trefwoord
Volkenrecht: Het fundament van internationale verhoudingen
Volkenrecht, ook wel internationaal publiekrecht genoemd, vormt de juridische ruggengraat van onze mondiale samenleving. Het is recht dat geldt tussen staten onderling en regelt verhoudingen tussen landen, internationale organisaties en steeds vaker ook individuele burgers. In een tijd waarin het volkenrecht sterk evolueerde sinds 1900 en oorlog en het veroveren van territorium illegaal werden, is begrip van dit rechtsgebied crucialer dan ooit.
Boek bekijken
Spotlight: André Nollkaemper
De bronnen van het volkenrecht
Het moderne volkenrecht steunt op verschillende rechtsbronnen. Artikel 38 van het Statuut van het Internationaal Gerechtshof noemt de belangrijkste rechtsbronnen: verdragen, internationaal gewoonterecht en door beschaafde naties erkende algemene rechtsbeginselen. Van deze bronnen spelen verdragen de belangrijkste rol, omdat het staten de mogelijkheid geeft zo nauwkeurig mogelijk afspraken vast te leggen.
Boek bekijken
Auteurs die schrijven over 'volkenrecht'
Klassieke grondslagen en moderne ontwikkelingen
Hoewel er van internationaal publiekrecht in de moderne zin pas echt kan worden gesproken vanaf ongeveer de 16e eeuw, gaan veel rechtshistorici terug tot de Griekse en Romeinse tijd. Hugo de Groot (1583-1645) ontwikkelde vroege ideeën op grond van het natuurrecht en het Romeinse ius gentium.
Boek bekijken
Spotlight: Nico Schrijver
Hugo de Groot wordt beschouwd als grondlegger van het internationaal recht, met Mare Liberum als een van zijn belangrijkste bijdragen. Uit: MARE LIBERVM
Internationale organisaties en geschillenbeslechting
Moderne internationale verhoudingen worden steeds meer gekenmerkt door de rol van internationale organisaties. Van oudsher bezitten een aantal internationale organisaties zoals de Maltezer orde en de Heilige Stoel internationale rechtssubjectiviteit. Adviesopinies van het Internationaal Gerechtshof zijn weliswaar niet bindend, maar worden beschouwd als gezaghebbende interpretaties van het volkenrecht.
Boek bekijken
Mensenrechten en humanitair recht
De mensenrechten die in internationale verdragen zijn vastgelegd vallen onder het internationale recht. Voorbeelden zijn de VN-verdragen van 1966, het Genocide-verdrag, de Geneefse verdragen inzake humanitair oorlogsrecht en het VN-verdrag tegen marteling. Het internationaal recht is bij uitstek een vorm van recht die erga omnes geldt, dat wil zeggen dat de bepalingen overal en voor iedereen geldig zijn.
Jurisprudentie en documentatie Internationaal publiekrecht Internationale jurisprudentie toont dat volkenrecht alleen effectief is wanneer staten bereid zijn hun soevereiniteit te beperken voor gemeenschappelijke doelen.
Specialisaties binnen het volkenrecht
Het volkenrecht kent vele specialisaties. Van internationaal strafrecht tot handelsrecht, van zeerecht tot ruimterecht - elk deelgebied heeft zijn eigen verdragen en gewoonten ontwikkeld.
Boek bekijken
Boek bekijken
Hedendaagse uitdagingen
Het volkenrecht staat voor nieuwe uitdagingen in de 21e eeuw. Klimaatverandering, cybercriminaliteit, terrorisme en pandemieën vereisen nieuwe internationale juridische kaders. In het volkenrecht ontbreekt in de meeste gevallen een orgaan dat de regels kan handhaven, waardoor staten zelf maatregelen moeten treffen zoals sancties.
Boek bekijken
Boek bekijken
De toekomst van het volkenrecht
Het volkenrecht blijft evolueren. 'Soft law' instrumenten kunnen een bijdrage leveren aan het proces van vorming en verdere ontwikkeling van het internationaal recht. In een multipolariserende wereld waarin nieuwe machtsverhoudingen ontstaan, blijft het volkenrecht het essentiële instrument om vreedzame internationale betrekkingen te waarborgen. De uitdaging ligt in het vinden van balans tussen staatssoevereiniteit en mondiale samenwerking, tussen nationale belangen en universele waarden.
Voor juristen, diplomaten, beleidsmakers en geïnteresseerde burgers vormt kennis van het volkenrecht een onmisbare basis voor het begrijpen van onze complexe wereldorde.
