De positie van de werker bij platformwerk

Woord vooraf V
Lijst van gebruikte afkortingen XI

Hoofdstuk 1 Inleiding 1
1.1 Aanleiding 1
1.1.1 Het probleem van de zwart-wit-benadering bij platformwerk 1
1.1.2 Een voorbeeld ter illustratie 4
1.2 Doelstelling en centrale probleemstelling 8
1.3 Een eerste duiding van de begrippen werknemer en onderneming 10
1.4 Noodzaak en relevantie van het onderzoek 16
1.5 Methodologie van het onderzoek 19
1.6 Plan van behandeling 20
1.7 Focus van het onderzoek en afbakening 25

Hoofdstuk 2 Ondergeschikt aan het algoritme 29
2.1 Inleiding 29
2.2 Algoritmes, Big Data en artificial intelligence: een begripsverkenning 30
2.2.1 Algoritmes 30
2.2.2 Big Data 31
2.2.3 Artificial intelligence 32
2.3 Algoritmisch management in werksituaties 34
2.3.1 Algoritmisch management 34
2.3.2 Geautomatiseerde besluitvorming 35
2.3.3 Het verzamelen van data over en controleren van werkenden door middel van technologie 36
2.3.4 Beïnvloeding van gedrag door nudging of penalties en beoordeling van prestaties 38
2.4 Algoritmisch management in het licht van gezag 40
2.5 Oplossing voor bewijsnood: de verzwaarde stelplicht 44
2.6 Afronding 46
2.7 Epiloog 47

Hoofdstuk 3 Bemiddeling en online platformen 53
3.1 Inleiding 53
3.2 De ontwikkeling van de regulering van arbeidsbemiddeling vanuit een historisch perspectief 54
3.3 De regeling van arbeidsbemiddeling in de Waadi: definitie en gedragsnormen 57
3.4 Kwalificatieperikelen rondom digitale platformen: is het platform een elektronisch prikbord, bemiddelaar of stelt het arbeidskrachten ter beschikking? 60
3.4.1 Het grensvlak tussen bemiddeling en het bieden van een elektronisch prikbord 61
3.4.2 Het grensvlak tussen arbeidsbemiddeling en het ter beschikking stellen van arbeidskrachten 65
3.5 Rechtspraak als houvast voor toekomstige gevallen 71
3.6 Nieuwe regels op het gebied van de inrichting van de arbeidsmarkt: de positie van arbeidsbemiddeling 75
3.7 Conclusie 78
3.8 Epiloog 79

Hoofdstuk 4 Regulering van platformwerk 83
4.1 Inleiding 83
4.2 Regulering van platformarbeid op het niveau van EU-lidstaten 84
4.2.1 Strategie 1 – Vertrouwen op bestaande regulering 84
4.2.2 Strategie 2 – Reguleren van zelfstandige arbeid 85
4.2.3 Strategie 3 – Platformwerkers binnen het reguliere arbeidsrecht 87
4.3 Regulering van platformarbeid op EU-niveau 88
4.3.1 Europese regulering ten aanzien van platformarbeid 89
4.3.2 Voorstel voor een Richtlijn platformarbeid 90
4.3.2.1 Arbeidsstatus van platformwerkers 91
4.3.2.2 Algoritmisch management (eerlijkheid, transparantie en verantwoording) 93
4.3.2.3 Transparantie en handhaving 94
4.4 Gevolgen van de richtlijn voor de nationale strategieën 95
4.4.1 Algemene reflectie 95
4.4.2 Specifieke reflectie voor Nederland 95
4.5 Ter afsluiting 97
4.6 Epiloog 98

Hoofdstuk 5 De Engelse tussencategorie en platformwerk 105
5.1 Inleiding 105
5.2 Arbeidsrelaties in het Verenigd Koninkrijk 106
5.2.1 De begrippen employee, independent contractor en worker 106
5.2.2 Traditionele werkrelaties nader geduid in rechtspraak 108
5.2.3 De tussencategorie: worker 110
5.3 Worker-begrip en de kwalificatie van platformarbeid 112
5.3.1 Personal performance 112
5.3.2 Mutuality of obligation 114
5.3.3 Client or customer 116
5.4 Nederlandse ‘tussencategorie’ in het licht van het worker-begrip 117
5.5 Nederlandse ‘tussencategorie’ en de kwalificatie van platformwerk 120
5.6 Afronding 123
5.7 Epiloog 124

Hoofdstuk 6 Algorithmic pricing and platform work 131
6.1 Introduction 131
6.2 The concept of an undertaking and the single economic entity doctrine 133
6.2.1 The scope of competition law 133
6.2.2 Relevant working arrangements 139
6.2.2.1 Agency agreement 139
6.2.2.2 Subcontracting relationship 142
6.2.3 Interim conclusion 143
6.3 Dynamic pricing via algorithms 144
6.3.1 Algorithmic pricing by the platform 144
6.3.2 Imposed fees: a cause for concern? 146
6.3.3 Hub and spoke-scenario 148
6.3.4 Efficiency benefits 151
6.4 Concluding: what are the consequences for platform workers? 153
6.5 Epiloog 155

Hoofdstuk 7 Mededingingsrechtelijke richtsnoeren en platformwerk 157
7.1 Inleiding 157
7.2 Het Hof van Justitie en collectieve afspraken voor zzp’ers 160
7.3 Europese richtsnoeren over collectieve overeenkomsten voor zzp’ers 164
7.3.1 Juridische status van richtsnoeren van de Commissie 165
7.3.2 De inhoud van de richtsnoeren van de Commissie 166
7.3.3 De richtsnoeren en de echte zelfstandige naar EU-recht 170
7.4 In hoeverre bieden de Europese richtsnoeren juridische zekerheid? 176
7.4.1 Het Hof van Justitie en de richtsnoeren 176
7.4.2 Enkele mogelijke alternatieven voor de richtsnoeren 178
7.5 Conclusie 180
7.6 Epiloog 181

Hoofdstuk 8 Uitleiding en synthese 185
8.1 Probleemstelling 185
8.2 Bevindingen 186
8.3 Een analyse van de bevindingen in het licht van de bouwstenen 191
8.3.1 Bouwsteen I 191
8.3.2 Bouwsteen II 195
8.3.3 Bouwsteen III 197
8.4 Eindconclusie 200

Summary 203
Rechtspraak 211
Literatuur 219
Curriculum vitae 255