trefwoord

Samen beslissen: Van machtsspel naar gezamenlijke keuzes

In een wereld waarin complexe vraagstukken om steeds meer betrokkenheid vragen, verschuift de macht van 'wie de baas is mag het zeggen' naar 'wie het weet mag het zeggen'. Samen beslissen – ook wel shared decision making genoemd – staat centraal in deze transitie. Of het nu gaat om een arts en patiënt die samen een behandeling kiezen, of een team dat moet besluiten over de toekomst van hun organisatie: gezamenlijke besluitvorming leidt tot beter gedragen keuzes, minder weerstand en duurzamere resultaten.

Samen beslissen als hoeksteen van evidence-based werken

In de zorg heeft samen beslissen zich ontwikkeld tot een onmisbaar onderdeel van professioneel handelen. Het combineert wetenschappelijk bewijs met de persoonlijke voorkeuren en ervaringen van de patiënt. Deze benadering erkent dat de zorgverlener weliswaar de kennis heeft, maar de patiënt expert is in zijn eigen leven en waarden.

Chris Kuiper Joan Verhoef
Evidence-based practice voor paramedici
Dit bestseller legt de basis voor gezamenlijke besluitvorming binnen de paramedische praktijk. Het boek toont hoe je wetenschappelijk bewijs, professionele expertise én patiëntvoorkeuren samenbrengt tot gedragen besluiten.
Boek bekijken
59,95
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Als alle stemmen spreken - ‘Kan een wereld van verschil maken’
Henk Jan Kamsteeg
Een verhelderend artikel over Deep Democracy en hoe je ervoor zorgt dat werkelijk alle stemmen gehoord worden in besluitvormingsprocessen, inclusief de 'stille' stemmen die vaak ondergesneeuwd raken.
Erwin van Meekeren
Samen beslissen in de zorg
Het standaardwerk dat volledig gewijd is aan shared decision making in de Nederlandse zorgsector. Van Meekeren beschrijft concrete methoden om patiënten en zorgverleners als gelijkwaardige partners te laten beslissen.
Boek bekijken
35,75
Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen

Spotlight: Chris Kuiper

Als gepromoveerd ergotherapeut en lector Transformaties in de Zorg voor Jeugd aan de Hogeschool Leiden heeft Kuiper baanbrekend werk verricht in het toegankelijk maken van evidence-based practice, met gezamenlijke besluitvorming als centraal uitgangspunt.
Chris Kuiper Joan Verhoef
Evidence-based practice voor verpleegkundigen
Kuiper en Verhoef passen hun methodiek toe op de verpleegkundige praktijk, waarbij gezamenlijke besluitvorming wordt gepresenteerd als essentieel onderdeel van kwalitatief goede zorg die recht doet aan de autonomie van patiënten.
Boek bekijken
59,95
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis

Van hiërarchie naar gelijkwaardigheid in organisaties

Maar samen beslissen reikt verder dan de spreekkamer. In moderne organisaties verdwijnen managementlagen en krijgen teams meer verantwoordelijkheid. Zelfsturende teams, agile werken, en platte organisaties: ze vragen allemaal om nieuwe manieren van besluitvorming waarbij niet langer één persoon aan het stuur zit, maar waarbij de collectieve wijsheid wordt benut.

Marjolijn de Graaf Edwin de Graaf
Decisions by Design
Een visueel aantrekkelijk boek dat een gestructureerde methode biedt om in vier heldere stappen tot resultaatgerichte en breed gedragen besluiten te komen, waarbij alle stakeholders actief participeren in het ontwerpproces.
Boek bekijken
43,90
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Decisions by Design - In vier stappen naar breed gedragen besluiten
Marjolijn de Graaf & Edwin de Graaf
De Graafs beschrijven hun bewezen methode waarin feiten delen, reflecteren, nieuwe inzichten en besluiten elkaar opvolgen. Hun aanpak maakt van complexe vraagstukken complete besluitvorming, door divergerende en convergerende stappen slim af te wisselen.

