'De medicus maatgevend' is niet alleen geschikt voor leidinggevende dokters, maar ook voor diegene die met hen te maken heeft. Yolande Witman weet waarover ze praat; zij werkte eerst als huisarts en nu al enige tijd als coach en organisatieadviseur in een academisch ziekenhuis. Hierdoor kent ze de - vooral universitaire - medische wereld als geen ander. Vandaag de dag zijn ziekenhuizen grote bedrijven met duizenden medewerkers waar miljoenen euro's in omgaan. Een dergelijk groot concern vraagt om goed management en niet meer om machtige dokters. In veel ziekenhuizen wordt ofwel de bestbespraakte dokter manager, of wordt er een 'vrijwillige dokter' aangewezen. Deze manager heeft een moeilijke positie. Hij is namelijk medicus, dus moet hij de kwaliteit van de zorg waarborgen. Maar nu is hij ineens ook manager! In deze rol moet hij sturing geven aan onder andere de productie, kosten en efficiency. Omdat deze zaken niet hand in hand gaan, ontstaat er in deze duobaan altijd spanningen. Met fragmenten uit besprekingen of intervisiebijeenkomsten weet Yolande Witman het onderzoek smakelijk op te schrijven. In de media liggen ziekenhuizen steeds vaker onder vuur. Niet alleen de salarissen van doktoren en het management staan vaak ter discussie, maar vooral de (medicatie)veiligheid en (medische) fouten worden in het nieuws breeduit besproken. Door middel van het maken van meer regels en het schrijven van nog meer procedures, proberen ziekenhuizen de formele greep te versterken en het vuur te blussen. Dit is een manier om invloed te krijgen op deze wereld, maar kan ook worden gezien als een poging om onzekerheid te bezweren en zo een no-risk maatschappij te creëren. Uit onderzoek blijkt dat men in Nederland artsen integreert in het management volgens twee verschillende, elkaar onderlinge uitsluitende principes. Allereerst de ziekenhuizen die de medisch specialisten integreren binnen de ziekenhuisorganisatie: dan zijn zij in de hiërarchie van het ziekenhuis opgenomen. Dit is typerend voor de situatie van een Universitair Medisch Centrum. Het andere principe is dat medisch specialisten integreren met het ziekenhuis. Dan zijn de specialisten en de ziekenhuisorganisatie nevengeschikt. Maar zijn artsen beter te beïnvloeden door vakgenoten die deel uitmaken van het management? Yolande Witman onderzoekt een aantal cruciale vragen. Gevreesd wordt dat als professionals leidinggeven aan collega-professionals, de beroepsgroep minder in staat is om in eigen huis orde op zaken te stellen. Misschien moet leidinggeven door een professional in de hogere echelons wel afgeraden worden. Managen en vakinhoudelijk bezig zijn, zijn namelijk twee heel verschillende zaken. Goed vakmanschap is juist geen voordeel bij het leidinggeven: managementtaken kunnen een professional afhouden van dat wat hij het beste kan. Voelt u zich door deze woorden van Yolande Witman aangesproken? Dan raad ik u aan om 'De medicus maatgevend' in zijn geheel te lezen. 'De medicus maatgevend' is een boek met veel praktijkvoorbeelden en citaten Hierdoor zal een feest der herkenning zijn voor ieder die werkt met dokters. Enig minpunt is dat de conclusies die Yolande Witman trekt weinig concreet te noemen zijn. Na het lezen van dit proefschrift blijft u met een aantal open vragen zitten. Moet de dokter nu managen, of moet de manager de dokter managen?
Over Peter Vermeulen
Peter Vermeulen MBA is ondernemer, investeerder en co-founder van mEYEholding en Azalea Vision en schrijft recensies op persoonlijke titel.
