In 'De keuze' gaat Goldratt in gesprek met zijn dochter Efrat, een organisatiepsycholoog. Zij houden gedurende het hele boek een dialoog die uiteindelijk tot verassende inzichten leidt. De focus ligt hierbij op het mentale gedeelte. Als mensen weten wij simpele dingen soms zo gecompliceerd te maken dat we het zelf niet meer begrijpen. Daarnaast vormen we snel conclusies. Een mooi voorbeeld hiervan vind ik de gevleugelde uitspraak; 'mensen houden niet van veranderen'. Volgens de auteur de grootste onzin die er bestaat en ik denk dat hij gelijk heeft. Als we kijken welke veranderingen in ons leven een grote impact hadden, dan kom je al snel uit op je huwelijk en de geboorte van je kinderen. Veranderingen waar we over het algemeen bewust voor gekozen hebben. Mensen houden wel van veranderingen! De eventuele weerstand zit ergens anders.
De dochter van de auteur is op zoek naar een methode om helder te kunnen nadenken. Dusdanig helder dat je de ideale oplossing van een probleem kunt formuleren. Of het feitelijke probleem kunt distilleren uit een wirwar van informatie. Haar vader is hier feilloos toe in staat. Sterker nog, wanneer je denkt dat hij de oplossing heeft gooit hij er nog een schepje bovenop en komt hij met een nog genialere oplossing. Voor haar is dit onbegrijpelijk en zij wil er achterkomen wat zijn geheim is. Via een wisselende dialoog waarbij een lopende opdracht van pa als casus wordt gebruikt, wordt het haar duidelijk dat het met name gaat om mentale blokkades die we hebben. Eén van die blokkades is: zeg nooit dat je het weet. Je blokkeert jezelf dan voor andere misschien nog betere oplossingen.
Uiteindelijk komt het neer op het vermogen om vanuit verschillende perspectieven een probleem te benaderen, waarbij ook de benadering volkomen open moet zijn. Ik bedoel hiermee dat je in staat moet zijn om vanuit ieder verschillend perspectief verschillende benaderingen te gebruiken. Dit leidt tot meer inzicht en meer mogelijke oplossingen. Tijdens het lezen van 'De keuze' moest ik sterk denken aan mijn mba-opleiding. Aan het eind van de studie, tijdens de uitreiking van het diploma vroeg mijn dochtertje; 'en papa wat heb je nu geleerd?'
Ik kwam tot de conclusie dat ik met name geleerd had anders na te denken. Dat is in feite wat de auteur wil bereiken. Een prachtige uitspraak wil ik dan ook letterlijk citeren; 'je moet nederig genoeg zijn om te kunnen zeggen dat je iets niet weet, en hoogmoedig genoeg om ervan overtuigd te zijn dat je de kennis die nodig is kunt ontwikkelen.' Denk nu niet dat je na het lezen van dit boek in staat zult zijn het gedachtegoed volledig toe te passen. Dat zou iets te simpel zijn. Het zal je af en toe wel kunnen helpen als je in een moeilijke situatie zit en je bent in staat even afstand te nemen. Mentale blokkades zijn stevig, maar zijn ook te overwinnen. Een boek wat mijns inziens verplichte literatuur moet zijn voor managers.
Over Eric van Arendonk
Eric van Arendonk RM is docent Commerciële Economie bij de Hogeschool Utrecht (HU), auteur van Neuromarketing en zelfstandig marketingadviseur.
