Body Brain Leader van Jan De Schepper is zo’n boek dat je niet alleen leest, maar ook fysiek ervaart. Het kruipt onder je huid, laat je even stilvallen en zet je vervolgens weer rechtop, scherper dan voorheen. Er zijn maar weinig boeken die zo overtuigend laten zien dat écht leiderschap begint bij de verbinding tussen hoofd, hart en lichaam. Voor mij is dit zonder twijfel een boek dat eruit springt.
Misschien omdat het eindelijk woorden geeft aan iets wat ik al jaren voel. In sport, in business, in leiderschap: prestaties komen nooit alleen uit je hoofd. Ze ontstaan in de samenwerking tussen je brein, je zenuwstelsel, je emoties en je fysieke staat. En precies dat maakt dit boek zó krachtig en waardevol.
Introductie: waarom dit boek raakte
Wat mij vanaf pagina één pakte, is dat De Schepper schrijft vanuit ervaring. Niet vanuit theorie of modellen, maar vanuit de rauwe realiteit van een carrière in IT en telecom. Sectoren die vaak rationeel, hard en hoofdgedreven zijn. Juist daardoor komt zijn boodschap echt binnen: leiderschap is psychologie én fysiologie. Je kunt gedrag niet begrijpen zonder emoties te begrijpen, en je kunt emoties niet begrijpen zonder je lichaam te begrijpen.
Voor mij voelde dat oprecht als thuiskomen. Als oud-topsporter weet ik hoe bepalend je lijf is voor je prestaties. Hoe je ademt, hoe je spanning reguleert, hoe je schakelt onder druk. Maar in de businesswereld? Daar wordt dat nog verrassend vaak weggewuifd of niet besproken. Body Brain Leader doorbreekt die misvatting op briljante wijze.
De body–brain blueprint voor modern leiderschap
De Schepper bouwt zijn verhaal op vanuit een centrale gedachte: gedrag bepaalt resultaten, en gedrag wordt gestuurd door emoties en gevoelens. Die emoties komen uit ons lichaam. Uit ons autonome zenuwstelsel, uit de signalen van hart en buik, uit onze ‘wetware’.
Wat dit boek zo sterk maakt, is dat hij niet blijft hangen in concepten. Hij laat zien hoe wezenlijk die body–brainconnectie is voor thema’s waar leiders dagelijks mee worstelen en mee te maken hebben.
Emotionele intelligentie als kern van leiderschap
EQ is niet zacht; het is strategisch. Je vermogen om te voelen, te reguleren en te verbinden bepaalt direct hoe je leidinggeeft. Psychologische veiligheid (hét fundament van high-performance teams) is geen beleid, maar een gevoel. Je creëert het niet met woorden, maar met je staat van zijn.
Intrinsieke motivatie als gedrag, niet als wens
Mensen floreren wanneer ze zich gezien voelen, wanneer hun emoties erkend worden en wanneer leiders niet alleen rationeel sturen, maar ook emotioneel en fysiek afstemmen. De Schepper beschrijft glashelder hoe motivatie niet ontstaat vanuit KPI’s, maar vanuit zenuwstelselbewust leiderschap.
IQ + BQ: je lichaamsintelligentie als missing link
Dit vond ik een van de mooiste inzichten: naast cognitieve intelligentie (IQ) hebben we een bodyquotiënt (BQ): de mate waarin je je lichaam kunt lezen, benutten en trainen. In de topsport is dit een gegeven. In business is dit bijna revolutionair. De Schepper laat zien hoe je leiderschap verandert wanneer je niet alleen nadenkt, maar ook ‘incheckt’: hoe voelt mijn lichaam? Welke spanning stuur ik uit? Wat resoneert in de ruimte?
PR²M: schakelen tussen stress en rust
Zijn model (Primal Reaction & Rest Mechanism) is spot-on. Emotioneel intelligente leiders hebben een getraind PR²M: ze herkennen hun stressreacties, kunnen die reguleren en schakelen bewust terug naar rust. Daardoor blijven ze helder, verbonden en effectief. Dit is leiderschapsfysiologie op topniveau.
Druk als katalysator, niet als bedreiging
De manier waarop De Schepper schrijft over druk voelde voor mij als een gesprek met een sportcoach. Druk is geen probleem, maar energie. Mits je weet hoe je ermee werkt. Niet pas reageren als het misgaat, maar druk al inzetten wanneer het goed gaat. Dan transformeert druk in drive en groei.
Communicatie via je lichaam (80%)
Tachtig procent van onze communicatie verloopt via ons lichaam. Niet wat je zegt, maar wat je laat voelen bepaalt of mensen je volgen. Leiderschap is niet verbaal, maar energetisch. En dat voel je tijdens het lezen.
De drie centra van leiderschap: brein, hart, buik
De Schepper maakt prachtig inzichtelijk hoe deze drie systemen samenwerken en hoe leiders veel te vaak alleen vanuit het hoofd opereren. Terwijl intuïtie (buik) en verbinding (hart) minstens zo belangrijk zijn voor prestaties, samenwerking en richting.
Wat vond ik van het boek?
Body Brain Leader is een van de meest complete en doorleefde leiderschapsboeken die ik de afgelopen tijd heb gelezen. Wat ik vooral bewonder, is hoe toegankelijk De Schepper schrijft over onderwerpen die in veel organisaties nog als ‘zweverig’ worden gezien. Hij haalt dat hele stigma onderuit. Dit is geen zweverige praat, dit is harde neurofysiologie, vertaald naar concreet leiderschap.
Wat mij vooral raakte, was hoe herkenbaar zijn voorbeelden zijn. Je voelt dat dit boek geschreven is vanuit ervaring, niet vanuit theorie. Het is een boek dat je activeert, dat je laat reflecteren op hoe jij als leider schakelt, voelt, ademt en presteert. En dat is precies wat leiderschap vandaag nodig heeft, als je het mij vraagt.
Conclusie: voor leiders die écht willen groeien
Body Brain Leader is wat mij betreft verplicht leesvoer voor iedereen die leidinggeeft in een wereld vol druk, verandering en hoge verwachtingen. Voor leiders die voelen dat ‘in je hoofd zitten’ niet genoeg is. Voor professionals die willen leren schakelen onder druk, beter willen verbinden en steviger in hun eigen systeem willen staan.
Body Brain Leader laat je niet alleen anders kijken naar leiderschap, maar vooral anders kijken naar jezelf. Het kan echt anders. Het móét ook echt anders. En De Schepper laat precies zien waar het begint.
Over Hendrika Willemse-Vreugdenhil
Hendrika Willemse-Vreugdenhil is spreker, performance strategist en voormalig topsporter. Ze werkte ruim 20 jaar in de techsector. Ze heeft haar eigen IT-bedrijf opgebouwd en met succes verkocht en bekleedde daarna directie- en managementfuncties bij verschillende techbedrijven.