SPOTLIGHT: Marjolijn de Graaf

Als veranderarchitect en medeoprichter van Impact Company heeft De Graaf ruim vijftien jaar ervaring in het begeleiden van organisaties bij complexe besluitvorming. Haar methodiek helpt organisaties om van opgelegde veranderingen naar breed gedragen besluiten te komen. Meer over Marjolijn de Graaf
Wat maakt van samenwerkende mensen een organisatie? Het antwoord is: besluitvorming. Organisaties zijn doordrenkt met besluitvorming. Uit: Decisions by Design

Wanneer consensus te kort schiet

Traditionele consensusbesluitvorming heeft een groot nadeel: één dwarsligger kan het hele proces blokkeren. Moderne methoden zoals de sociocratische kringorganisatiemethode werken daarom met 'consent' in plaats van consensus. Je hoeft het er niet volledig mee eens te zijn, maar je hebt geen zwaarwegend bezwaar. Dit maakt besluitvorming sneller én inclusiever.

Besluit met CONSENT
Baudy Wiechers
Een heldere uitleg van de CONSENT-methode, inclusief de cruciale gespreksetiquette die ervoor zorgt dat werkelijk iedereen aan bod komt zonder dat mensen elkaar in de rede vallen of domineren.
Sandra Bouckaert
Als alle stemmen spreken
Bouckaert introduceert Deep Democracy in de Nederlandse context: een benadering waarbij minderheidsstemmen expliciet worden opgezocht en gewaardeerd, omdat juist die vaak tot de rijkste inzichten leiden en zorgen voor besluiten die door iedereen worden gedragen.
Boek bekijken
29,50
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Als alle stemmen spreken Maak actief tijd en ruimte voor afwijkende meningen. Vraag expliciet: 'Is er iemand die er anders over denkt?' De tegenstem verrijkt het besluit en voorkomt groepsdenken.

Samen beslissen in de praktijk: van spreekkamer tot boardroom

Hoewel de principes universeel zijn, verschilt de toepassing per context. In de zorg gaat het vaak om één-op-één gesprekken tussen professional en cliënt, waarbij keuzehulpen en beslisbomen ondersteuning bieden. In organisaties spelen groepsdynamiek en machtsverhoudingen een grotere rol.

Geertjan Emmens Siemen van der Meulen
Verpleegkundige gespreksvoering
Emmens en Van der Meulen bieden praktische handvatten voor verpleegkundigen om het gesprek aan te gaan waarin patiënt en professional samen tot weloverwogen beslissingen komen, met aandacht voor zowel verbale als non-verbale communicatie.
Boek bekijken
44,50
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Decisions by Design - Praktisch bij groepsbeslissingen
Carla Verwijs
Een waarderende recensie waarin wordt benadrukt hoe de vier stappen van Decisions by Design – van feiten delen tot gezamenlijke besluiten – in de praktijk direct toepasbaar zijn, ook al vereist het wel oefening en discipline van de groep.
Rianca Evers-den Ouden
Samensturing
Dit bestseller plaatst samen beslissen in het bredere kader van Samensturing, waarbij beslissingen niet langer worden genomen door het management alleen, maar door alle betrokkenen die kennis van zaken hebben en impact ondervinden van die besluiten.
Boek bekijken
35,95
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis

Samen beslissen in de jeugdzorg en coaching

Bijzonder interessant wordt het wanneer het niet alleen gaat om professionals onderling, maar wanneer ook cliënten – kinderen, jongeren of coachees – volwaardig participeren in beslissingen die hun leven raken. Dit vraagt om nog meer aanpassingsvermogen en creativiteit in de methodiek.

