'Psychologie op de werkvloer' is een verzameling van Haijtema's columns en artikelen voor Het Financieele Dagblad over psychologie op het werk'. 'Hierin beschrijft zij wetenschappelijk psychologisch onderzoek op een toegankelijke, herkenbare manier. Haijtema wil hiermee misverstanden over de menselijke natuur uit de wereld helpen. Een veelheid van onderwerpen passeert de revue, waarbij de auteur vaak verwijst naar het oorspronkelijke wetenschappelijke artikel. Zo beschrijft Haijtema de stille werking van stereotypen: op basis van foto's van een groep aan tafel moesten beoordelaars de leider aanwijzen. Over het algemeen werd degene die aan het hoofd van een tafel zat als leider van de groep aangewezen. Bij de keuze tussen een man en een vrouw, was dit veel vaker een man. Het beeld dat wij van vrouwen hebben, komt dus kennelijk niet overeen met ons beeld van een leidinggevende.
Ook de maakbaarheid van geluk komt aan de orde. 'Geluk is een werkwoord' is de titel van het artikel. Uit onderzoek blijkt dat mensen 40 procent van het geluksgevoel actief kunnen beïnvloeden door hun gedachten en gedrag te veranderen. Haijtema geeft hiertoe zelfs een 'Kleine handleiding voor geluk'. Zoveel mogelijk tijd met dierbaren doorbrengen, voldoende lichaamsbeweging en niet te veel in te weinig tijd proberen te doen zijn drie van de tips om een gelukkiger leven te leiden. Het boekje is felgekleurd en doet Viva-achtig aan. Ook de checklist (Is jouw baas een psychopaat?), de test of je geëngageerd bent en de 'Kleine handleiding voor geluk' doen denken aan vrouwenbladen en zelfhulpboeken. Gelukkig zegt Haijtema erbij dat er geen kant-en-klare oplossingen voor alle menselijke problemen zijn. Wel zegt ze dat veel in het leven te sturen is. De rode draad lijkt te zijn dat je je lot in eigen handen moet nemen, vandaar ook de vragen in het voorwoord. Uit onderzoek blijkt echter ook dat veel van ons gedrag onbewust en automatisch plaatsvindt. Jezelf en anderen begrijpen is dus niet gemakkelijk. Maar 'wij houden onszelf en anderen onnodig voor de gek als wij ons gedrag en onze ware behoeften en motieven niet eerlijk onder ogen durven of kunnen zien.' 'Psychologie op de werkvloer' bood mij, als recent afgestudeerd econoom, geen hele nieuwe inzichten. Veel van het onderzoek is tijdens mijn studie al eens aan bod gekomen. Wel is het een leuk en makkelijk leesbaar boekje, met herkenbare voorbeelden uit de praktijk. Met de opvatting dat je je lot, voor zover mogelijk, in eigen handen moet nemen, kan ik het alleen maar eens zijn. Bovendien kan het opvolgen van de tips in de 'Kleine handleiding voor geluk' in ieder geval geen kwaad…
