trefwoord
Publieke waarden: de morele ankerpunten van onze samenleving
Publieke waarden vormen het morele fundament van onze samenleving. Ze zijn de principes en doelstellingen die het algemeen belang dienen en richting geven aan het handelen van overheden, maatschappelijke organisaties en burgers. In een tijd waarin marktwerking, digitalisering en individualisering onze samenleving ingrijpend veranderen, is het essentieel om deze publieke waarden opnieuw te doordenken en te verankeren.
Wat zijn publieke waarden?
Publieke waarden zijn die normatieve principes waarvan wij als samenleving vinden dat ze collectieve aandacht en bescherming verdienen. Het gaat om waarden als toegankelijkheid, kwaliteit, rechtvaardigheid, gelijkheid en duurzaamheid. Ze vormen het startpunt en eindpunt van goed bestuur en beleid, en geven richting aan het handelen in het publieke domein.
Bram Verhulst
Goed geschoold
In 'Goed geschoold' maakt Bram Verhulst publieke waarden tot kernthema van zijn analyse over onderwijs. Hij laat zien hoe deze waarden het begin- en eindpunt van bestuur en beleid vormen, en hoe ze ons helpen om de kwaliteit van het onderwijs vanuit een breder perspectief te beoordelen dan alleen meetbare prestaties.
Boek bekijken
Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen
In een democratische samenleving is het cruciaal dat we regelmatig reflecteren op welke publieke waarden we centraal willen stellen. Deze waarden kunnen immers verschuiven door maatschappelijke ontwikkelingen, en staan soms op gespannen voet met elkaar. Een keuze voor efficiëntie kan bijvoorbeeld botsen met een streven naar toegankelijkheid.
Gabriël van den Brink is een vooraanstaand denker over publieke waarden in Nederland. Als hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde en wijsbegeerte combineert hij empirisch onderzoek met filosofische reflectie. Hij heeft uitgebreid gepubliceerd over de rol van waarden in het publieke domein en de manier waarop professionals hiermee kunnen omgaan.
Thijs Jansen
Gabriël van den Brink
Ambtelijk vakmanschap en moreel gezag
In 'Ambtelijk vakmanschap en moreel gezag' inventariseren Van den Brink en Jansen verschillende publieke waarden en hoe deze geïntegreerd kunnen worden in ambtelijk handelen. Ze pleiten voor een waardegerichte benadering van het ambtelijk werk en laten zien hoe dit kan bijdragen aan het morele gezag van ambtenaren in een complexe samenleving.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Auteurs die schrijven over 'publieke waarden'
Publieke waarden onder druk
In de afgelopen decennia zijn publieke waarden onder druk komen te staan door verschillende ontwikkelingen. Marktwerking, privatisering en de nadruk op efficiëntie en meetbaarheid hebben geleid tot een verschuiving in het denken over publieke dienstverlening.
De gevolgen van dertig jaar marktwerking
Bertrand Weegenaar
Sander Heijne analyseert in 'Er zijn nog 17 miljoen wachtenden voor u' de gevolgen van dertig jaar marktwerking in Nederland. Hij laat zien hoe de privatisering van publieke taken in sectoren als vervoer, zorg en onderwijs vaak niet heeft geleid tot de beoogde verbetering in kwaliteit of kostenverlaging, maar juist tot nieuwe problemen en het ondermijnen van publieke waarden.
Mirjam de Rijk
Gekaapt door het kapitaal
In 'Gekaapt door het kapitaal' pleit Mirjam de Rijk voor het herstellen en beschermen van publieke waarden tegenover de toenemende invloed van commerciële belangen. Ze laat zien hoe gemeenschappelijke principes als gelijkheid, toegankelijkheid en kwaliteit onder druk zijn komen te staan door een te sterke focus op marktdenken en winstmaximalisatie.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
"Door te veel nadruk op efficiency en marktdenken zijn we voorbijgegaan aan de essentiële publieke waarden die onze samenleving bij elkaar houden. Het is tijd voor een heroriëntatie op deze waarden als tegenwicht tegen doorgeschoten marktdenken en technocratisch bestuur."
Uit: Ministerie van Verbeelding
De platformeconomie en publieke waarden
Een recente ontwikkeling die publieke waarden voor nieuwe uitdagingen stelt is de opkomst van de platformeconomie. Digitale platforms zoals Facebook, Airbnb en Uber veranderen fundamenteel hoe wij leven, werken en samenleven. Ze creëren nieuwe mogelijkheden maar roepen ook vragen op over hun impact op publieke waarden.
Longread - De Platformsamenleving
Dave van Ooijen
In 'De Platformsamenleving' analyseren José van Dijck, Thomas Poell en Martijn de Waal hoe online platformen de samenleving transformeren. Ze ontleden de mechanismen van platformisering (dataficatie, commodificatie en selectie) en laten zien hoe deze platformen geen neutrale bemiddelaars zijn, maar als marktmeesters sturend zijn in het invullen van publieke waarden.
Paul de Bijl: ‘Machtsconcentratie van online platforms is een gevaar’
Paul de Bijl
Paul de Bijl waarschuwt voor de machtsconcentratie van online platforms en de gevolgen voor economie en samenleving. Hij benadrukt dat we anders moeten leren denken over concurrentie en regulering om te zorgen dat platformen maatschappelijke meerwaarde leveren in plaats van publieke waarden te ondermijnen. De nieuwe Europese wetgeving zoals de Digital Markets Act en Digital Services Act zijn belangrijke stappen hierin.
