trefwoord
Reflexiviteit: Het Vermogen tot Kritische Zelfbeschouwing
Reflexiviteit gaat verder dan gewone reflectie. Het is het vermogen om bewust na te denken over je eigen denken en handelen, en te begrijpen hoe dit beïnvloed wordt door de context waarin je functioneert. In een steeds complexere wereld wordt reflexiviteit een kerncompetentie voor effectieve professionals, bestuurders en organisaties.
Wat is reflexiviteit?
Reflexiviteit is het vermogen om kritisch te reflecteren op het eigen handelen en denken, waarbij je niet alleen kijkt naar wat je doet, maar ook naar hoe je waarneemt, welke aannames je maakt en hoe je tot beslissingen komt. Het gaat om het ontwikkelen van een 'meta-perspectief' op jezelf in relatie tot je omgeving.
Jan Bransen
Hester Eymers
Je brein of je leven
In
Je brein of je leven beschrijft Jan Bransen ons als reflexieve wezens die een relatie hebben met hun eigen gedrag en gedachten. Volgens Bransen is dit vermogen essentieel voor onze zelfbepaling en identiteitsvorming in een wereld die steeds complexer wordt.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Dit vermogen tot kritische zelfbeschouwing stelt ons in staat om bewust te handelen in plaats van enkel te reageren op prikkels. Het onderscheidt mensen van andere wezens en maakt ons tot morele actoren die bewuste keuzes kunnen maken over ons handelen.
Jan Bransen is hoogleraar filosofie aan de Radboud Universiteit Nijmegen en een toonaangevend denker op het gebied van menselijk handelen en reflexiviteit. In zijn werk onderzoekt hij hoe ons vermogen tot zelfbeschouwing ons in staat stelt tot zelfbepaling en autonomie.
Jan Bransen
En nu?
In
En nu? bouwt Jan Bransen voort op zijn eerdere werk over reflexiviteit. Hij onderzoekt hoe dit kenmerkende menselijke vermogen ons in staat stelt tot zelfbepaling en identiteitsvorming - het stelt ons in staat om onszelf als persoon te ontwikkelen en keuzes te maken die bij ons passen.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Effectief samenwerken op de werkplek - Met woorden die werken
Ike Lasater
In het artikel 'Effectief samenwerken op de werkplek' wordt benadrukt dat effectieve samenwerking meer vraagt dan alleen vakkennis. Het vereist reflexiviteit: het vermogen om te herkennen hoe je eigen denkpatronen en aannames invloed hebben op interacties met anderen. 'Je maakt - in jouw ervaring - iets tot voorgrond, en daarmee de rest tot achtergrond,' aldus het artikel.
Reflexiviteit in organisaties en bestuur
In organisaties en bestuur wordt reflexiviteit steeds belangrijker. Het helpt leiders en beleidsmakers om voorbij te gaan aan korte-termijn denken en vaste patronen, en om kritisch te reflecteren op de eigen rol en verantwoordelijkheden.
Robert van Putten
De ban van beheersing
In
De ban van beheersing pleit Robert van Putten voor een 'reflexieve bestuurskunst'. Hierin zijn bestuurders en beleidsmakers zich bewust van de grenzen van maakbaarheid en kunnen ze hun eigen rol en aannames kritisch beschouwen, wat leidt tot meer realistische en contextuele besluitvorming.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Roel in 't Veld
Kennisdemocratie
Kennisdemocratie van Roel in 't Veld beschrijft reflexiviteit als een van de vier fundamentele veranderingsprincipes in sociale systemen. Het verklaart waarom voorspellingen over sociale systemen vaak falen - mensen passen hun gedrag aan op basis van nieuwe kennis, waardoor die kennis zelf weer minder geldig wordt.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
Deze reflexieve dynamiek maakt dat sociale systemen fundamenteel onvoorspelbaar zijn. Beleidsmakers die dit begrijpen, zullen hun interventies anders ontwerpen - meer gericht op adaptiviteit en minder op strikte controle.
