Groepsdynamiek in de verstandelijk gehandicaptenzorg

Inleiding Waarom een boek over het groepsklimaat in (L)VG-woongroepen? 11

DEEL I THEORIE OVER GROEPSDYNAMIEK 15
Hoofdstuk 1 Deel uitmaken van een (L)VG-groep 17
Inleiding 17
1.1 Wat is een groep? 18
1.2 Basisbehoeft en in relatie tot de groep 19
1.3 Subgroepen en bondjes 20
1.4 Wel of niet bij de groep willen horen 22
Hoofdstuk 2 Groepsdynamiek 25
Inleiding 25
2.1 Groepsdynamiek in proces 26
2.2 Zingeving 27
2.3 Groepsrollen 28
2.4 Groepsnormen 29
2.5 Groepsdruk 29
2.6 Groepsconformiteit 32
2.7 Groepscohesie 32
2.8 Evenwicht 35
Hoofdstuk 3 Zicht op interactie in de groep 39
Inleiding 39
3.1 De systeembenadering 40
3.2 Sociale systeemtheorie 44
3.3 Groepsfenomenen 48
3.4 Interpretatie 50
3.5 Circulaire causaliteit 51
3.6 Feedback 60
3.7 Balans in geven en nemen 61
Hoofdstuk 4 Werken aan een gunstig groepsklimaat 65
Inleiding 65
4.1 Wat is een groepsklimaat? 66
4.2 Het belang van een gunstig groepsklimaat 68
4.3 Theoretisch kader: sociale agogiek 70
4.4 Theoretisch kader: bepalende dimensies 74
4.5 Methodisch beïnvloeden van het groepsklimaat 75

DEEL II INTERVENTIES 81
Hoofdstuk 5 Interventies voor een stevig fundament 83
Inleiding 83
5.1 Meerwaarde creëren 84
5.2 Het groepsprofiel bepalen 86
5.3 De fysieke omgeving passend maken 89
5.4 Waardevolle begeleidingsrelaties opbouwen 90
5.5 Doelen op elkaar afstemmen 91
5.6 Iedereen bij laten dragen 96
5.7 Ondersteunende, flexibele structuren creëren 100
5.8 Interactie met de omgeving zo open mogelijk vormgeven 103
Hoofdstuk 6 Omgevingsinterventies 107
Inleiding 107
6.1 Fysieke omgeving 108
6.2 Invloed en verantwoordelijkheid met betrekking tot de
woonomgeving 110
6.3 Taakverdeling 112
6.4 Tafelindeling 114
Hoofdstuk 7 Groepsinterventies 117
Inleiding 117
7.1 Begeleiden bij verandering van groepssamenstelling 118
7.2 Het wij-gevoel bevorderen 122
7.3 Subgroepen versterken en bondjes tegengaan 125
7.4 Een groepsgesprek voeren 127
7.5 Groepsrollen in kaart brengen 129
7.6 Groepsrollen: rolverdeling beïnvloeden 152
7.7 Groepsrollen: spelen met rollen 155
7.8 Een systeemanalyse uitvoeren bij ongewenste dynamiek 159
7.9 Begeleiden bij een confl ict in de groep 165
Hoofdstuk 8 Communicatie-interventies 173
Inleiding 173
8.1 Ondertitelen 174
8.2 Vertalen 176
8.3 Dialoog voeren 177
8.4 Een oplossingsgericht gesprek voeren 178
8.5 Circulair interviewen en vragen stellen via een omweg 181
8.6 Humor inzett en 183
Hoofdstuk 9 Teaminterventies 185
Inleiding 185
9.1 Voorbeeldgedrag 186
9.2 Teamwork 187
9.3 Circulaire refl ectie als team om dynamiek te veranderen 190
9.4 Cognitieve herstructurering om beeldvorming te beïnvloeden 192
Hoofdstuk 10 Individuele interventies 195
Inleiding 195
10.1 Groepslid uit de situatie halen 195
10.2 Individuele training 196
Hoofdstuk 11 Beleid en Organisatie 197

Dankwoord 200
Eindnoten 201
Bronnen 204