Praktisch Staatsrecht

Inleiding 9

1 De Nederlandse staat en zijn bewoners 11
Casus: De macht van de staat 11
1.1 De Nederlandse staat 12
1.2 Nederlanders en vreemdelingen 17
1.3 Bronnen van staatsrecht 24
Kernbegrippenlijst 28
Studie-eindvragen 31

2 Grondrechten in Nederland 33
Casus: Grondrechten onder druk? 33
2.1 Grondrechten 34
2.2 Klassieke grondrechten 41
2.3 Sociale grondrechten 53
2.4 Toezicht op de naleving van grondrechten 55
Kernbegrippenlijst 58
Studie-eindvragen 59

3 De organisatie van de Nederlandse staat en het Koninkrijk 61
Casus: De Koning. Wat doet die eigenlijk? 61
3.1 Van statenbond tot gedecentraliseerde eenheidsstaat 62
3.2 Scheiding en spreiding van macht 68
3.3 Staatshoofd en Koninklijk Huis 71
Kernbegrippenlijst 76
Studie-eindvragen 78

4 Regering en parlement 81
Casus: Kabinet Rutte I, II, III en IV 81
4.1 Ontwikkeling van de parlementaire constitutionele monarchie 83
4.2 Kiesstelsel 87
4.3 Regering 93
4.4 Parlement 100
4.5 Adviescolleges 105
Kernbegrippenlijst 110
Studie-eindvragen 114

5 Wet- en regelgeving 117
Casus: Legaal afluisteren goed voor de nationale veiligheid 117
5.1 Wetten in formele en materiële zin 118
5.2 Totstandkoming van een wet in formele zin 119
5.3 Procedure voor de Grondwet en begrotingswetten 125
5.4 Delegatie van regelgeving 131
5.5 Burgerparticipatie 134
Kernbegrippenlijst 137
Studie-eindvragen 139

6 Bestuur en beleid 141
Casus: Minder aids, meer seks. LOESJE 141
6.1 Bestuurstaken 142
6.2 Organisatie van het openbaar bestuur 148
6.3 Instrumenten van het openbaar bestuur 151
6.4 Bestuurlijk handelen 159
Kernbegrippenlijst 165
Studie-eindvragen 168

7 Decentralisatie 169
Casus: Creatief in de strijd tegen het water 169
7.1 Oorsprong en doel van decentralisatie 170
7.2 Provincies, gemeenten en waterschappen 171
7.3 Overige decentrale openbare lichamen 182
7.4 Decentralisatie en de eenheid van de staat 184
Kernbegrippenlijst 190
Studie-eindvragen 192

8 Rechtsbescherming en rechtspraak 195
Casus: Bij de grote, stille heide 195
8.1 Rechtsbescherming en berechting van geschillen 196
8.2 Organisatie van de rechtspraak 200
8.3 Toetsingsrecht van de rechter 208
8.4 Procesrecht 210
8.5 Bestuursrechtelijke voorprocedures 217
8.6 Niet-rechterlijke geschilbeslechting 219
Kernbegrippenlijst 222
Studie-eindvragen 226

9 Volkenrecht en Europees gemeenschapsrecht 229
Casus: Brexit 229
9.1 Verdragen 230
9.2 Intergouvernementele organisaties 235
9.3 Europese Unie 240
Kernbegrippenlijst 251
Studie-eindvragen 253

Antwoorden studie-tussenvragen 255
Antwoorden studie-eindvragen 262
Websites 272
Lijst met afkortingen 273
Register 275