentje van Arno Korsten analyseert nauwkeurig hoe Rutte drie zeer verschillende kabinetten formeerde en leidde. Het boek toont hoe Rutte telkens met wisselende coalitiepartners regeerakkoorden sloot, en hoe hij zijn politieke flexibiliteit inzette om aan de macht te blijven.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
Ron Fresen
Wilma Borgman
Het raadsel Rutte
In
Het raadsel Rutte onthullen parlementair journalisten Ron Fresen en Wilma Borgman de specifieke onderhandelingstechnieken die Rutte gebruikte tijdens formaties. Het boek beschrijft zijn vermogen om ogenschijnlijk onoverbrugbare verschillen te overbruggen met pragmatische oplossingen.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
"De formatie van 2021 was een aanfluiting. Terwijl het land in een pandemie zat en schreeuwde om leiderschap, verzandden partijen in oeverloze discussies over vertrouwen. Pas na 299 dagen was er een kabinet dat nauwelijks verschilde van de regering die er al was."
Uit: Acht jaar Achtuur
De Formatie van 2023-2024
Na de val van het kabinet-Rutte IV volgde een verkiezingscampagne die leidde tot een aardverschuiving in het politieke landschap. De PVV werd de grootste partij, wat leidde tot een formatie waarbij nieuwe verhoudingen ontstonden tussen partijen die voorheen niet samen wilden regeren.
Wilco Boom
De ruk naar rechts
De ruk naar rechts van Wilco Boom beschrijft de moeizame formatie van het kabinet-Schoof na de verkiezingsoverwinning van de PVV in 2023. Het boek analyseert de fundamentele verschuiving in het Nederlandse politieke landschap en de barrières die overwonnen moesten worden om tot een rechtse coalitie te komen.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Het jaar van Caroline, Pieter en Geert - ‘Relevante feiten over verwarrende tijden’
Bert Thiel
Het artikel 'Het jaar van Caroline, Pieter en Geert' biedt een fascinerende analyse van de politieke verschuivingen in aanloop naar de formatie van 2023-2024. Het beschrijft hoe nieuwe partijen en bewegingen het politieke landschap veranderden, met grote gevolgen voor het formatieproces.
Als voormalig fractievoorzitter van de ChristenUnie was Gert-Jan Segers direct betrokken bij de formatie van het kabinet-Rutte III. Zijn persoonlijke ervaring als onderhandelaar biedt waardevolle inzichten in het formatieproces van binnenuit.
Gert-Jan Segers
Macht en onmacht
In
Macht en onmacht neemt Gert-Jan Segers de lezer mee in de formatie van 2017 vanuit het perspectief van een kleinere partij. Hij beschrijft openhartig de dilemma's waarmee de ChristenUnie worstelde bij deelname aan een kabinet met partijen met andere levensbeschouwelijke uitgangspunten.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
De Rol van Informateurs en Formateurs
In het Nederlandse formatieproces spelen informateurs en formateurs een cruciale rol. Zij verkennen mogelijkheden, begeleiden onderhandelingen en rapporteren aan de Tweede Kamer. Hun werk vindt vaak plaats buiten het zicht van de camera's, maar is essentieel voor het welslagen van een formatie.
Carla van Baalen
Alexander van Kessel
Paul Bovend’Eert
Mark van Twist
Het vertrouwen zoek
Het vertrouwen zoek is een officiële evaluatie van de kabinetsformatie van 2021. Door een commissie van vier experts analyseert het boek de langste formatie uit de Nederlandse geschiedenis en biedt het aanbevelingen voor toekomstige formatieprocessen.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Zeven politieke levens
Een cruciale les uit Zeven politieke levens is dat een succesvolle informateur niet alleen inhoudelijke kennis moet hebben, maar vooral moet beschikken over mensenkennis en geduld. De kunst van het formeren ligt in het vinden van bruggen waar partijen zelf vooral kloven zien.
Transparantie en Democratie
Traditioneel vonden formaties plaats achter gesloten deuren, maar er is een toenemende roep om transparantie. Sinds 2012 is de regie van de formatie in handen van de Tweede Kamer, met als doel het proces democratischer te maken. Toch blijven vele onderhandelingen plaatsvinden buiten het zicht van de kiezer.
