Jarenlang was het geeltje het ultieme hulpmiddel in creatieve sessies. Je zou denken: zo’n succesvolle methode moet wel werken. En toch hoor ik steeds meer zuchten. Wat is er aan de hand? Het idee is toch dat geeltjes zorgen voor meer creativiteit?
Of dat echt zo is, hangt af van twee dingen.
Allereerst: wat versta je onder creativiteit? De gangbare definitie is het genereren van ideeën die nieuw en bruikbaar zijn. Bekijk je creativiteit op die manier, dan is het geeltje een ideaal middel. Snel, laagdrempelig, uitnodigend. Iedereen kan meedoen met ideeën opschrijven, clusteren, schuiven. Huppakee, lekker bezig zijn en door!
status quo
In mijn optiek kan en moet creativiteit ook anders omschreven worden. Creativiteit is dan het lef en de bereidheid om de status quo uit te dagen. Om het anders te doen en af te wijken van conventionele patronen. Om voorzichtigheid overboord te gooien en volhardend op weg te gaan naar een mooiere toekomst. Een creatieve sessie heeft in die betekenis niet sec het doel om ideeën te verzamelen, en creativiteit is ook geen doel op zich. Het is een stap in een groter geheel: richting positieve verandering en duurzame impact.
Dat brengt me bij het tweede punt: wat is het werkelijke doel van die geeltjes?
Worden ze gebruikt als opwarmertje, om even los te komen van de dagelijkse routine? Prima. Maar als ze bedoeld zijn om ideeën op te halen: wat gebeurt er dan daarna? Wie verzamelt die ideeën? Wat wordt ermee gedaan? Voor welke keuzes vormen ze input? Wie maakt die keuzes? En belangrijker nog: wanneer ziet de groep daar iets van terug?
Ritueel
Zonder duidelijke bedoeling en zonder vervolg worden geeltjes niets meer dan plakbare schijnparticipatie. Een ritueel zonder impact. Creativiteit zonder fundament.
Geeltjes plakken staat niet gelijk aan creatief werken. Een sessie wordt niet creatief door geeltjes. Ze kunnen helpen. Ze kunnen inspireren. Maar alleen als ze met aandacht en doelbewust worden ingezet. Niet omdat het leuk is. Niet omdat ze makkelijk zijn. En zeker niet omdat we nou eenmaal zo omgaan met creativiteit. Maar omdat het past binnen het proces dat je samen doorloopt.
Ik geef het eerlijk toe: in mijn sessies gebruik ik ook geeltjes. Maar wel met mate en met een goed doordachte reden. Niet omdat het hoort, maar omdat het op dat moment bijdraagt aan wat we écht proberen te bereiken.
En toch snap ik die vermoeidheid. Ik denk dat die zucht niet zozeer over het geeltje zelf gaat, maar over het betekenisloze gebruik. Over werkvormen zonder richting. Over ‘doen om het doen’. Misschien zijn mensen niet geeltjesmoe, maar moe van vorm zonder inhoud. Moe van creativiteit die ophoudt bij een muur vol ideeën, in plaats van te leiden tot échte verandering.
Over Elleke van Gelder
Gedreven door de vraag: 'Kan het ook anders?' is drs. Elleke van Gelder multidisciplinair specialist in het domein van sociale innovatie. Met Bureau in CC nodigt ze je uit om te ontdekken hoe vernieuwen en mensgerichtheid hand in hand gaan. 'Anders kijken, denken en doen' zijn daarbij niet slechts opties, maar krachtige leidraden voor innovatie, verandering en vernieuwing.
