Trendwatcher Adjiedj Bakas heeft samen met marketeer Roger Peverelli voor het boek The Future of Finance tientallen publicaties doorgespit en met meer dan honderd deskundigen gesproken van binnen en buiten de branche, over de hele wereld. Op basis daarvan heeft hij een breed opgezette toekomstverkenning geschreven waarin zowel plaats is voor het grote gebaar als voor het saillante detail.
Na een gekruid voorwoord van voormalig minister van financiën Gerrit Zalm doet Bakas eerst een stapje opzij om in grote lijnen de geschiedenis van het bankwezen te schetsen. Daarbij betrekt hij al meteen de stelling die hij aan het eind van zijn boek uitwerkt: de toekomst van de financiële wereld ligt in haar verleden. Banken zijn ooit opgericht om de handel te vergemakkelijken en economische groei te stimuleren, niet om geld met geld te maken. Naar die ‘roots’ moeten ze terug.
Om structuur te geven aan hun toekomstverkenning combineert Bakas de scenario’s van Shell (die hij vaker heeft gebruikt) met een model dat voorziet in meer of minder internationalisering en sterker of zwakker individualisme. Daar komen vier mogelijke richtingen uit, waarvan hij er zonder al te veel plichtplegingen eentje kiest: die van de zogenaamde ‘Verenigde Wereld’. In die wereld zet de internationalisering verder door en organiseren burgers zich meer dan nu in collectiviteiten of ‘tribes’. De financiële sector staat in dit scenario een enorme groei te wachten, doordat economieën worden geharmoniseerd en risico’s wereldwijd kunnen worden verspreid.
Binnen dat kader werkt Bakas vier megatrends uit die bepalen welke diensten financiële instellingen in de toekomst zullen gaan aanbieden, en hoe ze dat gaan doen. De eerste trend vat de ontwikkeling samen naar meer mondialisering, een nieuwe economische wereldorde, en een ingrijpend veranderend concurrentieveld. De tweede trend neemt de demografische veranderingen die op til zijn samen met de nieuwe sociale identiteiten die mensen ontwikkelen. De derde trend brengt de informatie- en communicatietechnologieën waardoor de wereld steeds meer een dorp wordt onder een noemer met de opkomst van een nieuwe marktdynamiek waarin de consument centraal staat. De vierde trend ten slotte combineert de herleving van normen en waarden met de toenemende aandacht voor gezondheid en geluk, en koppelt daar een nieuwe missie aan voor financiële diensten. Die gaan zich steeds minder richten op de korte termijn en steeds meer op een duurzame toekomst.
Deze vier trends samen leiden tot een nieuwe managementagenda voor de financiële sector. Talent, innovatie en ‘simplicity’ worden de cruciale succesfactoren. Eenvoud en transparantie zijn het parool, niet alleen in de verslaglegging maar in de hele keten: van de organisatie met haar processen en systemen via de producten en de marketing tot en met de ‘touch points’ waarlangs de financiële diensten uiteindelijk bij de klant terechtkomen.
Eerder dit jaar verscheen over hetzelfde onderwerp het boek Bankieren in 2020, waarin marketeers van de ING en wetenschappers van de Universiteit Tilburg vooruit kijken naar de toekomst van de financiële dienstverlening. Aan een vergelijking valt niet te ontkomen. The Future of Finance mikt duidelijk op een breder publiek. Het is toegankelijk geschreven met een minimum aan jargon en een vrolijke opmaak. Bankieren in 2020 is echt een boek voor specialisten die niet schrikken van tabellen en voetnoten. Het grootste verschil zit hem echter in de inhoud. Bakas laat vooral zien welke strategische keuzes de financiële sector zal moeten maken en welke gevolgen die gaan hebben voor de bedrijfsvoering. De samenstellers van Bankieren in 2020 hebben vooral oog voor de technologische ontwikkelingen die het mogelijk gaan maken om met nog minder kosten nog meer over de klant aan de weet te komen en daar nog slimmer op in te spelen.
Een scepticus zou zeggen: koop The Future of Finance om te lezen wat bankiers de komende tijd zullen zeggen dat ze gaan doen, en Bankieren in 2020 om te weten wat daar in de praktijk van terecht zal komen.
Over Pierre Spaninks
Pierre Spaninks (Eindhoven, 1955) was tot zijn pensionering in 2021 zelfstandig professional in journalistiek en communicatie. Hij kreeg landelijk bekendheid als ZZP-expert. Voordien had hij gewerkt in het hoger onderwijs en de consultancy. Hij studeerde Tekstwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam en volgde op Harvard het Senior Manager in Government Program. Tegenwoordig legt hij zich toe op de Egyptologie.
