De fiscale procedure

I. INLEIDING 11
1. Afbakening 13
2. Normeringsbevoegdheid 16
3. Enkele begrippen 20
4. Enkele belangrijke evoluties 22

II. ALGEMENE BEGINSELEN 25
1. Welke zijn de belangrijkste fundamentele rechten in fiscale zaken? 31
1.1 Het recht op privéleven en het recht op de bescherming van persoonsgegevens 31
1.2 Het recht op een gelijke behandeling 37
1.3 Het recht op een eerlijk proces 37
1.4 Het recht op toegang tot bestuursdocumenten 42
1.5 Het recht op een doeltreffende voorziening in rechte 43
1.6 Het recht om geen twee keer te worden berecht en gestraft (non bis in idem-beginsel) 44
1.7 Het recht op eigendom 47
2. Welke zijn de algemene beginselen van administratief recht waaraan de fiscale administratie zich moet houden? 48
2.1 Het legaliteitsbeginsel, met inbegrip van het verbod op machtsafwending 48
2.2 De motiveringsplicht 49
2.3 De algemene beginselen van behoorlijk bestuur 50

III. AANGIFTE EN RAPPORTERING 55
1. De aangifteverplichtingen van de belastingplichtige 60
1.1 Voor welke belastingen moet er een aangifte ingediend worden? 60
1.2 Wie moet de aangifte indienen? 62
1.3 Gelden er soms vrijstellingen van aangifteverplichtingen? 63
1.4 Welke gegevens moeten in de aangifte worden opgenomen? 65
1.5 Op welke wijze moet de aangifte ingediend worden? 67
1.6 Binnen welke termijn moet de aangifte ingediend worden? 67
1.7 Welke waarde heeft een ingediende aangifte? 69
2. De rapporteringsverplichtingen van derden 70
3. Internationale rapportering 72
3.1 Waarom wordt er op geautomatiseerde wijze grensoverschrijdend informatie uitgewisseld? 72
3.2 Welke internationale afspraken bestaan daarover? 74
3.3 Welke informatie wordt er op internationaal niveau uitgewisseld? 74

IV. CONTROLE 83
1. Welke algemene onderzoeksbevoegdheden heeft de fiscale administratie? 89
1.1 Welke onderzoeksbevoegdheden zijn er ten aanzien van de belastingplichtige? 89
1.2 Welke onderzoeksbevoegdheden zijn er ten aanzien van derden? 94
1.3 Welke onderzoeksbevoegdheden zijn er ten aanzien van overheden? 96
1.4 Wat als niet wordt meegewerkt aan het onderzoek? 98
2. Onderzoekstermijnen 99
3. Enkele bijzondere onderzoeksbevoegdheden 109
3.1 De fiscale visitatie 109
3.2 Het onderzoek bij personen die onderworpen zijn aan het beroepsgeheim 112
3.3 Het bankonderzoek 113
4. Grensoverschrijdend onderzoek 117

V. BEWIJS 121
1. Verdeling van de bewijslast 126
1.1 Algemeen: wie bewijst wat? 126
1.2 Uitzonderingen 128
2. Hoe kan het bewijs geleverd worden? 131
2.1 Algemene en bijzondere bewijsmiddelen 131
2.2 Het schriftelijk bewijs 133
2.3 Het bewijs door vermoedens 144
2.4 Het bewijs door getuigen 154
2.5 De bekentenis 155
3. Het lot van onrechtmatig verkregen bewijs 155

VI. VESTIGING VAN DE AANSLAG 161
1. Wat is de rol en betekenis van het vestigingsproces? 166
1.1 Moet de belastingschuld verplicht worden geformaliseerd? 166
1.2 Op welke wijze gebeurt de formalisering van de belastingschuld? 169
2. Hoe verloopt het vestigingsproces? 172
2.1 Algemeen 172
2.2 Hoe verloopt het vestigingsproces inzake inkomstenbelastingen? 173
2.3 Hoe verloopt het vestigingsproces inzake btw? 194
3 Binnen welke termijnen moet het vestigingsproces worden afgerond? 202
3.1 Algemeen 202
3.2 Welke aanslagtermijnen gelden er inzake inkomstenbelastingen? 203
3.3 Welke verjaringstermijnen gelden er inzake btw? 227

