Voltooid leven: tussen zelfbeschikking en levensbescherming

In de Nederlandse samenleving woedt al jaren een intensief debat over 'voltooid leven': het gevoel dat het leven 'af' is zonder dat er sprake is van terminale ziekte. Dit gesprek raakt aan fundamentele vraagstukken over autonomie, waardigheid en de grenzen van zelfbeschikking. Op deze pagina verkennen we de verschillende dimensies van dit complexe thema.

Els van Wijngaarden

Voltooid leven

Het boek 'Voltooid leven' van Els van Wijngaarden vormt het standaardwerk over dit onderwerp. Als eerste onderzoeker in Nederland bestudeerde zij diepgaand de ervaringen van ouderen die hun leven als voltooid beschouwen en verlangen naar een zelfgekozen levenseinde.
Boek bekijken

€ 22,99

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

De politieke en filosofische dimensie

De vraag of en hoe de overheid een rol moet spelen bij het faciliteren van een zelfgekozen levenseinde bij 'voltooid leven' raakt aan diepgaande ethische en politieke vragen over de grenzen van staatsbemoeienis.

Paul Frissen

Staat en taboe

In Staat en taboe neemt Paul Frissen het debat over voltooid leven als uitgangspunt voor een diepgaande analyse van de spanning tussen zelfbeschikking van het individu en het staatsmonopolie op geweld, waarbij hij tot verrassende inzichten komt.
Boek bekijken

€ 34,90

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Spotlight: Paul Frissen

Paul Frissen is een toonaangevende denker over de rol van de overheid in ethische kwesties. Als bestuursvoorzitter van de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur en hoogleraar bestuurskunde onderzoekt hij de grenzen van overheidsinterventie, ook bij existentiële vraagstukken als voltooid leven.

"De moderne staat kan niet anders dan naar volmaaktheid streven, maar deze volmaaktheid wordt gevaarlijk als de staat de tragiek van het leven wil uitbannen. Juist bij vragen rond voltooid leven moet de staat terughoudendheid betrachten." Uit: Staat en taboe

Persoonlijke ervaringen en juridische vraagstukken

De discussie over voltooid leven krijgt extra dimensie door concrete gevallen die juridische precedenten scheppen en het maatschappelijk debat verdiepen.

Albert Heringa

HET VERRAAD VAN DE HOGE RAAD

In HET VERRAAD VAN DE HOGE RAAD deelt Albert Heringa zijn persoonlijke ervaring met hulp bij zelfdoding aan zijn 99-jarige moeder die haar leven als voltooid beschouwde. De juridische nasleep van zijn zaak illustreert de spanning tussen menselijkheid en wetgeving.
Boek bekijken

€ 20,50

Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen

Uiteindelijk

Hanneke Tinor-Centi

Het artikel 'Uiteindelijk' belicht de praktische aspecten rond het levenseinde, inclusief de specifieke problematiek van ouderen die hun leven als voltooid beschouwen. Het bespreekt zowel de wettelijke kaders als ethische dilemma's en geeft inzicht in hoe professionals in de zorg hiermee omgaan.

Artikel lezen

Voltooid leven in breder perspectief

De discussie over voltooid leven raakt aan fundamentele vragen over zingeving, ouder worden en hoe we als samenleving omgaan met de laatste levensfase.

Ton Vink

Over de grens van het leven

Over de grens van het leven van Ton Vink plaatst voltooid leven in een breder ethisch kader. Hoofdstuk 7 is volledig gewijd aan de wetgevingsvoorstellen rondom voltooid leven en biedt een kritische analyse van de argumenten van voor- en tegenstanders.
Boek bekijken

€ 24,90

Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis

Hoe overleef ik mijn dood?

Hanneke Tinor-Centi

In 'Hoe overleef ik mijn dood?' verkent Korine van Veldhuijsen via diepgaande interviews met diverse levensbeschouwelijke denkers alternatieve perspectieven op het levenseinde. Het artikel biedt waardevolle inzichten voor iedereen die nadenkt over de zingeving van de laatste levensfase.

