Grip op interactie - Interactie ontwerpen en begeleiden in trainingen

Als opleider van trainers probeer ik het trainersvak zo concreet en toegankelijk mogelijk te maken. Trainen is namelijk geen karaktertrek of magische gave. Het is een vak dat je kunt leren. In 2020 schreef ik daarom De Trainingsachtbaan. Dit model geeft houvast bij het ontwerpen en uitvoeren van een training.

afdwalende veelsprekers

Maar ja… een trainingsplan ontwerp je terwijl je in je kantoor zit. Daar kun je rustig over nadenken. Hoe zit dat met interactie in een training? Kun je dat ook ontwerpen? En kun je voorbereid zijn op uitdagende interactiesituaties in een training? Denk daarbij aan afdwalende veelsprekers, deelnemers in de weerstand, ongevraagde co-trainers, stille groepen, gedoe in de groep.

interactiebegeleiding

Het antwoord is: ja, interactiebegeleiding is te leren. En je kunt er steeds beter in worden. Vooral door het te ervaren, maar ook door te snappen wat er gebeurt en te weten welke reacties helpend zijn en welke niet.

Grip op Interactie is daarom een boek geworden dat houvast geeft aan beginnende trainers en een spiegel is voor ervaren trainers. Ruim twee jaar heb ik gestudeerd op- en geëxperimenteerd met interactiebegeleiding in groepen. Mijn doel was alles zo praktisch mogelijk te maken. Ieder hoofdstuk bevat informatie over een thema, maar eindigt uiteindelijk met een praktische samenvatting of checklist. Die checklisten zijn de trapleuningen die een trainer helpen om de inhoud zelf toe te passen.

Het boek bestaat uit drie delen.

1. Interactie ontwerpen
2. Basistechnieken voor het begeleiden van interactie
3. Grip op uitdagende situaties

Deel 1 – Interactie ontwerpen

Deel 1 laat je zien hoe je interactie in een training kunt ontwerpen. Voor belangrijke gesprekken in een training kun je bijvoorbeeld een interactieprikkel of een interactieve werkvorm ontwerpen.

Interactieprikkels
Als trainers stellen we soms onhandige vragen. Daardoor ontstaat er wel een gesprek, maar dat gesprek brengt de deelnemers niet dichter bij het doel van de training. In het boek ontdek je hoe je slimme vragen ontwerpt. Maar meer dan dat. Een slimme vraag is alleen effectief als de aanloop naar de vraag en de interactiegelegenheid die er op volgt ook slim zijn ontworpen. Aanloop, vraag en gelegenheid vormen samen de drie elementen van een interactieprikkel.

Deel 2 – begeleiden van interactie

Deel 2 bevat belangrijke gesprekstechnieken voor trainers en ook een hoofdstuk over lichaamstaal en interactiepatronen in groepsgesprekken.

Lichaamstaal
Jouw verbale communicatie wordt effectiever als je dit ondersteunt met lichaamstaal. Daarmee zeg ik niets nieuws. Maar hoe doe je dat als trainer? Op welke plek kun je het beste staan als je de leiding wil pakken? En wat doe je met je handen en ogen als je een veelspreker wil stoppen? Hoe kun je met je lichaamstaal zorgen dat een groep met elkaar in gesprek gaat, in plaats van met jou? In hoofdstuk 10 vind je praktische lichaamstaaltips voor trainers.

Deel 3 – Grip op uitdagende situaties

Deel 3 bevat tien uitdagende trainingssituaties. Denk aan stille of juist drukke groepen, weerstand of aan gedoe in de groep. Je ontdekt hoe deze situaties ontstaan, hoe je ze kunt voorkomen en hoe je hierop kunt reageren.

Weerstand
Deelnemers die zich verzetten kunnen een behoorlijke uitdaging zijn. Ze hebben kritiek op de inhoud van jouw training, willen er eigenlijk niet zijn of weigeren mee te doen aan bepaalde werkvormen. Hoe reageer je zo dat deze deelnemers zich gehoord voelen en wellicht toch meedoen? In hoofdstuk 9 en 21 vind je inzichten en technieken die jouw kijk op weerstand én je manier van reageren op weerstand kunnen veranderen. Evidence based technieken, onder andere gebaseerd op de methode Motiverende Gespreksvoering.