Eva Leeman Nynke Frieswijk Gerdie Kienhorst
Resourcegroepen voor jongeren
Resourcegroepen zijn een mooi voorbeeld van democratisering in de jeugdzorg: jongeren, hun sociale netwerk én professionals beslissen samen over zorg en behandeling, waarbij de jongere zelf de regie houdt over zijn of haar leven.
Boek bekijken
36,50
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Ron van Deth
Coachen op maat
Van Deth laat zien dat ook in de coachpraktijk transparante, gezamenlijke besluitvorming cruciaal is. Coach en coachee bepalen samen de aanpak, doelen en werkwijze, wat zorgt voor meer commitment en betere resultaten.
Boek bekijken
32,50
24,95
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis
Marjolijn de Graaf: ‘Decisions by Design verrijkt besluitvorming’
Marjolijn de Graaf
In dit interview legt Marjolijn de Graaf uit waarom hun Decisions by Design-model zo effectief is: het verrijkt besluiten omdat het hele menselijke systeem van zintuigen, herinneringen en gevoelens meedoet, niet alleen het rationele denken.

De uitdaging: van theorie naar praktijk

Samen beslissen klinkt logisch en aantrekkelijk, maar de praktijk is weerbarstig. Het vraagt tijd in een cultuur die op snelheid is gericht. Het vraagt vertrouwen in een omgeving waar controle en hiërarchie diep geworteld zijn. Het vraagt moed om ook de ongemakkelijke stemmen te horen. En het vraagt vaardigheden die we niet van nature bezitten.

Esther van Weele Addie van Rossum-Lefeber
Fysiovaardig: Communicatieve vaardigheden
Shared decision making wordt hier geïntegreerd in het curriculum voor fysiotherapeuten, met concrete communicatieve vaardigheden die nodig zijn om patiënten echt te betrekken bij beslissingen over hun behandeling en herstelproces.
Boek bekijken
42,50
Op werkdagen voor 21:00 besteld, volgende dag in huis

Valkuilen en succesfactoren

Pseudoparticipatie – het creëren van een illusie van inspraak terwijl de besluiten al genomen zijn – ondermijnt vertrouwen. Net als 'de snelste prater wint', waarbij extraverte stemmen de overhand krijgen. Of groepsdruk, waarbij mensen instemmen uit angst voor conflict. Echte gezamenlijke besluitvorming vraagt om psychologische veiligheid, heldere processen en de moed om diversiteit niet alleen te tolereren maar actief op te zoeken.

Jannie Oskam Yvette van der Linden Rob Bruntink Marjolein Verkammen
In gesprek over het leven en het einde
In de palliatieve zorg, waar de meest ingrijpende levensbeslissingen aan de orde zijn, is samen beslissen geen luxe maar een noodzaak. Dit boek biedt handvatten voor de moeilijkste gesprekken die er zijn: over leven, dood en wat daartussen ligt.
Boek bekijken
24,50
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

De toekomst: samen beslissen als basisvaardigheid

Naarmate vraagstukken complexer worden en niemand meer in zijn eentje de wijsheid in pacht heeft, wordt samen beslissen niet langer een ideaal maar een noodzaak. De klimaatcrisis, de toekomst van de zorg, digitalisering: geen enkele expert of bestuurder kan dit alleen oplossen. We hebben alle perspectieven, alle kennis en alle creativiteit nodig.

Dat betekent dat samen beslissen een basisvaardigheid moet worden, beginnend in het onderwijs. Kinderen die leren om hun stem te laten horen, naar anderen te luisteren en tot gedeelde oplossingen te komen, zullen als volwassenen organisaties en samenlevingen kunnen bouwen waar dit principe is ingebakken. Waar besluiten niet worden opgelegd maar ontstaan in dialoog. Waar niet de luidste stem wint, maar de wijsheid van allen wordt gebundeld.

De transitie van hiërarchisch beslissen naar gezamenlijk ontwerpen is geen fluitsje van een cent. Het vraagt vertrouwen, tijd, nieuwe vaardigheden en vooral: volharding. Maar de opbrengst is een samenleving waarin mensen zich gehoord voelen, waarin besluiten breed worden gedragen, en waarin we samen tot betere oplossingen komen dan welk individu ook had kunnen bedenken. Dat is de belofte van samen beslissen.

Boeken over 'samen beslissen' koop je bij Wristers Boekverkopers BV

Producten over 'samen beslissen'

Deel dit artikel

Wat vond u van dit artikel?

0
0

    Personen

      Trefwoorden