Gaat niet bestaat niet

'Gaat niet bestaat niet' is prettig leesbaar geschreven. Met een vlotte pen neemt Richard Branson u in hoog tempo mee langs zijn vele avonturen. Het feit dat het autobiografisch is geschreven, komt de geloofwaardigheid ten goede. Hoewel dat niet in twijfel wordt getrokken - er zijn buiten dit boek voldoende bewijzen voor de risico's die Branson heeft genomen en waartoe dat heeft geleid - neigt het verhaal naar fictie. We weten beter, Branson heeft zijn leven lang grenzen opgezocht. Zijn eigen grenzen en die van zijn omgeving. Gelukkig bestaat de tekst niet uitsluitend uit een relaas van gebeurtenissen. Branson staat regelmatig stil bij maatschappelijke vraagstukken en geeft daar zijn visie op. Afgewogen en gedocumenteerd. Buitengewoon interessant is bijvoorbeeld het hoofdstuk over het Gaia-kapitalisme, waarin hij diep ingaat op de milieuproblematiek. Hij analyseert keuzes uit het verleden. Zo weet ik dankzij dit boek dat de eerste T-Ford reed op brandstof uit hennep en dat het aan een lastercampagne van de olielobby is te wijten dat niet hennep maar olie de standaard voor brandstof is geworden. Branson heeft een duidelijke visie op de maatschappelijke discussie over ons CO2-verbruik en komt met mogelijke scenario's. Energie speelt sowieso een belangrijke rol in het boek. Vanwege de vraag hoe zijn Virginvloot zuiniger kon vliegen, maar ook hoe hij in staat was om de transatlantische ballonvluchten te maken. Het boek is opgedeeld in thema's als 'doe het gewoon', 'wees kordaat', 'zoek uitdagingen', 'pluk de dag', 'wees innovatief' en 'hup vooruit'. Het zal geen verbazing wekken dat Branson deze motto's vlammend onder de aandacht weet te brengen. En eerlijk is eerlijk, het werkt inspirerend, althans tijdens het lezen. Na de laatste bladzijde bekruipt je een gevoel dat je ook hebt na het zien van een James Bond film. Tijdens het kijken ben je vastbesloten de rest van je leven net zo in te richten als deze avontuurlijke held, maar na afloop sta je weer met beide benen op de grond. Wat Branson voor elkaar heeft gekregen, mag rustig als zeer uniek worden bestempeld, maar grenst aan het onvoorstelbare. Het inspirerende aspect vervaagt dus snel. Het is een onsje teveel. Dat Branson zich dat zelf ook realiseert, blijkt wel uit zijn observatie regelmatig het geluk aan zijn kant te hebben gehad. Desondanks geeft hij door het boek heen het gevoel dat iedereen op zijn manier succes kan hebben. Zelfs in een mate dat je het idee krijgt een enorme sukkel te zijn als je dat niet lukt. Maar wie heeft er ouders die, zoals bij Branson, hun kind bijna laten verdrinken door hem te leren zwemmen in een snelstromende rivier of al op vierjarige leeftijd uit de auto zetten om zelf de weg naar huis te vinden? In tegenstelling tot vele andere culturen zijn wij in Nederland niet zo gecharmeerd van mensen die hun eigen prestaties breed uitmeten. Wie daar moeite mee heeft, kan 'Gaat niet bestaat niet' dan ook beter in de kast laten staan. Branson vertelt de dingen zoals ze zijn, inclusief zijn eigen rol. Bijna zonder uitzondering een hoofdrol, want het wordt de lezer wel duidelijk wie vanaf het allereerste begin, bij het opzetten van zijn eerste schoolkrantje 'Student', alle touwtjes in handen heeft gehad. Branson is overduidelijk trots op de rol die hij heeft gehad in het vrij krijgen van gijzelaars in Irak. Ik heb niet eerder begrepen dat het niet de internationale diplomatie was die deze operatie op touw heeft gezet, maar dat een persoonlijk en risicovol initiatief van Branson met zijn vriend de Koning van Jordanië Saddam tot vrijlating heeft doen besluiten. Ondanks deze kanttekeningen heb ik het boek met plezier gelezen en wie weet toch nog wat flarden aan inspiratie uit opgepakt, al was het alleen maar vanwege zijn motto's 'sta op eigen benen', 'denk jong' en 'pluk de dag' of zijn filosofie dat geld er slechts toe dient om dingen mogelijk te maken.