Een goede titel is het halve werk. Een boek dat de titel ‘Bazig’ (Scriptum, november) meekrijgt, kan rekenen op aandacht. Peter van Lonkhuyzen onderzocht hoe macht werkt en waarom ‘chefs in dictators en ondergeschikten in zombies veranderen’. Van Lonkhuyzens stelling is dat macht een slecht begrepen begrip is. Hij schrijft dat mensen, als zij eenmaal tot baas zijn bevorderd, nieuwe eigenschappen ontwikkelen: zij worden seksueel aantrekkelijker, verliezen het vermogen zich in te leven, zijn minder gevoelig voor risico’s en krijgen meer testosteron in hun bloed. Voor ondergeschikten geldt het tegenovergestelde: zijn ontwikkelen juist haat- of liefdegevoelens voor hun bazen en kunnen zelfs gaan lijden aan wat in de psychiatrie alexithymie heet, ofwel de dodevissenziekte.
Ook bij Scriptum in oktober een boek van Lenette Schuijt over ‘paradoxen in leiderschap’, onder de titel ‘Met ziel en zakelijkheid’. Leiders dienen tegenwoordig zowel richting te geven als in te spelen op de verwachtingen van markt en maatschappij, wat de tegenstrijdigheid uit de titel verklaart. Schuijt is van mening dat het risico bestaat dat het ene wordt opgeofferd aan het ander. De vraag is daarom hoe je een organisatie efficiënt kunt aansturen, zonder het menselijke aspect uit het oog te verliezen.
Met hun boek ‘Vooruitzien is regeren’ (Pearson, september) bieden de hoogleraren Guus Berkhout en Wim de Ridder een leidraad voor het opstellen van toekomstbeelden waarmee leiders hun strategie kunnen bepalen. Zij verzetten zich tegen het idee dat het onmogelijk is de toekomst te voorspellen: vooral van technologische ontwikkelingen is tamelijk nauwkeurig vast te stellen welke kant het de komende jaren en zelfs decennia op zal gaan. In dit rijk geïllustreerde boek beschrijven de auteurs belangrijke ontwikkelingen die tot de zekerheden van de toekomst behoren.
In zijn boek ‘Flitsende organisaties’ (Academic Service, september) buigt Kevan Hall zich over het functioneren van complexe bedrijven. Als succesvolle bedrijven groeien, worden ze volgens Hall onvermijdelijk complexer, trager en minder leuk om voor te werken. Hall onderwerpt deze ontwikkeling in zijn boek aan een kritische blik. Zelf werkte hij in het verleden bij toonaangevende bedrijven zoals Microsoft, Vodafone en Nokia, waar hem opviel dat getalenteerde werknemers meer dan tachtig procent van hun tijd kwijt zijn met samenwerken, overleggen en regelen - en dat de helft daarvan pure verspilling is.
Volgend jaar is een Darwin-jaar en het boek van Max Wildschut, ‘Darwin voor managers’, met als ondertitel ‘Genen op de werkvloer’ (Scriptum, oktober), loopt daar vast op vooruit. Darwin voor managers gaat over een nieuwe stroming in de psychologie die wordt aangeduid als de ‘evolutionaire psychologie’: deze stroming probeert de psyche te begrijpen vanuit de evolutionaire geschiedenis die de menselijke natuur heeft gevormd.
In dit lijstje mag een boek over vrouwen aan de top natuurlijk niet ontbreken. Deze keer is het de beurt aan Mijntje Lückerath-Rovers en Marike van Zanten die zich in hun boek ‘Topvrouwen’ (Academic Service, november) afvragen waar we topvrouwen eigenlijk kunnen vinden, wie het zijn en vooral ook hoe we er meer krijgen. De twee auteurs combineren gezaghebbend wetenschappelijk onderzoek naar vrouwen in raden van bestuur en raden van commissarissen met de praktijkervaring en persoonlijke beleving van een nieuwe generatie vrouwelijke rolmodellen. Onder anderen Margot Scheltema (Shell), Pamela Boumeester (NS), Colette Cloosterman-van Eerd (Jumbo), Joanne Kellerman (De Nederlandsche Bank), Else Bos (PGGM) en de drie vrouwelijke commissarissen van Fortis Nederland komen aan het woord. Lückerath-Rovers, die werkzaam is aan de Erasmus Universiteit, publiceerde begin dit jaar de Female Board Index 2007, een jaarlijkse telling van het aantal vrouwen in de top van Nederlandse beursgenoteerde bedrijven.
Over Hans van der Klis
Hans van der Klis is freelance journalist. Hij schrijft regelmatig artikelen voor Managementboek.
