Gerben van Kleef is hoogleraar psychologie aan de Universiteit van Amsterdam en heeft jarenlang onderzoek gedaan naar emoties. Dat heeft geleid tot een kijk op emoties die niet alleen verfrissend is, maar ook praktisch en werkbaar. Iedereen heeft emoties, en past deze toe om de wereld om hem heen te duiden én te beïnvloeden. Door kennis en inzicht over de werking van emoties te vergoten, kun je meer keuzemogelijkheden creëren, en bewust gaan kijken hoe je zelf meer grip krijgt op je eigen leven.
Emoties maken ons tot mens: iedereen ervaart ze en de meeste emoties zijn redelijk universeel. Voor een kind dat geen taal beheerst, is het non-verbale gedrag van andere mensen het enige waar het op af kan gaan. Uit onderzoek blijkt dan ook dat kinderen al op zeer jonge leeftijd gericht zijn op de emotionele uitdrukkingen van hun ouders. Die emoties gebruiken ze om nieuwe, onbekende situaties in te schatten. In onderzoeken wordt een baby op een dikke glazen plaat neergezet. Direct onder de doorzichtige plaat is een solide ondergrond zichtbaar, waardoor de baby zich veilig voelt op het glas. Aan het andere uiteinde van de constructie wordt een aantrekkelijk stuk speelgoed neergezet. Halverwege de reis komt de baby een optische afgrond tegen: onder de dikke glasplaat is een afgrond zichtbaar. Als nu aan de overkant van die afgrond een bemoedigende ouder staat die positief en vrolijk de baby toespreekt, is de kans vele malen groter dat de baby naar de overkant kruipt dan wanneer de ouder een neutraal gezicht trekt. In zijn boek 'Op het gevoel' van Gerben van Kleef is het hier beschreven onderzoek een van de vele voorbeelden om een genuanceerd, praktisch beeld neer te zetten van de wijdverbreide invloed van emoties op ons gedrag. Wetenschappelijke onderzoeken worden afgewisseld met voorbeelden uit onder meer de politiek, mediawereld en de sport. Op het gebied van de politiek betoogt Van Kleef dat er sprake is van de opkomst van een 'emocratie' waarin politici emoties meer en meer inzetten om kiezers te winnen en wetsvoorstellen geaccepteerd te krijgen. Dat pakt overigens niet altijd goed uit: de tranen van Hillary Clinton kwamen vlak voordat ze voorbijgestreefd werd door Obama. Of dat echt met elkaar in verband stond is niet hard te maken, zo zegt ook Van Kleef, maar in zijn boek toont hij keer op keer aan dat emoties veel invloed hebben op ons gedrag en onze keuzes. Het is daarbij vooral belangrijk dat je authentiek blijft - nep, daar prikken we zo doorheen - en dat je voor anderen te volgen bent. In het boek wordt weinig ruimte gegeven aan emoties die uit de hand lopen, dat is jammer. Voor een deel zal dat zijn omdat een echte flinke woede uitbarsting of ongecontroleerde huilbui moeilijk in onderzoek zijn na te bootsen. Wel gaat het boek in op psychische ziektebeelden en de invloed op de werking van emoties. Goethe wordt aangehaald in de afronding van het boek. Zijn uitspraak was: 'Gevoel is alles'. Van Kleef wil met zijn boek laten zien hoe geraffineerd onze eigen emoties en de emoties van anderen ons helpen en sturen bij de sociale navigatie. Emoties en de manier waarop ze invloed hebben: als je je daarin verdiept, ga je de wereld beter begrijpen (zowel de grote lijnen als dichterbij: je eigen partner, kinderen etcetera). Bovendien kun je ook zelf meer invloed nemen. Of dat positief of negatief is? Het is. Punt. Wat je ermee doet, kan positief of negatief zijn. Dat is je eigen verantwoordelijkheid.
Over Marjolein Boeren-Hermans
Marjolein Boeren is Kinesiologisch Coach en heeft een eigen praktijk in Bergen op Zoom. Door middel van afstemming van lichaamsbeweging en mentale processen krijg je inzicht over jezelf en je doelen. Daarnaast is zij PR-coördinator voor het Welkin Kinesiologie College en geeft zij trainingen op het gebied van Kinesiologie.
