Het boek is weliswaar geen echt leesboek, daarvoor zijn er te veel opsommingen, maar geeft daarentegen uitstekend weer wat er op gebied van beleidsinstrumenten zowel praktisch als analytisch te doen is. Het aardige van het boek vind ik de diepgang van de uitleg gecombineerd met de vele voorbeelden. Wie alles op het gebied van beleidsinstrumenten overzichtelijk bij elkaar wil hebben, kan met dit boek goed uit de voeten. Het boek is zowel bedoeld voor ondernemers als voor studenten. Overzichtelijk en schematisch opgebouwd Met een helder schema in de inleiding trakteert Philip Gelderman zijn lezers op een overzichtelijke hoofdstukindeling en wordt duidelijk hoe alles met elkaar samenhangt. Aan het schema kunnen we ontlenen dat het boek elf hoofdstukken telt en wie de moeite neemt de inhoudsopgave er op na te slaan ziet dat er nog een toegift wordt gegeven in de vorm van zes appendices: casusbeschrijvingen uit de praktijk. Ik zal wat krenten uit de pap halen en kriskras wat door het boek heen gaan om een beeld te schetsen waar de wereld van strategische beleidsinstrumenten zich zoal druk over maakt. Waarom wordt strategisch management zo weinig toegepast? Zo kunnen we in Hoofdstuk 1 lezen wat de redenen zijn waarom strategisch management zo weinig wordt toegepast. Snel doorlezen dus en wat zien we? De hoofdreden ligt bij het planning systeem vanwege het feit dat financieel deskundigen domineren en die zijn natuurlijk altijd van de efficiëntie met hun beperkte blikveld. Andere redenen worden gezocht in de cultuur van de organisatie, voorbeelden daarvan: conservatieve stijl van leidinggeven of een conservatief personeelsbeleid. En de derde reden is ook niet mis te verstaan: ons strategisch denkvermogen zou zwak ontwikkeld zijn. Het zal ongetwijfeld waar zijn maar tegelijkertijd o zo ontmoedigend nu half Nederland aan de MBA is. Instrumenten voor omgevingsanalyse In het derde hoofdstuk staat de analyse van de omgeving centraal. Om marktsegmentatie te kunnen laten plaatsvinden beschrijft de auteur de zogenaamde FAP dimensies. Deze staan voor: 1. Functiesegmentatie, hoe je onder meer op producten kunt segmenteren; 2. Afnemerssegmentatie, hoe je kunt indelen naar afnemers, bij voorbeeld de industriële markt en de consumentenmarkt en 3. Productsegmentatie, hoe je kunt segmenteren naar productgroepen. Deze FAP dimensies zien we onder andere weer terugkomen in Hoofdstuk 7 'Extern gerichte deelanalyses van de onderneming' waarin Gelderman illustreert, aan de hand van een voorbeeld uit de kledingbranche, hoe het werkgebied van een onderneming volgens deze dimensies eruit kan zien. Heel overzichtelijk moet ik zeggen en het is dan ook aardig wanneer je de bekende modellen zoals van de Boston Consulting Group en McKinsey in dit verband voorbij ziet komen en in een samenhangend kader met elkaar besproken krijgt. Intern gerichte deelanalyses van de onderneming Hoofdstuk 8 'Intern gerichte deelanalyses van de onderneming' vond ik het aardigste onderdeel van het boek. Wie het onderwerp 'bedrijfsklimaat' ziet staan, vermoed vaak de geur van geitenwollen sokken en veel nijver overschrijfwerk. Niet bij Gelderman. Voor hem bestaat het bedrijfsklimaat enerzijds uit de organisatiecultuur, waarbinnen de begrippen cohesie en vitaliteit een belangrijke rol spelen, en anderzijds uit de stijl van de beleidsvorming. Op dit laatste punt geeft hij hele concrete adviezen aan het top management en bespreekt hij het effect van de beleidsvorming op de cultuur. Tot slot vind de lezer een vragenlijst die de auteur zelf gehanteerd heeft op het gebied van cultuurdiagnose uitgesplitst naar cohesie en vitaliteit. Al met al een heel uniek boekwerkje dat niet onopgemerkt mag blijven onder hen die verantwoordelijk zijn voor strategisch beleid.
Over Peter de Roode
Drs. Peter de Roode is zelfstandig adviseur en trainer. Hij ondersteunt organisaties bij het invoeren van grootschalige veranderingen waarbij gedragsverandering centraal staat.
