Krabben - 'Niet alleen millennials hebben ermee te maken'

In hun boek, of liever manifest, Krabben, onderzoeken Daan Borrel en Milou Deelen waarom vrouwen elkaar zo naar beneden kunnen halen. En wat er tegen te doen is.

De krabbengang
De titel maakt meteen duidelijk waar het boek over gaat. Bij een artikel in Intermediair waarin dit boek besproken werd, stond een foto van krabbende kittens. Typisch, kennelijk. ‘Krabben’ komt vooral van de metafoor van de krabbenmand: een krab die uit de mand wil klimmen, wordt door andere krabben genadeloos teruggetrokken. Zo zouden vrouwen ook met elkaar omgaan: een kop boven het maaiveld wordt afgestraft. De auteurs steken hun nek uit en poseren met ontbloot bovenlijf op de kaft. Sla het boek open, en het eerste wat je leest zijn oordelen: kijk die vetrol, die is mager, kan er geen lachje vanaf? Precies waar het boek over gaat.

Daar vinden we wat van
Want ja, het krabbenmand-effect bestaat: vrouwen nemen elkaar de maat. Dat is de ervaring van de vele vrouwen die Borrel en Deelen voor hun boek geïnterviewd hebben. En dat heeft tot gevolg dat veel vrouwen onzeker worden, zich zo veel mogelijk naar de norm gaan gedragen en die normen zelfs gaan internaliseren. Is okselhaar vies? Moet je make-up op? Moet je per se altijd lachen? En mag je als vrouw voor je seksualiteit uitkomen, of ben je dan meteen een slet? Vrouwen kunnen heel streng zijn voor anderen én voor zichzelf. Niet alleen selfie-publicerende pubers en millennials hebben daarmee te maken. Anja Meulenbelt beschrijft hoe feministen in de jaren 70 elkaar al de maat namen: waren ze wel feministisch genoeg? En pas toen ze hoofdredacteur werd, kreeg journalist Barbara van Beukering geen commentaar meer van vrouwen op haar hoge hakken en decolleté. Zij ambieerden die functie niet, dus Van Beukering vormde geen bedreiging meer…

Unieke vorm
‘Krabben’ heeft een unieke vorm: een openhartige briefwisseling tussen Borrel en Deelen, interviews met bekende en minder bekende vrouwen uit onder andere de wetenschap, kunst en politiek, selfies van de geïnterviewden en vriendenboek-achtige vragenlijsten die door een breed scala aan vrouwen zijn ingevuld. Door de grote hoeveelheid vrouwen die aan het woord komt, wordt goed duidelijk dat zo goed als iedereen onzekerheden heeft en oordeelt over andere vrouwen.

De remedie?
Wat is de remedie tegen dit krabbenmand-effect? Het concreetst is de sisterhood-handleiding van Vreneli Stadelmaier van coachingbureau SheConsult. Meteen toepassen: zoek je een notaris, een garagehouder of moet er iets getimmerd? Vraag altijd om een vrouw! Door het hele boek heen delen vrouwen hun tips: van ‘kijk jezelf eens écht aan in de spiegel’ tot ‘citeer in je presentatie en teksten altijd een vrouw’. Bewustzijn blijkt al een remedie op zich te zijn. Daan Borrel antwoordt in een van de dialogen op de vraag van Milou Deelen of ze vrouwen minder veroordeelt sinds ze aan hun boek zijn gaan werken: ‘Ja, het voelt een beetje alsof ik een dikke winterjas heb uitgetrokken.’

Om meteen de citaat-tip in de praktijk te brengen: Madeleine Albright, voormalig minister van Buitenlandse Zaken van de VS, zei: ‘There is a special place in hell for women who don’t help other women’. Omdat Borrel en Deelen hun boek Krabben schreven, hoeven ze beslist niet meer bang te zijn dat ze daar belanden!