Een moderne geschiedenis van de Arabische wereld

Arabische termen 11

Transcriptie van Arabische woorden 17

Inleiding 19

1. Klassieke islam en de negentiende-eeuwse hervormingen 27
Achtergrond 27
Het klassiek islamitisch sociaal contract 29
Het Osmaanse Rijk 34
Hervormingen 38
Reactie 43
Burgerschap in de negentiende eeuw 46

2. Het kolonialisme 49
Vormen van Europese overheersing 50
De eerste nationalistische golf 61
Noord-Afrika 62
Het Midden-Oosten 66
Het Arabisch Schiereiland 82
Effecten van het koloniale pact 86

3. Het sociaal contract van de effendieya 89
Nieuwe sociale ontwikkelingen 91
De tweede nationalistische golf 98
Noord-Afrika 104
Het Midden-Oosten 107
Het Arabisch Schiereiland 114
De invloed van het effendi sociaal contract 115

4. De republieken 119
Het populistische autoritaire pact 123
De prijs van de revolutie 130
Eenheid en controle 136
De Palestijnen en Libanon 142
Gevolgen van de klassieke uitruil van rechten 146

5. Liberalisering zonder democratisering 149
Belemmeringen voor democratisering 150
Economische liberalisering 156
Maatschappelijke liberalisering 160
Politieke liberalisering en de façadedemocratie 163
Verwording van de autoritaire staat 169
Verlies van controle 173
Opmaat naar de Arabische lente 180

6. De monarchieën 183
Jordanië 186
Marokko 189
De Golfstaten en de tweede grote Arabische transitie 193
Het sociaal contract van de Golfmonarchieën 208
Modernisering van het sociaal contract 212
Toekomst 214

7. Het islamitische alternatief 217
Opkomst van het islamisme 222
De ‘beproeving’, radicalisering en het salafisme 229
Democratisering en politieke participatie 239
Islamisme aan de vooravond van de Arabische lente 247

8. De Arabische lentes 1.0 en 2.0 251
Arabische lentes als sociale bewegingen 251
Fases van de revolutie 257
Arabische lente 2.0: Hiraak 275
Waarom mislukken de revoluties? 282
Het sociaal contract dat er niet kwam 287

9. Militiestaten als nieuwe orde 289
Opstand van de periferie 290
Regionale allianties en internationale spelers 295
Milities en de nieuwe regionale orde 299
Libanon: Hizbollah
Gaza: Hamas
Irak en Syrië: Islamitische Staat
Syrië: het Noesra Front
Syrië: het Koerdische Rojava
Jemen: de Houthi’s (Ansar Allah)
Soedan: Rapid Support Forces
Libië: Operatie Waardigheid van Khaliefa Haftar
Gevolgen 326

Epiloog 329

Woord van dank 337

Acroniemen 339

Bibliografische en theoretische verantwoording 345

Bibliografie 367

Index 383