DyslexieSleutels (handleiding voor begeleiders)
Psycho-educatie en leerstrategieën voor leerlingen in het voortgezet onderwijs
Samenvatting
Deze dyslexietraining is ontstaan vanuit jarenlange individuele begeleiding van leerlingen met dyslexie in het voortgezet onderwijs en is als pilot op diverse scholen uitgeprobeerd en aangepast. De training bestaat uit zes bijeenkomsten van twee lesuren waarmee leerlingen zichzelf beter leren kennen en snappen wat dyslexie voor hen betekent. De toegepaste leerstrategieën zorgen ervoor dat het lezen en leren makkelijker gaat.
De opbouw van de lessen is gebaseerd op het herkaderingsmodel van Gerber (1996) die aangeeft dat er drie stadia doorlopen moeten worden om het leerprobleem succesvol te kunnen aanpakken. Het eerste is erkenning. Het volgende stadium is begrijpen. Begrip maakt dat leerlingen problemen kunnen zien als uitdaging en deze makkelijker kunnen accepteren. Acceptatie is niet mogelijk zonder erkenning en begrip. De eerste twee lessen staan dan ook in het teken van erkenning, begrip en acceptatie. Aan het eind van les twee volgen een leerdoel en actieplan. De term psycho-educatie, die voor de eerste twee lessen gebruikt is, is ontleend aan de cognitieve gedragstherapie. In de lessen wordt ook gebruikt gemaakt van het cognitieve model om de relatie tussen gedachten, gevoelens en gedrag te verduidelijken.
Opbouw
Bijeenkomst 1 en 2: Psycho-educatie. Bijeenkomst 1: Dyslexie en (leren vanuit) je sterke kanten (Thema’s: Inzicht en achtergronden dyslexie, verschillende perspectieven, eigen dyslexieverklaring). Bijeenkomst 2: Omgaan met dyslexie (Thema’s: coping, eigen copingprofiel, productieve en niet productieve coping, relatie gedachten-gevoel-gedrag, leerkuil, mindsets, vervolg eigen dyslexieverklaring).
Bijeenkomst 3, 4 en 5: Leerstrategieën. Bijeenkomst 3: Trechterlezen (Thema’s: van leerdoelen naar leesvragen, inzet van hulpmiddelen, mindmappen). Bijeenkomst 4: Leren en onthouden vanuit je sterke kanten (Thema’s: geheugen-technieken, leren van woordbetekenissen (MVT). Bijeenkomst 5: Leren en onthouden vanuit je sterke kanten vervolg (Thema’s: Het leren van spelling en grammatica (MVT), eigen leersleutel).
Bijeenkomst 6: Het maken van toetsen zonder stress. Thema’s: vervolg mindset, vervolg relatie gedachten-gevoel-gedrag, ontstaan van faalangst, helpende gedachten, ontspanning, rondesysteem en markeren sleutelwoorden.
Iedere les sluit af met een verwerkingsopdracht in het werkboek. In het begeleidingsmateriaal is achtergrondinformatie voor ouders en begeleiders opgenomen.
Op de site is extra materiaal te vinden zoals downloads uit beide boeken en powerpoint-presentaties.
Marzenka Rolak is een enthousiaste en betrokken allround orthopedagoog-generalist (OG) met een specialisatie op het gebied van leerproblemen in het algemeen en dyslexie in het bijzonder. Met veel plezier heeft ze de afgelopen jaren haar behandel- en diagnostiekwerk bij kinderen en (jong)volwassenen gecombineerd met het begeleiden van scholen bij hun dyslexiebeleid, het geven van voorlichting en cursussen en het verzorgen van lessen voor leerlingen en studenten met dyslexie op het voortgezet onderwijs, hbo en wo.
