trefwoord
Vrijemarkteconomie: Van Utopie tot Realiteit
De vrijemarkteconomie – een economisch systeem waarin prijzen worden bepaald door vraag en aanbod met minimale overheidsinterventie – vormt de ruggengraat van veel westerse economieën. Maar is dit systeem werkelijk de motor van welvaart die het belooft te zijn? Of hebben we te maken met een utopie die de realiteit niet kan waarmaken?
Deze vraag houdt economen, filosofen en beleidsmakers al eeuwenlang bezig. Van voorstanders die geloven in de 'onzichtbare hand' van de markt tot critici die wijzen op groeiende ongelijkheid en marktfalen – het debat over de vrijemarkteconomie is actueler dan ooit.
De Schotse econoom en moraalfilosoof legde in de 18e eeuw de fundamenten voor het economisch liberalisme. Zijn concept van de 'onzichtbare hand' – het idee dat individueel eigenbelang via marktwerking leidt tot collectieve welvaart – vormde de basis voor het moderne denken over vrijemarkteconomie.
Adam Smith
De welvaart van landen
Het magnum opus waarin Smith uitlegt hoe vrije markten via vraag en aanbod tot efficiënte verdeling van middelen leiden. Een klassieker die elke discussie over vrijemarkteconomie fundeert, ook al dateert het werk uit 1776.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Van Ideaal naar Realiteit: Kritische Stemmen
Twee eeuwen na Smith klinken steeds meer kritische geluiden. Historisch onderzoek toont aan dat vrijemarkteconomieën niet de vanzelfsprekende vooruitgang brengen die lang werd aangenomen. Sterker nog: ze lijken cycli te doorlopen van groei en verval.
Deze historicus aan de Universiteit Utrecht toont in zijn baanbrekende onderzoek aan dat vrijemarkteconomieën door de geschiedenis heen opkomen én weer ten onder gaan. Door analyse van eeuwenoude markteconomieën in Irak, Italië en de Nederlanden ontkracht hij de mythe dat vrije markten automatisch tot blijvende welvaart leiden.
Bas van Bavel
De onzichtbare hand
Een gedegen historische analyse die aantoont dat factormarkten voor grond, arbeid en kapitaal aanvankelijk welvaart brengen, maar vervolgens via vermogensconcentratie en elitevorming hun eigen ondergang inluiden. Essentieel voor iedereen die verder wil kijken dan economische dogma's.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
De onzichtbare hand - Hoe markteconomieën opkomen en neergaan
Bas van Bavel
In dit artikel legt Van Bavel zelf uit waarom vrijheid en gelijkwaardigheid een voorwaarde zijn voor welvaart – en niet andersom. Een toegankelijke samenvatting van zijn revolutionaire inzichten over de cyclische aard van markteconomieën.
De Nederlandse Ervaring: Dertig Jaar Marktwerking
Sinds de jaren tachtig heeft Nederland massaal ingezet op privatisering en marktwerking. Van de zorg tot het spoor, van de post tot energievoorzieningen – overal werden publieke diensten overgeheveld naar private partijen. Maar hebben deze experimenten gehouden wat ze beloofden?
Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u - 'Begrijpelijke en heldere taal'
Dave van Ooijen
Journalist Sander Heijne analyseert scherp wat drie decennia marktwerking Nederland heeft opgeleverd. Zijn conclusie: veel privatiseringen faalden omdat essentiële voorwaarden voor gezonde marktwerking ontbraken. Een confronterend overzicht van verzelfstandigingen die averechts werkten.
De Mythe Ontmaskerd
Verschillende denkers tonen aan dat de vrijemarkteconomie zoals die ons wordt voorgehouden, in werkelijkheid niet bestaat. De markt is geen natuurwet maar een constructie, gevormd door regelgeving, machtsstructuren en politieke keuzes.
Een van Nederlands meest invloedrijke filosofen onderzoekt het utopische karakter van de vrijemarkteconomie. Achterhuis toont aan dat wat als natuurlijke economische orde wordt gepresenteerd, in werkelijkheid een ideologie is die als utopie fungeert – met alle gevaren van dien.
Hans Achterhuis
De utopie van de vrije markt
Achterhuis ontleedt het geloof in de vrije markt als moderne utopie. Hij laat zien dat marktfundamentalisme niet verschilt van andere utopische bewegingen die beweerden een 'natuurwet' te vertegenwoordigen. Een filosofisch meesterwerk over economisch denken.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Irene van Staveren
De vrije markt bestaat niet
De econoom Irene van Staveren ontmaskert in deze columncollectie populaire economische theorieën. Haar centrale stelling: de verondersteld vrije markt wordt voortdurend gestuurd door macht, regelgeving en ongelijke verhoudingen. Een heldere en toegankelijke kritiek op neoliberaal denken.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
De vrije markt bestaat niet - ‘Ontmaskert populaire theorieën’
Teun van Aken
Een recensie die Van Staverens krachtige argumenten samenvat: van het probleem van monopsonie (marktmacht van inkopers) tot de illusie van zelfredzaamheid in armoedebestrijding. Haar analyse toont waarom marktwerking vaak het publieke belang ondermijnt in plaats van dient.
De Filosofische Dimensie: Markt en Goed Leven
Wat doet de dominantie van marktdenken met ons begrip van het goede leven? Filosofen onderzoeken hoe de logica van vraag en aanbod onze relaties, waarden en maatschappelijke sectoren beïnvloedt. Niet alles wat meetelt kan geteld worden – en niet alles wat geteld wordt, telt ook werkelijk mee.
