De sociaal psycholoog Sam Sommers pleit in zijn boek Wij zijn onze omgeving voor meer aandacht voor de manier waarop iemands omgeving zijn of haar leven beïnvloedt. Schieten we een vreemde te hulp? Wie kiezen we als partner? Hoeveel geld doneren we aan een goed doel? Het zijn allemaal keuzes die voor een groot deel afhangen van de omgeving waarin we ons bevinden, stelt Sommers.
Kan een omgeving ook bijdragen aan iemands herstel? Die vraag gaan studenten aan de Universiteit van Amsterdam de komende maanden onderzoeken. Tijdens het vak Hacking Healthcare steken studenten geneeskunde, psychologie en kunst de hoofden bijeen om plannen te smeden hoe design de zorg kan verbeteren. ‘Op zoek naar een omgeving die je beter maakt,’ schreef het personeelsblad van het Amsterdams Medisch Centrum. In hetzelfde blad vertelde Renske Kroeze, een van de initiatiefnemers van het vak: ‘Er is wetenschappelijk bewijs dat bepaalde kleuren of vormen ervoor kunnen zorgen dat een patiënt zich beter op zijn gemak voelt. En voor het herstel is het belangrijk dat patiënten zich prettig voelen in hun omgeving.’
Het welzijn van een patiënt wordt bij de bouw van een ziekenhuis nog wel eens over het hoofd gezien, zo vertelde omgevingspsycholoog Ronald Hamel in MindOpen. Hij gaf als voorbeeld de inrichting van een speciale eerste hulp voor brandwonden in het Martini Ziekenhuis in Groningen. ‘Een kleurenontwerper had dat gedeelte van het gebouw in heel verzadigd oranje uitgevoerd. De vloer, de wanden, het plafond, alles had die kleur. Een patiënt die net uit het vuur is gehaald, werd dus deze oranje ruimtes binnengereden... Enfin, ik hoef geloof ik niet uit te leggen dat dit een stressverhogend effect heeft.’
Een oud-student van Hamel, die als omgevingspsycholoog betrokken was bij de evaluatie van het ontwerp van het ziekenhuis, is vervolgens met de kleurenontwerper gaan praten. ‘Die architect bleek daar helemaal niet over nagedacht te hebben. Hij was met heel andere dingen bezig, of het er mooi uitzag of niet. Voor hem bestond de patiënt met brandwonden niet.’
De anekdote benadrukt het belang van samenwerkingsverbanden tussen psychologie en design. Tijdens Hacking Healthcare worden ook bruggen geslagen tussen kunst en zorg. Sabrina Kamstra, hoofd Kunstzaken in het AMC en een van de gastdocenten aan de opleiding zegt: ‘Je trekt ook creatieve en innovatieve geesten aan en stimuleert een vrije manier van denken. De geneeskunde is vaak vrij behoudend in het nadenken over een healing environent. Met kunst kun je dat doorbreken.’
In maart 2015 presenteren de studenten hun ideeën. Hun voortgang is hier te volgen.
