In het najaar van 2007 vertoonden de opiniepeilingen over de Amerikaanse presidentsverkiezingen interessante cijfers. Bij de Democraten stond Hillary Clinton ruimschoots aan kop; bij de Republikeinen gold hetzelfde voor Rudolf Giuliani. Tot zo ver geen verrassing. Althans, toen niet! De voorverkiezingen leken al een gelopen race. Maar gelijktijdig was er ook een ander soort peiling, namelijk op welke kandidaat de kiezers zeker níet zouden stemmen. Ook in deze peiling stonden Clinton en Giuliani bovenaan. De biografie van Gerth en Van Natta, twee voormalige New York Times journalisten, is traditioneel chronologisch opgebouwd. Het boek start met een beschrijving van een jeugd met een dominante vader. Die paste zijn militaire achtergrond vol discipline ook toe op het thuisfront. Met een bijna logisch gevolg: Hillary ontwikkelde zich in haar studententijd tot een linkse, feministische Democraat.
En eentje vol ambities. Al jong ontmoet ze haar latere echtgenote Bill en samen maken ze plannen voor de toekomst. Volgens Gerth en Van Natta legt Hillary die ambities zelfs vast in een soort huwelijkse voorwaarden. Gezamenlijk zorgden ze ervoor dat Bill de democratische partij en daarna het land zou veroveren. Maar met een zeer nadrukkelijk rol voor Hillary. De grip die zij beiden jaren later op de democratische partij zouden krijgen, gaat tot op vandaag de dag door. In '93 was het grote doel van de Clintons bereikt: Bill werd ingezworen als president. In die tijd ging de volgende grap de ronde: Hillary komt op een dag terug in haar geboortedorp en tankt benzine bij het locale benzinestation. De man die haar helpt, blijkt haar jeugdvriendje te zijn. 'Stel je eens voor dat we bij elkaar gebleven waren, dan was jij nu getrouwd met een eigenaar van een benzinestation', grapt de man. Hillary antwoordt: 'Stel dat we bij elkaar beleven waren, dan was jij nu president van de Verenigde Staten!' Deze grap vat samen hoe Gerth en Van Natta Hillary neerzetten in de periode tot het presidentschap van Bill Clinton. Grenzeloze ambitieus met een zorgvuldige planning: Hillary als sturende kracht, Bill met zijn charmes als gezicht naar buiten. Hillary die achter de schermen ook de vuile klusjes opknapt. Maar de Clintons gaan verder. Hillary leidde tijdens de verkiezingen in '92 een 'Defense Team'. Als privé-detectives verzamelden zij feiten en waren niet bang om een goede tik uit te delen. Met één verschil: ze moesten dat in het geniep doen, onzichtbaar, zonder dat iemand wist waar ze mee bezig waren. De Clintons rekken de morele grenzen in het campagnevoeren meer dan op. Een verwijt dat hun ook in de huidige campagne met regelmaat treft. Eenmaal gekozen, komen de Clintons al snel tot de volgende ambitie. Eerst acht jaar Bill, daarna acht jaar Hillary. Een dalende populariteit van Bill in zijn tweede termijn, maakte dit plan echter onrealistisch. Plan B bestond uit de getrapte lancering van Hillary: eerst senator, daarna als presidentskandidaat. De steun van Hillary aan haar echtgenoot tijdens de Lewinsky affaire, kwam dan ook niet voort uit vergevingszin of compassie, maar was volgens Gerth en Van Natta puur calculerend. Waar Bill de doorzettingskracht van Hillary nodig had om president te worden, zo had Hillary het aangeboren campagnetalent van Bill nodig voor haar carrière. Het laatste deel van het boek 'Hillary Rodham Clinton' gaat over het senatorschap van Hillary Clinton. Een periode die voor de gemiddelde Nederlander natuurlijk wat buiten beeld is gebleven. Zes jaar later volgt een overtuigende herverkiezing. Volgens de beschrijving onderscheidde Hillary Clinton zich in deze periode niet echt als senator, behalve dan als het gaat om het negeren van 'mores' van de Senaat. Als 'juniorsenator' passeerde ze in de publiciteit met regelmaat langer zittende collega's, wat tot irritatie leidde. De biografie kwam in de VS uit in de zomer van 2007 en eindigt dan ook op het moment dat Hillary haar race voor het presidentschap aankondigt. Gerth en Van Natta voorspellen in hun concluderende laatste hoofdstuk dat het een lastige verkiezingsstrijd voor Hillary wordt. Door haar karakter en door alle aanvallen op haarzelf en vooral ook haar man, is Hillary uiteindelijk een bekende onbekende gebleven. En gebrek aan authenticiteit is in de Amerikaanse politiek 'dodelijk'. Gerth en Van Natta zijn gerespecteerde journalisten en lijken hun werk grondig te hebben gedaan. Hun 'Hillary Rodham Clinton' is een vlot geschreven boek, in een genre dat je wel aan Amerikanen kan overlaten. De auteurs breken het imago van Hillary Clinton weliswaar danig af, maar gaan daarbij niet ongenuanceerd te werk. Zelf zet Hillary Clinton graag een beeld neer van een hardwerkende, briljante vrouw met een moderne ambitie. Gerth en Van Natta laten van dat beeld niet veel overeind. De auteurs beschrijven iemand die geforceerd alles onder controle wenst te houden, weigert fouten te (h)erkennen en haar ambitie soms boven integriteit plaatst. Op zich natuurlijk eigenschappen en karaktertrekjes die niet vreemd zijn voor Amerikaanse politici van haar generatie. Maar ze staan nu wel in schril contrast met de ontwapende stijl van de niet minder ambitieuze Barack Obama. En daarmee geeft dit boek het inzicht dat het nog geenszins een uitgemaakte zaak is, of de Amerikaanse Democraten kiezen voor een voortzetting van de Clinton-dynastie.
Over Hugo-Jan Ruts
Hugo-Jan Ruts is initiatiefnemer en 'editor-in-chief' van het kennisplatform ZiPconomy, een onafhankelijke kennisplatform en community met als doel eigenzinnige meningen over de flexibilisering van organisaties & de markt voor interim professionals bij elkaar te brengen. Online & offline. Daarnaast adviseert Ruts organisaties over ontwikkelingen in die ZiP-economie en geeft hij trainingen en lezingen over de flexibilisering van organisaties en de arbeidsmarkt, en de consequenties daarvan voor zowel organisaties als interim professionals.