Roel in 't Veld heeft als bestuurder, topambtenaar en hoogleraar aan acht Europese universiteiten uitgebreide ervaring met de praktische toepassing van reflexiviteit in beleid en bestuur. Zijn werk over kennisdemocratie laat zien hoe reflexiviteit helpt om democratische systemen te vernieuwen.
Reflexiviteit verklaart waarom sociale systemen onvoorspelbaar zijn. Mensen passen op basis van verworven kennis hun gedrag aan, waardoor diezelfde kennis vluchtig wordt en voorspellingen falen.
Uit: Kennisdemocratie
Reflexiviteit in professionele praktijk
Voor professionals is reflexiviteit een essentiële vaardigheid die helpt om de kwaliteit van hun werk te verbeteren, te leren van ervaringen en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden.
Dirk Jan Verheijen
Van protocollen naar vertrouwen
In
Van protocollen naar vertrouwen beschrijft Dirk Jan Verheijen reflexiviteit als essentieel element voor vernieuwing van HRM en organisaties. Hij betoogt dat reflexieve professionals verder kijken dan standaardprotocollen en zo een organisatiecultuur gebaseerd op vertrouwen kunnen opbouwen.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Professioneel reflecteren is een enorme klus
Bert Peene
Het artikel 'Professioneel reflecteren is een enorme klus' maakt duidelijk dat echt professioneel reflecteren meer is dan oppervlakkig terugkijken. Het vereist dat professionals systematisch onderzoeken hoe hun eigen denkkaders, waarden en aannames hun handelen beïnvloeden - precies wat reflexiviteit behelst.
Uit onderzoek blijkt dat veel professionals, waaronder docenten, moeite hebben met reflexiviteit. Ze zien onvoldoende hun eigen aandeel in problematische situaties en hebben moeite om kritisch naar hun eigen houding en gedrag te kijken.
Van protocollen naar vertrouwen
Reflexiviteit vereist dat je voorbij gaat aan gestandaardiseerde protocollen en kritisch onderzoekt welke aannames en overtuigingen je handelen sturen. Door deze bewustwording kun je effectiever inspelen op de specifieke context en meer vertrouwen opbouwen in professionele relaties.
Reflexiviteit in onderzoek en therapie
In zowel onderzoek als therapeutische settings speelt reflexiviteit een cruciale rol bij het waarborgen van kwaliteit en effectiviteit.
Famke van Lieshout
Gaby Jacobs
Shaun Cardiff
Actieonderzoek
Actieonderzoek van Famke van Lieshout, Gaby Jacobs en Shaun Cardiff beschrijft reflexiviteit als een van de acht kernprincipes van goed actieonderzoek. Onderzoekers moeten kritisch reflecteren op hun eigen rol, vooronderstellingen en invloed op het onderzoeksproces.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Peter Rober
Samen in gezinstherapie
In
Samen in gezinstherapie benadrukt Peter Rober het belang van reflexiviteit bij de therapeut als onderdeel van het afstemmingsproces. Een therapeut moet zich bewust zijn van eigen reacties en aannames, en hoe deze de therapeutische relatie beïnvloeden.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Professioneel reflecteren - 'Must read voor coaches'
Thomas Cech
Het artikel 'Professioneel reflecteren - Must read voor coaches' onderstreept dat reflexiviteit een voorwaarde is voor professionele groei. Coaches die reflexief werken, kunnen hun cliënten beter begeleiden bij het onderzoeken van hun eigen aannames en handelingspatronen.
Reflexiviteit bij transities en verandering
Bij complexe maatschappelijke uitdagingen en veranderprocessen is reflexiviteit onmisbaar om vastgeroeste patronen te doorbreken en nieuwe perspectieven te ontwikkelen.
Aniek Janssen
Boris Pulskens
Johan Hageman
Lian Bongers
Tess Barendrecht
De Transitiegids
De Transitiegids van Aniek Janssen, Boris Pulskens en collega's benadrukt het belang van reflexiviteit bij transitieopgaven. Met interventies zoals Reflexieve monitoring kunnen professionals hun eigen rol en impact onderzoeken en daardoor effectiever bijdragen aan complexe veranderprocessen.
