Casus KVK – Transformatie van een instituut

Bijna iedereen weet wel waar de letters KVK voor staan. De Kamer van Koophandel is een instituut dat de historie van de Nederlandse economie vertegenwoordigt. Maar de oude, vooral in de regio opererende Kamers waren niet meer van deze tijd. De regionale Kamers waren geërodeerd van motoren van de lokale economie tot luxe toevluchtsoorden voor bijna pensioengerechtigde bestuurders die hoopten dat ze konden schuilen voor de veranderende wereld om hen heen.

Stilletjes aan valt de basis weg onder het bestaansrecht van de Kamer van Koophandel. Zelfs ondernemers klagen steen en been over wel verplicht meebetalen, maar weinig terugkrijgen. Steeds luider klinkt het verzoek vanuit politiek en bedrijfsleven om te reorganiseren. Vanwege de bestuursvorm met 12 regionale Kamers lukt dat niet. De regiobestuurders zijn ‘tegen’, de koepel kan geen vuist maken, de politiek draalt. Langzaam maar zeker koerst de organisatie af op haar eigen opheffing.

Totdat de politiek ingrijpt. Het bestuur van de nieuwe Kamer van Koophandel krijgt een forse, driedubbele taak mee. De regio’s ontmantelen en fuseren tot één centrale publieke organisatie. Tientallen miljoenen bezuinigen en meer dan 1.000 werknemers laten afvloeien. En het belangrijkste: de opdracht zich als publieke organisatie te heruitvinden. Verandermanagement onder stoom en kokend water. Niet omdat het kan, maar omdat het moet. Dit is het verhaal over de transformatie van een instituut in het publieke domein.