Een andere groep mensen kent me uitsluitend via mijn krabbels op het internet. Ook daar vertoon ik twee gezichten. Ik sla een gematigde toon aan in de artikeltjes waarin ik mijn kennis spui. Mijn ‘Jekyll en Hide gedrag’ komt pregnant aan de oppervlakte wanneer ik een weblog of column schrijf. Dan is het weer helemaal mis. Een of ander therapeutisch type schreef naar aanleiding van enkele sneren die ik uitdeelde ‘dat er een grote woede in mij moest huizen’. Misschien heeft die lul ook nog wel gelijk ook. Sorry voor het schuttingwoord, maar dat was Hide die het roer overnam. Tja, die vent beweerde ook zo veel onzin, ik kon het niet laten. Oog in oog met die mafkees zou ik zoiets waarschijnlijk nooit over mijn lippen krijgen. Ben ik een watje. Zodra ik achter de computer zit en menselijke warmte ontbeer, gaan alle remmen los. Andere situatie, ander gedrag.
Misschien ben ik inderdaad rijp voor het gesticht. Overigens geloof ik niet dat ik de enige knakker op onze aardkloot ben met een gespleten brein. Wij hebben er allemaal last van. Mensen hebben de neiging zich, afhankelijk van de situatie, anders te gedragen. Dat is een van de redenen waarom het zo moeilijk is mensen in te schatten. Dus wind ik me vreselijk op wanneer trainers de mensheid indelen in vier overzichtelijke dominante gedragstijlen. Het is leuk om een uurtje mee te vullen, maar verder is het van nul en generlei waarde.
De dames en heren fantaseren er luchtig op los. Het aantal modelletjes is ontelbaar. Zoiets geeft te denken. Overigens hebben serieuze psychologen jaren gebakkeleid om een eenduidig model op te stellen, de Big 5. Uiteindelijk kwam men tot vijf gedragstijlen: extraversie, inschikkelijkheid, zorgvuldigheid, emotionele stabiliteit en openheid voor ervaringen of ideeën.
Het echte probleem schuilt niet in de modellen, maar in de toepassing ervan. De opdracht die ze verkopers geven deugt van geen kant. Een verkoper moet binnen een poep en een zucht een klant in een van de kwadranten plaatsen. Vervolgens moet de verkoper zijn gedrag aanpassen aan de dominante gedragstijl van zijn klant. Hierdoor zou een betere chemie ontstaan. Naast snelle schattingen, moet hij dus ook nog een staaltje acteren ten beste geven.
Uiteraard, zo wauwelen deze trainers, is het van het grootste belang dat de verkoper eerst kennis maakt met zijn eigen dominante gedragsstijl. Dus reikt de trainer een gedragstest uit. Aan de hand van zo’n stuk of veertig cryptische vragen is het allemaal supersnel geregeld. Voelt u aan waar het misgaat? De arme verkoper moet drie belangrijke slagen maken. Dames en heren trainers is dat allemaal niet een beetje te veel gevraagd?
Psychologen zijn een dag in de weer met testen en indringende gesprekken om worst te maken van iemands persoonlijkheid. Aan het einde van de dag schetsen ze een diffuus beeld, daar durf ik vergif op in te nemen. Handig, want in een dergelijke potpourri ontdekt elke cliënt enkele herkenbare eigenschappen. Scheelt een boel gezeur. De meeste mensen zijn grijs, niet zwart wit. De voorspellende waarde van dergelijke evaluaties is vrij gering, zo’n procentje of dertig veertig.
De trainer verkoopt zijn publiek knollen voor citroenen wanneer hij mensen zo’n simpel testje laat doen. En als die verkoper dan ook nog tegenover een Jekyll en Hide type als ik plaatsneemt, dan loopt hij het risico met enkele butsen en builen huiswaarts te keren.
Waarom houdt het trainersgilde zich met deze onzin bezig? Omdat mensen wel pap lusten van dergelijke testjes? Bij voorkeur dagelijks! Het idee krijgen de wereld beter te begrijpen? Een kinderhand is snel gevuld. Ook de trainer is in zijn nopjes. Hij steelt de show met zijn gewichtige theorietje. Het uit het hoofd geleerde versje scheelt een boel voorbereidingstijd. Iedereen is weer gelukkig. Het levert alleen geen drol op. Het is die grenzeloze onnozelheid die me pisnijdig maakt. Oordeelt u zelf maar wie de weg kwijt is, zij of ik?
