‘Goed bezig’

Chemiereus AkzoNobel, die zich sinds het aantreden van Hans Wijers als ceo een duurzaam imago heeft aangemeten, organiseerde deze week een symposium onder de titel ‘Duurzaam ketenbeheer in de opkomende economieën’. Een belangrijk onderwerp. Want wie pretendeert duurzaam te ondernemen, moet kunnen garanderen dat zijn producten en diensten worden geproduceerd onder fatsoenlijke sociale omstandigheden, met een minimale impact op het milieu. Niet alleen in Nederland, maar ook in – pakweg – China, India of Vietnam.

Een keur aan namen uit de Nederlandse duurzaamheidswereld kwam aan het woord. Van Akzo’s eigen duurzaamheidsprofeet André Veneman tot IUCN Nederland-voorzitter Willem Ferwerda en van Solidaridad’s (van koffiemerk Max Havelaar) Nico Roozen tot de staatssecretaris van Economische Zaken Frank Heemskerk, die de goede zaak natuurlijk ook een warm hart toedraagt. Er waren workshops van AkzoNobel, Philips, Unilever en het in dat rijtje toch wat opvallende Van Puijenbroek Textielfabrieken, en er werd afgerond met een plenaire discussie onder leiding van spreekstalmeester Harry Starren van de Baak.

Het recept was bekend. Ferwerda mocht – als beschermer van ’s werelds biodiversiteit – ons laten zien hoe de ecologische voorwaarden voor leven op de planeet naar de knoppen gaan en zullen blijven gaan als er niet snel iets verandert ("over vijf jaar hebben we drie à vier planeten nodig om onze footprint te kunnen verwerken"). De mensen van Akzo – naast Veneman CPO Ton Geurts - vertelden ons hoe goed ze bezig zijn, Nico Roozen mocht nog eens uit de doeken doen wat er nodig is om een sociaal rechtvaardig en biologisch merk op de kaart te zetten en uit te bouwen en de staatssecretaris benadrukte dat het weliswaar zijn taak is om de globalisering te omhelzen, maar dat hij op allerhande manieren bezig is om te zorgen dat de schaduwzijden van diezelfde globalisering (kinderarbeid, uitbuiting, milieuschade etcetera) aan het daglicht kunnen komen.

Enkele zaken vielen op: zowel de aanwezigen van Unilever als van Philips zeiden hardop dat ze als bedrijf wel verantwoordelijkheid willen nemen voor de praktijken bij hun zogenaamde first tier leveranciers - de bedrijven waar ze direct zaken mee doen - maar dat hun vermogen om verder in de keten actief beleid af te dwingen en – met name – te controleren – nihil is. En dat terwijl juist verderop in de keten de grootste misstanden te vinden zijn. Ter illustratie: de mensen van Philips lieten weten wereldwijd zo’n 20.000 directe leveranciers te hebben, waarvan het merendeel in China. In diezelfde periode heeft het bedrijf een kleine 800 audits bij leveranciers uitgevoerd, wat neerkomt op 4 procent. Philips is daarmee een witte raaf in zijn branche, wat de de realiteit alleen maar schrijnender maakt: het is die van een druppel op de gloeiende plaat.

Ander punt: het betoog van Willem Ferwerda voor een consequente kijk op de economie vanuit ecosystemen, waarbij het behoud van die systemen in de prijs van producten en diensten moet worden meeberekend, zou vijf jaar geleden nog door grote bedrijven zijn weggehoond. Nu wilde Akzo-CPO Geurts op Ferwerda’s oproep om een fonds te starten waarmee het beheer van belangrijke natuurgebieden kan worden gefinancierd, al bijna de portemonnee trekken. Ferwerda liet overigens weten dat de eerste investering van een venture capital firma in natuurbeheer al een feit is en dat investeringsbank Merrill Lynch het bosbeheer in Sumatra financiert. Zoals er een markt is gecreëerd voor CO2-emissies, zou er ook wel eens een voor eco-waarden kunnen ontstaan.

En zo bleek dat duurzaamheid in steeds meer organisaties van het bij- naar het hoofdprogramma verschuift, dat een heleboel mensen met mooie initiatieven bezig zijn en dat helaas de planeet toch op instorten staat. Iedereen ging desalniettemin na de borrel vrolijk naar huis, op tijd voor het journaal en de uitsmijter van de dag: een naaiatelier, ontdekt in New Delhi, waar tientallen kinderen als slaaf te werk werden gesteld. Dat zal vast geen first tier naaiatelier zijn geweest.