Ad Verbrugge
Govert Buijs
Jelle van Baardwijk
Het goede leven en de vrije markt
Drie filosofiedocenten analyseren de invloed van vrijemarktdenken op vijf dimensies van het menselijk bestaan: relaties, instituties, lichaam, natuur en geest. Een rijk geschiedenisboek dat oude én moderne filosofen mobiliseert om de verhouding tussen markt en goed leven te doordenken.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Het goede leven en de vrije markt
Sjors van Leeuwen
Deze recensie belicht hoe het boek een fascinerende reis maakt langs filosofen van Aristoteles tot Foucault. De auteurs tonen dat vrijheid van keuze niet de enige vorm van vrijheid is – en dat de vrije markt het goede leven soms juist in de weg staat.
Voor ons ziet de wereld er als volgt uit: een vredig samenleving waarin mensen met elkaar door één deur kunnen, omdat niemand de ander uitbuit. Een samenleving waarin iedereen gelijke kansen heeft, en werken loont.
Uit: Het goede leven en de vrije markt
Voor- en Tegenstanders: Het Spectrum van Opvattingen
Het debat over de vrijemarkteconomie is geen zwart-wit verhaal. Er zijn principiële verdedigers die geloven in maximale economische vrijheid, pragmatici die zoeken naar balans, en fundamentele critici die het systeem als heilloze weg beschouwen.
Ken Schoolland
De avonturen van Jonathan Gullible. Een vrije markt odyssee
Via de avonturen van Jonathan Gullible legt Schoolland op toegankelijke wijze de principes van economische vrijheid uit. Het boek betoogt dat vrijwillige ruil zonder overheidsbemoeienis tot welvaart leidt – een verhaal dat de positieve kant van de vrijemarkteconomie illustreert.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Ludwig von Mises
Het menselijk handelen
Von Mises, belangrijke denker van de Oostenrijkse school, verdedigt de markteconomie als superieur aan centrale planning. Hij benadrukt de rol van ondernemers en de prijs als informatiesysteem. Een theoretisch fundament voor voorstanders van minimale overheidsbemoeienis.
Boek bekijken
In herdruk, verwacht op 15‑12‑2025
Moderne Uitdagingen: Democratie en Marktmacht
Hedendaagse ontwikkelingen werpen nieuwe vragen op over de verhouding tussen markt en democratie. Gigantische platformen, monopolievorming en de spanning tussen economische macht en politieke zeggenschap vragen om hernieuwde analyse.
Lisa Herzog
De democratische markt
Herzog onderzoekt waarom marktlogica vaak botst met democratische waarden. Ze analyseert hoe markten werken en waarom die logica problematisch wordt wanneer ze alle levenssferen penetreert. Een actueel perspectief op een eeuwenoud spanningsveld.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Michael Sandel
Niet alles is te koop
Sandel maakt het cruciale onderscheid tussen een markteconomie hebben en een marktsamenleving zijn. Hij laat zien hoe marktdenken morele waarden verdringt en vraagt: wat is eigenlijk niet te koop? Een ethische reflectie op de grenzen van de markt.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
De onzichtbare hand
Vrijheid en gelijkwaardigheid zijn geen product van vrije markten – ze zijn juist de voorwaarde ervoor. Wanneer marktelites politieke macht verwerven, ondermijnen ze de instituties die markten gezond houden. Vermogensconcentratie is dus geen bijverschijnsel maar een systemisch probleem.
Het Juridische Raamwerk
De relatie tussen recht en markt is fundamenteel maar onderbelicht. Juridische systemen maken markten mogelijk én beperken ze. Contractenrecht, eigendomsrecht en mededingingsrecht vormen het speelveld waarop economische actoren opereren.
Willem van Boom
Privaatrecht en Markt
Van Boom analyseert hoe privaatrecht onze marktsamenleving faciliteert. Hij onderzoekt de wisselwerking tussen juridische normen en marktgedrag – een cruciaal maar vaak vergeten perspectief op hoe economische systemen daadwerkelijk functioneren.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Niall Kishtainy
George abbot
John Farndon
Frank Kennedy
James Meadway
Christopher Wallace
Marcus Weeks
Het grote economieboek
Een toegankelijk overzichtswerk dat economische principes uitlegt, van de onzichtbare hand tot moderne markttheorieën. Ideaal voor wie een breed begrip wil krijgen van hoe economen door de eeuwen heen over vrijemarkteconomie hebben gedacht.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
George Akerlof
Robert Shiller
De economie van list en bedrog
De Nobelprijswinnaars Akerlof en Shiller tonen aan dat de vrijemarkteconomie kwetsbaar is voor misleiding en manipulatie. Ze plaatsen kritische kanttekeningen bij de veronderstelling dat markten automatisch tot algemeen welzijn leiden.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Naar een Nieuw Evenwicht
De vraag is niet of we voor of tegen de markt zijn, maar hoe we een economisch systeem kunnen vormgeven dat welvaart creëert zonder democratie en gelijkwaardigheid te ondermijnen. Die zoektocht vereist zowel historisch besef als moed om heilige huisjes ter discussie te stellen.
Of we nu kijken naar de pre-industriële markteconomieën die Van Bavel beschrijft, de Nederlandse ervaring met privatisering, of de filosofische dimensies die Achterhuis en Sandel belichten – één ding wordt duidelijk: de vrijemarkteconomie is geen natuurwet maar een keuze. En keuzes kunnen we heroverwegen.
De uitdaging voor de 21e eeuw is om economische inrichting te vinden die leert van historische ervaringen, recht doet aan alle betrokkenen, en duurzaam is. Niet de markt tegen de staat, maar een intelligent samenspel waarin beide hun kracht kunnen tonen zonder hun zwaktes te vergroten.
De bestsellers
-
€ 43,00
-
€ 31,99
-
€ 22,00
-
€ 24,99
-
€ 59,90