Boek bekijken
Op voorraad | Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis | Gratis verzonden
Christa van Luijk: ‘Een professional doet niet zomaar wat, maar werkt methodisch’
Christa van Luijk
In het artikel 'Christa van Luijk: Een professional doet niet zomaar wat, maar werkt methodisch' wordt het onderscheid gemaakt tussen zelfreflectie en professionele reflectie. P-reflectie richt zich niet op wie je bent los van context, maar juist op hoe je functioneert als professional in een specifieke situatie.
Het ontwikkelen van reflexiviteit
Reflexiviteit is geen aangeboren eigenschap, maar een vaardigheid die ontwikkeld kan worden door bewuste oefening en training.
De Kunst van Zelfreflectie, nieuwsgierig zijn naar onszelf
Paul Ansems, Rieteke Nijhof
In 'De Kunst van Zelfreflectie' wordt benadrukt dat reflexiviteit vereist dat je je bewust wordt van de bronnen van je gedrag. Door te begrijpen hoe je temperament, vroege leerervaringen en context je handelen beïnvloeden, kun je effectiever worden in je interacties met anderen.
Feedforward in leiderschap - Het ultieme werkboek
Marco Schreurs
Het artikel 'Feedforward in leiderschap' laat zien hoe reflexiviteit leiders helpt om niet alleen terug te kijken, maar vooral vooruit: 'Feedforward in leiderschap is ontdekken wat je al goed doet én hoe je je kwaliteiten positief kunt aanwenden om je ambities met nog meer succes te behalen.'
Concrete stappen om reflexiviteit te ontwikkelen:
- Creëer regelmatig momenten van bewuste reflectie op je handelen
- Onderzoek de aannames en overtuigingen die je handelen sturen
- Vraag feedback aan anderen over hoe zij jouw handelen ervaren
- Wees alert op patronen in je reacties op bepaalde situaties
- Experimenteer met ander gedrag en observeer de effecten
Reflexiviteit stelt ons in staat om niet zomaar te handelen op basis van impulsen, maar bewust te kiezen hoe we ons verhouden tot onze gedachten, emoties en gedragingen. Het maakt ons tot morele actoren die verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun keuzes.
Uit: Je brein of je leven
Reflexiviteit: van theorie naar praktijk
Het omzetten van reflexiviteit van theoretisch concept naar dagelijkse praktijk vraagt om concrete methoden en een ondersteunende omgeving.
Professioneel reflecteren - Werkervaringen omzetten in beter handelen
Christa van Luijk
Zoals beschreven in 'Professioneel reflecteren - Werkervaringen omzetten in beter handelen': 'Stilstaan bij wát er precies in werksituaties gebeurt, stilstaan bij je eigen verhaal helpt enorm om die professionaliteit verder aan te scherpen. Kwaliteit zit in de details.'
Actieonderzoek
Door systematisch te reflecteren op je eigen rol als onderzoeker, word je bewust van hoe je waarnemingen en interpretaties worden gekleurd door je eigen perspectief. Dit bewustzijn helpt om genuanceerder onderzoek te doen en de stem van alle betrokkenen beter tot hun recht te laten komen.
De toekomst van reflexiviteit
In onze snel veranderende wereld wordt reflexiviteit steeds essentiëler. Het vermogen om je eigen denken en handelen kritisch te onderzoeken helpt om flexibel te blijven, te leren van ervaringen en je aan te passen aan nieuwe uitdagingen.
Of het nu gaat om persoonlijke ontwikkeling, professioneel handelen, of het navigeren van complexe maatschappelijke vraagstukken - reflexiviteit biedt een krachtig instrument om voorbij oppervlakkige reflectie te gaan en echt betekenisvolle verandering te realiseren.
De bestsellers
-
€ 31,00
-
€ 30,99
-
€ 34,95
-
€ 28,75
-
€ 20,00