Trefwoorden
dyslexie onderwijs leerstrategieën psycho-educatie zelfvertrouwen voortgezet onderwijs geheugentechnieken trechterlezen coping mindmapping sterke kanten dyslexiebegeleiding toetsstress cognitieve gedragstherapie acceptatie zelfredzaamheid faciliteiten studiemethoden taalontwikkeling motivatie quizlet positieve psychologie cognitief model vreemde talen cognitieve vaardigheden toetstechnieken digitale hulpmiddelen
Trefwoorden
Specificaties
Inhoudsopgave
U kunt van deze inhoudsopgave een PDF downloaden
VOORWOORD 9
INLEIDING 1 1
De DyslexieSleutels – het lesprogramma 11
Achtergrond van de lessen 12
Gebruik van het materiaal 13
Implementatie van de lessen in de school 15
LES 1: DYSLEXIE EN (LEREN VANUIT) MIJN STERKE KANTEN 18
Doelen 18
Voorbereiding 19
Materiaal 19
Sleutel 1: kennismaking aan de hand van kwaliteiten 21
Theorie: verschillende manieren (brillen) om
naar dyslexie te kijken 22
Sleutel 2: mijn positieve eigenschappen 23
Sleutel 3: dyslexie voor jou en voor de ander 26
Sleutel 4: mijn eigen dyslexieverklaring 26
BIJLAGE 1: FACILITEITEN 2 8
Compenserende faciliteiten 28
Dispenserende faciliteiten 30
LES 2: OMGAAN MET DYSLEXIE 3 6
Doelen 36
Voorbereiding 37
Materiaal 38
Sleutel 5: leertips uitwisselen 39
Sleutel 6: wat zijn mijn oplossingen voor het leren? 39
Coping 39
Sleutel 7: hoe ga ik om met stress of lastige taken? 40
Het cognitieve model: situatie, gedachte, gevoel, gedrag 40
Sleutel 8: mijn gedachtenput 41
LES 3: TRECHTERLEZEN 4 6
Doelen 46
Voorbereiding 47
Materiaal 48
Trechterlezen 49
Sleutel 9: trechterlezen met voorbeeld hoofdstuk ‘Tafel’ 51
Sleutel 10: leervragen opstellen 51
Hoe lees je? 51
Sleutel 11: trechterlezen toepassen op
een eigen leerboek – tekstschema invullen 52
Sleutel 12: trechterlezen – van tekstschema naar mindmap 53
Aandachtspunten bij het maken en onthouden van mindmaps 54
BIJLAGE 2: SLEUTEL 9 VOORBEELD ‘TAFEL’ 5 6
BIJLAGE 3: SLEUTEL 10 LEERVRAGEN OPSTELLEN 6 2
BIJLAGE 4: VRAGEN VOLGENS HET RTTI-MODEL 6 4
BIJLAGE 5: DIGITALE HULPMIDDELEN 6 6
BIJLAGE 6: MINDMAPS MAKEN MET XMIND 6 9
LES 4: LEREN EN ONTHOUDEN VANUIT MIJN STERKE KANTEN 72
Doelen 72
Voorbereiding 73
Materiaal 73
Van tekstschema naar mindmap 73
Informatieverwerking (5 minuten) 75
Onthouden met geheugentechnieken 76
Sleutel 13: hoe onthoud ik het beste? 77
Sleutel 14: woordbetekenissen leren met Quizlet 77
Sleutel 15: woordbetekenissen leren met geheugentechnieken 78
BIJLAGE 7: EEN KLAS AANMAKEN IN QUIZLET EN LEERLINGEN UITNODIGEN 8 0
BIJLAGE 8A: WOORDEN LEREN MET QUIZLET OP DE TELEFOON 8 2
BIJLAGE 8B: WOORDEN LEREN MET QUIZLET – VERKORT STAPPENPLAN 8 5
BIJLAGE 8C: WOORDEN LEREN MET WRTS 8 7
BIJLAGE 8D: WOORDEN VANUIT WRTS IMPORTEREN IN QUIZLET 8 9
LES 5: LEREN EN ONTHOUDEN VANUIT MIJN STERKE 9 2
Doelen 92
Voorbereiding 92
Materiaal 92
Sleutel 16: onthouden van spelling 93
Sleutel 17: het onthouden van zinsvolgorde 94
Sleutel 18: onthouden en toepassen van grammatica 95
Sleutel 19: mijn eigen leersleutel 96
BIJLAGE 9: ANTWOORDEN SLEUTEL 17 EN 18 WERKBOEK 101
BIJLAGE 10: ANTWOORDEN SLEUTEL 17 EN 18 WERKBOEK 105
LES 6: TOETSEN MAKEN ZONDER STRESS 108
Doelen 108
Voorbereiding 108
Materiaal 108
Ontstaan van toetsstress en faalangst 110
Toetsstress en denken 111
Sleutel 20: positieve tweelinggedachten 111
Sleutel 21: hoe zorg ik voor ontspanning? 112
Sleutel 22: een ademhalingsoefening 112
Toetsen maken – vragen lezen en beantwoorden 113
Sleutel 23: vragen lezen en beantwoorden 113
Sleutel 24: elkaars DyslexieSleutels bespreken 114
BIJLAGE 11: EVALUATIEFORMULIER DYSLEXIESLEUTELS 115
BIJLAGE 12: DIPLOMA DYSLEXIESLEUTELS 116
LITERATUUR 117
Vaak samen gekocht
Anderen die dit boek kochten, kochten ook
-
Mark van der Werf€ 16,99 -
Antoine de Saint-Exupéry€ 15,90
-
Mineke van Essen€ 22,50
-
Martin Bootsma€ 21,99
-
Mineke van Essen€ 29,99
-
Anton Greve€ 12,95
Rubrieken
- cadeauboeken
- computer en informatica
- economie
- filosofie
- flora en fauna
- geneeskunde
- geschiedenis
- gezondheid
- jeugd
- juridisch
- koken en eten
- kunst en cultuur
- literatuur en romans
- mens en maatschappij
- naslagwerken
- non-fictie informatief/professioneel
- paramedisch
- psychologie
- reizen
- religie
- schoolboeken
- spiritualiteit
- sport, hobby, lifestyle
- thrillers en spanning
- wetenschap en techniek
- woordenboeken en taal
