Een juridische wandeling door Leiden

Dit boekje bevat een juridische wandeling door Leiden. Zo er één plaats in Nederland is waar het juridische verleden kan worden nagevolgd, is het deze wel. Dankzij de aanwezigheid van de universiteit is de beschikbaarheid van meer dan vier eeuwen academische juristen verzekerd. Voegt men daar nog de juridische memorabilia aan toe die iedere middelgrote Nederlandse provinciestad bezit, dan lijkt een afwisselende wandeling verzekerd.

De wandeling getuigt ten volle van de voorliefdes van de samensteller. Niet alleen ligt de nadruk op de academische jurist, bovendien is de negentiende eeuw  oververtegenwoordigd. Behalve door de belangstelling van de auteur, wordt deze keuze ingegeven door de beschikbaarheid van het materiaal. Die wordt nu eenmaal veel groter met het naderen van het huidige tijdsgewricht.

Aan de andere kant is vrijwel steeds afgezien van het opnemen van locaties, verbonden aan juristen van na 1945. Niet omdat dat minder interessant zou zijn, maar omdat de noodzakelijke afstand ontbreekt om daar met een mengeling van satire en bewondering over te schrijven. Dat vooral civilisten en rechtshistorici aan de orde komen, hangt samen met de omstandigheid dat over hen –  overigens ook kwantitatief in de meerderheid – nu eenmaal het meeste valt te vertellen. Ik  zou overigens de laatste zijn die dit noodgedwongen accent op de civilistiek betreurt.

Een boekje als dit is bij uitstek onvolledig. Gekozen is niet voor een min of meer volledig overzicht van de juristen die op een bepaalde plek hebben gewoond, maar veeleer voor een zo leesbaar mogelijke wandeling. Enige wetenschappelijke pretentie heeft een en ander dus niet. Misschien dat de wandeling nog het meest zal worden genoten door de armchair traveller, maar dat betekent niet dat zij niet ook daadwerkelijk kan worden gemaakt.

De hoofdwandeling kan in een tijdsbestek van twee uur worden voltooid. Daarnaast bevat dit boekje een ‘uitloper’ naar de minder centraal gelegen begraafplaats Groenesteeg. Ten behoeve van de antropo-juridische leek is na de wandeling een verklarende lijst opgenomen van de behandelde juristen.

De eerste druk van deze wandeling werd in 1995 uitgegeven door boekhandel Jongbloed. In 2011 verscheen een licht bijgewerkte nieuwe versie die alweer lange tijd is uitverkocht. Tot mijn grote vreugde kwam Wirt Soetenhorst met het aanbod om de wandeling opnieuw uit te brengen. De oorspronkelijke tekst is zoveel mogelijk behouden, maar wel aangepast aan het – gelukkig maar weinig – veranderde stadsgezicht.