VII. GESCHILLEN 235
1. Anticiperen op geschillen 239
1.1 Akkoorden met de fiscus 239
1.2 Horizontaal toezicht 243
2. Administratief beroep 245
2.1 De inkomstenbelasting 245
2.2 De overige belastingen 261
3. Fiscale bemiddeling 264
4. Gerechtelijke geschillen 265
4.1 Bij welke rechtbank kan men de procedure starten? 266
4.2 Hoe wordt de procedure ingeleid? 268
4.3 Hoe verloopt de procedure? 269
4.4 Wat als de belastingplichtige gelijk krijgt? 272
4.5 Wat als een partij niet akkoord is met de uitspraak? 273
5. Ombudsman 274
6. Grensoverschrijdende geschillen 275

VIII. INNING EN INVORDERING 279
1. Schuldenaren 283
1.1 Wie is er allemaal gehouden tot de betaling? 283
1.2 Kan de fiscus de algemene rechtsopvolgers aanspreken? 284
1.3 Hoe gebeurt de invordering ten aanzien van gehuwden en wettelijk samenwonenden? 286
1.4 Bestaan er andere derden tot wie de fiscus zich kan richten? 288
2. De betaling van de belastingschulden 289
2.1 Binnen welke termijnen moeten de belastingschulden betaald zijn? 289
2.2 Op welke wijze gebeurt de betaling? 290
2.3 Kan de betaling gebeuren door compensatie? 291
2.4 Zijn er interesten verschuldigd als gevolg van laattijdige betaling? 292
3. Betalingsfaciliteiten en kwijtschelding van belastingschulden 296
3.1 Kan de fiscus een uitstel van betaling verlenen? 297
3.2 Kan de fiscus schulden kwijtschelden? 298
4. Hoe verloopt het invorderingsproces? 302
4.1 Wat begrijpt men onder de minnelijke invordering? 302
4.2 Hoe verloopt de gedwongen invordering? 304
4.3 Kan de fiscus ook invorderingsmaatregelen nemen bij een betwisting? 305
4.4 Tot wanneer kan de fiscus invorderingsmaatregelen nemen? 306
5. Enkele bijzondere invorderingsmaatregelen 307
5.1 Voorrechten en hypotheken 307
5.2 Notificatieverplichtingen 309
5.3 Specifieke aansprakelijkheden 311
6. Invordering over de grenzen heen 321

IX. SANCTIES EN VERVOLGING 323
1. Wat is het onderscheid tussen de fiscaal-administratieve en fiscaalstrafrechtelijke sanctionering? 328
1.1 Wat is het nationaalrechtelijk onderscheid? 328
1.2 Wat is het onderscheid in het licht van de mensenrechteninstrumenten? 330
2. Fiscaal-administratieve sanctionering 333
2.1 Wat zijn de voornaamste administratieve inbreuken en sancties op het vlak van inkomstenbelastingen? 333
2.2 Wat zijn de voornaamste administratieve inbreuken en sancties op het vlak van btw? 338
2.3 Welke basisprincipes beheersen de fiscaal-administratieve sanctionering? 343
3. Fiscaal-strafrechtelijke sanctionering 350
3.1 Wat zijn de voornaamste strafrechtelijke inbreuken en sancties op het vlak van inkomstenbelastingen en btw? 350
3.2 Welke basisprincipes beheersen de fiscaal-strafrechtelijke sanctionering? 357
4. De rol van de fiscale administratie in het strafproces 358
4.1 Wie oefent de fiscale strafvordering uit? 358
4.2 Wat houden de una via-regeling en de zelfstandige vordering van de fiscale administratie voor de strafrechter in? 359
4.3 Kan de fiscale administratie zich burgerlijke partij stellen in de strafprocedure? 363
4.4 Wat is de rol van de fiscale administratie in het kader van een minnelijke schikking voor fiscale misdrijven? 364
5. Belastingen en witwassen 367
5.1 Algemeen 367
5.2 Wat houdt de Belgische preventieve witwaswetgeving in? 368
5.3 Wat houdt de Belgische repressieve witwaswetgeving in? 371