Pogingen om gedrag te veranderen vind je overal. Van campagnes van de Rijksoverheid die je aansporen tot veilige verkeersdeelname, tot slimme nudges in het bedrijfsrestaurant die gezond(er) eten stimuleren. Organisaties zetten gedragsverandering in om maatschappelijke uitdagingen aan te pakken en mensen vooruit te helpen. Maar makkelijk is het niet. Want mensen handelen lang niet altijd rationeel, en pogingen om gedrag te veranderen gaan regelmatig mis. Hoe zorg je dan wél voor echte verandering?
sturen, beïnvloeden en bestendigen
In ons boek Gedragsverandering - Van principe tot praktijk helpen we je op weg. Je leert hoe je gedrag van burgers, klanten of collega’s effectief kunt sturen, beïnvloeden en bestendigen. We laten zien hoe je gedragsinzichten en bewezen technieken inzet om echt verschil te maken. Praktisch, toegepast en vol herkenbare voorbeelden.
Drie tips om je alvast op weg te helpen:
Tip 1
Stop met alleen informeren of bewust maken
Veel mensen weten dat roken en vapen slecht voor je is. Maar ze doen het toch. En bijna iedereen weet dat regelmatig sporten en bewegen gezond is. Maar veel mensen doen het onvoldoende. Dat komt doordat iets weten, lang niet altijd leidt tot gedrag dat daarmee in lijn is. De mens is namelijk niet volledig rationeel; weten is nog geen doen.
Zet daarom gedrag centraal. Zo voorkom je dat je mensen alleen informeert of bewustmaakt. In ons boek bespreken we zes gedragsbepalers die daarbij helpen. Dat zijn: weten, willen, kunnen, weerstanden, sociaal en gemak. Met deze gedragsbepalers hanteer je een brede blik op gedrag van mensen, waardoor je het effectiever verandert. Want informeren of bewustmaken is soms nodig, maar zelden voldoende.
Tip 2
Weg met de grabbelton van gedragstechnieken
Er bestaan meer dan 100 wetenschappelijk bewezen beïnvloedingstechnieken: van sociale normen activeren tot keuzevrijheid vergroten. En van framing tot onbewuste associaties triggeren met bepaalde beelden, woorden of geuren (priming). Maar zomaar een techniek kiezen werkt vaak niet. Sterker nog: het kan zelfs averechts werken.
Voer daarom altijd eerst een gedragsanalyse uit. Pas als je weet waarom mensen bepaald gedrag (niet) vertonen, kun je gericht kiezen welke techniek past. De zes gedragsbepalers helpen daarbij. Ga dus niet grabbelen in de grabbelton van gedragstechnieken, maar ontwerp doelgericht. Veel effectiever.
Tip 3
Plaats effectiviteit boven creativiteit
In reclame en communicatie draait veel om creativiteit. Begrijpelijk, een goed verhaal kan mensen raken. Maar als gedragsexpert is creativiteit nooit het doel. Het is hooguit een middel om een doel (gedragsverandering) te bereiken.
Soms bereik je dat met een spraakmakende campagne. Soms juist door gedrag makkelijker te maken. Denk aan opvallende afvalbakken, een standaardkeuze aanpassen, of gedrag socialer maken via een community. Misschien minder ‘wow’, maar wel effectief. En dat is precies waar invloed oefenen uiteindelijk om gaat. Bijkomend voordeel: vaak is deze weg goedkoper dan het inzetten van een grote campagne. Zo bespaar je ook nog eens (een hoop) geld.
In Gedragsverandering - Van principe tot praktijk nemen we je stap voor stap mee om gedrag effectief te veranderen. Of je nu werkt aan een campagne, communicatie-uiting, beleidsmaatregel of nudge: je leert hoe je gedragsinterventies ontwerpt die écht werken. Vol praktijkvoorbeelden en direct toepasbare inzichten.
Waar ga jij het verschil maken?
Over Ben van Hamersveld
Ben van Hamersveld MSc is docent en onderzoeker bij Hogeschool Leiden en The New School Amsterdam, freelance beeld- en gedragsexpert en werkt(e) onder andere bij bureau voor gedragsverandering Behaviour Club. Hij spreekt, traint en geeft regelmatig advies aan diverse organisaties in Nederland en België.
Over Lynn Voogt
Lynn Voogt MSc is gedragsexpert van het eerste uur, was docent bij de master Behaviour Change van de Radboud Universiteit en werkt al 15 jaar bij prestigieuze gedragsbureaus. Inmiddels past ze haar kennis toe als programma-ontwikkelaar bij Bureau Objectief, waarbij ze samen met gemeenten, GGD’en en gezondheidsfondsen werkt aan een gezondere toekomst voor iedereen.