Artikel lezen

Dementie en voltooid leven

Een bijzondere uitdaging in de discussie over voltooid leven vormt de situatie van mensen met (beginnende) dementie, die vrezen hun autonomie te verliezen voordat aan de huidige euthanasiecriteria wordt voldaan.

Henk Blanken

Beginnen over het einde

In Beginnen over het einde onderzoekt Henk Blanken, zelf gediagnosticeerd met parkinson, de complexe vragen rond voltooid leven en de wens om te sterven voordat dementie te ver voortschrijdt, wat leidt tot diepgaande reflecties over autonomie.
Boek bekijken

€ 15,00

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Spotlight: Henk Blanken

Henk Blanken (1959) is een gerenommeerd journalist en schrijver die voor media als de Volkskrant, De Groene Amsterdammer en The Guardian heeft geschreven. Door zijn eigen diagnose parkinson brengt hij een uniek persoonlijk perspectief in de discussie over voltooid leven en autonomie bij progressieve aandoeningen.

Beginnen over het einde De angst voor dementie en verlies van autonomie blijkt een belangrijke drijfveer voor de wens tot zelfgekozen levenseinde. Blanken leert ons dat het cruciale gesprek over het levenseinde bij voorkeur gevoerd moet worden lang voordat het nodig is, om werkelijke zelfbeschikking mogelijk te maken.

Leven toevoegen aan de dagen - Zo veel mogelijk mensen zouden dit moeten lezen

Ineke Peters

Het artikel 'Leven toevoegen aan de dagen' belicht het belang van palliatieve zorg, die vaak onderbelicht blijft in discussies over voltooid leven. Het benadrukt dat zingeving centraal moet staan bij ongeneeslijk zieken, waarbij holistische zorg essentieel is voor een waardig levenseinde.

Artikel lezen

Palliatieve zorg en voltooid leven

Een belangrijk maar onderbelicht aspect in de discussie over voltooid leven is de rol van palliatieve zorg. Kan goede zorg en aandacht voor alle levensdomeinen voorkomen dat mensen hun leven als 'voltooid' ervaren?

Leven toevoegen aan de dagen - ‘Maakt moeilijke zaken bespreekbaar’

Peter Streefkerk

'Maakt moeilijke zaken bespreekbaar' onderstreept dat palliatieve zorg niet alleen gaat over lichamelijke aspecten, maar juist ook over emotionele, spirituele en sociale behoeften. Het artikel toont hoe goede begeleiding in de laatste levensfase kan bijdragen aan zingeving, zelfs wanneer genezing niet meer mogelijk is.

Artikel lezen

Balans tussen autonomie en beschermwaardigheid

De discussie over voltooid leven illustreert de fundamentele spanning tussen twee belangrijke waarden: individuele autonomie en de beschermwaardigheid van het leven. Het zoeken naar een maatschappelijke balans tussen deze waarden blijft een voortdurende uitdaging.

"Het verlangen naar een zelfgekozen levenseinde bij voltooid leven wordt vaak gemotiveerd door existentiële eenzaamheid, het gevoel er niet meer toe te doen, en de angst voor afhankelijkheid. Dit roept de vraag op of we als samenleving niet beter kunnen inspelen op deze onderliggende behoeften." Uit: Voltooid leven

Conclusie: een blijvend maatschappelijk vraagstuk

De discussie over voltooid leven raakt aan fundamentele vragen over menselijke waardigheid, autonomie, de rol van de staat en onze omgang met kwetsbaarheid. Er zijn geen eenvoudige antwoorden, maar door de verschillende perspectieven te verkennen, kunnen we tot een genuanceerder begrip komen van dit complexe vraagstuk. Wellicht ligt de uitdaging niet zozeer in het vinden van definitieve oplossingen, maar in het blijven voeren van een respectvol en open gesprek over hoe we als samenleving omgaan met de laatste levensfase en de wens naar zelfbeschikking daarin.