Rogier Havelaar: ‘Als je de arena doorhebt, dan ga je het leuk vinden’
Rogier Havelaar
Het artikel 'Als je de arena doorhebt, dan ga je het leuk vinden' levert waardevolle inzichten in de politieke besluitvormingsprocessen die ook tijdens een kabinetsformatie gelden. Het laat zien hoe belangrijk het is om de 'politieke arena' te doorgronden om effectief te kunnen onderhandelen.
Het raadsel Rutte
Een belangrijke les uit Het raadsel Rutte is dat succesvolle formaties vaak draaien om het managen van verwachtingen en het creëren van 'landings zones' waar partijen hun verschillen kunnen overbruggen. Het gaat niet alleen om inhoud, maar ook om vertrouwen en relaties tussen onderhandelaars.
Maatschappelijke Impact
De duur en uitkomst van een kabinetsformatie hebben directe invloed op het leven van burgers. Lange formaties kunnen leiden tot bestuurlijke verlamming en uitstel van belangrijke beslissingen. Het regeerakkoord dat uit een formatie voortkomt, bepaalt voor jaren het beleid op terreinen als zorg, onderwijs, klimaat en economie.
Het Blok. Een samenwerkingsverhaal van Martijn Daalder
Martijn Daalder
Het artikel 'Het Blok. Een samenwerkingsverhaal' biedt interessante perspectieven op samenwerking tussen politieke partijen, wat direct relevant is voor kabinetsformaties. Het beschrijft de uitdagingen die partijen tegenkomen bij het vormen van blokken en coalities, cruciaal voor het formatieproces.
Wilma Kieskamp
Sigrid Kaag
In
Sigrid Kaag beschrijft Wilma Kieskamp hoe Kaag tijdens de formatie van 2021 een progressief stempel drukte op het regeerakkoord. Het boek toont hoe persoonlijke overtuigingen en onderhandelingstactieken van politici directe invloed hebben op beleidsvorming.
Boek bekijken
Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis
Jongeren en Kabinetsformatie
Voor veel jongeren is het formatieproces moeilijk te doorgronden. Toch heeft de uitkomst ervan grote impact op hun toekomst. Politieke educatie kan helpen om jongeren meer inzicht te geven in dit cruciale democratische proces.
Titia Hoogendoorn
Nienke Schuitemaker
Waarom je niet zomaar moet stemmen waar je ouders op stemmen
Waarom je niet zomaar moet stemmen waar je ouders op stemmen van Nienke Schuitemaker en Titia Hoogendoorn legt aan jongeren uit hoe het democratische proces, inclusief de kabinetsformatie, werkt. Een toegankelijke uitleg van een complex proces voor nieuwe kiezers.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
De Nederlandse premiers - ‘Een boeiend overzicht’
Henk Jan Kamsteeg
Het artikel 'De Nederlandse premiers - Een boeiend overzicht' biedt een historisch perspectief op Nederlandse premiers en hun kabinetten. Het laat zien hoe formatieprocessen doorheen de geschiedenis hebben geleid tot uiteenlopende kabinetten met verschillende leiderschapsstijlen.
"Een kabinetsformatie lijkt soms op een schaakspel: je moet meerdere zetten vooruit denken, bereid zijn om stukken op te offeren voor lange-termijn voordeel, en altijd het gehele bord in de gaten houden. Maar anders dan bij schaken, blijf je na de formatie samen verder spelen."
Uit: Macht en onmacht
Conclusie
De kabinetsformatie blijft een van de meest fascinerende en tegelijk minst begrepen onderdelen van ons democratisch bestel. Hoewel vaak bekritiseerd om zijn traagheid en ondoorzichtigheid, dwingt het partijen tot compromissen en samenwerking - de kern van de Nederlandse politieke cultuur. Naarmate het politieke landschap verder fragmenteert, zullen formaties alleen maar complexer worden en meer tijd in beslag nemen. Tegelijk groeit de roep om transparantie en directe invloed van kiezers. De kunst van het formeren, het vinden van werkbare compromissen tussen uiteenlopende belangen, blijft daarmee een essentiële vaardigheid in onze democratie.
De bestsellers
-
€ 29,90
-
€ 30,50
-
€ 21,99
-
€ 31,25
-
€ 22,99