José van Dijck
Thomas Poell
Martijn de Waal
De Platformsamenleving
In 'De Platformsamenleving' onderzoeken de auteurs hoe online platformen een steeds groter deel van het maatschappelijk verkeer bepalen. Ze beschrijven niet alleen de bedrijfsmodellen achter deze platformen, maar stellen de cruciale vraag hoe we kunnen zorgen dat publieke waarden zoals privacy, transparantie en autonomie beschermd worden in deze nieuwe economische realiteit.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Herstel van publieke waarden in beleid en bestuur
Verschillende auteurs en beleidsmakers pleiten voor een heroriëntatie op publieke waarden als tegenwicht tegen doorgeschoten marktdenken en technocratisch bestuur. Dit vraagt om een andere benadering van overheidssturing en maatschappelijke organisaties.
Jet Bussemaker brengt als voormalig minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en als hoogleraar een uniek perspectief op publieke waarden. Met haar ervaring in zowel politiek als wetenschap is ze een belangrijke stem in het debat over de manier waarop publieke waarden beter verankerd kunnen worden in beleid en bestuur.
Jet Bussemaker
Ministerie van Verbeelding
In 'Ministerie van Verbeelding' pleit Bussemaker voor een heroriëntatie op publieke waarden in het overheidsbeleid. Ze laat zien hoe verbeeldingskracht kan helpen om verder te kijken dan technocratische oplossingen en marktdenken, en hoe dit kan leiden tot beleid dat beter aansluit bij wat mensen werkelijk waardevol vinden in hun levens.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Maatschappelijke organisaties: leren van het verleden, om de geschiedenis niet te herhalen
Mark van Twist
Mark van Twist beschrijft in zijn artikel over maatschappelijke organisaties hoe deze ontstaan zijn uit gemeenschapsinitiatieven, later verstatelijkt en verzakelijkt zijn, en nu weer meer ruimte krijgen vanuit het idee van de participatiesamenleving. Hij waarschuwt ervoor om te leren van deze geschiedenis, en te zorgen dat essentiële publieke waarden als rechtszekerheid en rechtsgelijkheid geborgd blijven in nieuwe vormen van maatschappelijke organisatie.
Publieke waarden in professioneel handelen
Niet alleen op het niveau van beleid en instituties, maar ook in het dagelijks werk van professionals spelen publieke waarden een cruciale rol. Zij staan immers aan de frontlinie waar deze waarden in de praktijk worden gebracht.
SPOTLIGHT: Rick Willemsen
Rick Willemsen is een ervaren team- en leiderschapscoach die zich richt op persoonlijk leiderschap en teamontwikkeling. In zijn werk benadrukt hij het belang van waarden, waaronder publieke waarden, als kompas voor authentiek leiderschap en verantwoord handelen in organisaties.
Meer over Rick Willemsen
Titia Wolf
Rick Willemsen
Het kompas van de held
In 'Het kompas van de held' verkennen Willemsen en Wolf hoe publieke waarden kunnen dienen als een van de drie kerngebieden die helpen bij het vormen van een moreel kompas voor professionals. Ze tonen hoe deze waarden professionals kunnen helpen om koers te houden in complexe situaties en verantwoorde keuzes te maken.
Boek bekijken
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Het kompas van de held
Een belangrijke les uit 'Het kompas van de held' is dat publieke waarden niet abstract hoeven te blijven, maar juist praktisch kunnen worden toegepast in dagelijkse besluitvorming. Door bewust te reflecteren op de publieke waarden die voor jou als professional belangrijk zijn, creëer je een innerlijk kompas dat richting geeft aan je handelen.
Publieke waarden in overheidsinkoop
Een specifiek domein waar publieke waarden een steeds prominentere rol spelen is overheidsinkoop. Als grote inkoper kan de overheid via haar inkoopbeleid substantieel bijdragen aan maatschappelijke doelen.
Dr. Jolien Grandia is universitair docent aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en een expert op het gebied van publiek inkopen. Haar onderzoek richt zich op transities in publiek inkopen, zoals duurzaam inkopen, en hoe publieke waarden hierin een sturende rol kunnen spelen.
Jolien Grandia
Leentje Volker
Publieke inkoop
In 'Publieke inkoop' laten Grandia en Volker zien hoe overheidsinkoop gestuurd wordt door publieke waarden. Ze beschrijven hoe deze waarden de besluitvorming beïnvloeden en hoe inkoop strategisch kan worden ingezet om maatschappelijke doelen zoals duurzaamheid, innovatie en sociale rechtvaardigheid te bevorderen.
Boek bekijken
Vandaag voor 17:00 besteld, morgen in huis
Naar een nieuwe balans
Het debat over publieke waarden is niet alleen theoretisch van aard. Het gaat uiteindelijk om de vraag hoe we onze samenleving willen inrichten en welke principes daarbij leidend moeten zijn. Dit vraagt om een doorlopend gesprek tussen overheid, markt, maatschappelijke organisaties en burgers.
Mirjam de Rijk is journalist en schrijver met een scherp oog voor de economische structuren die onze samenleving vormgeven. Ze ontleedt cijfers en geldstromen, en analyseert de effecten daarvan op de samenleving met speciale aandacht voor publieke waarden die onder druk staan door economische keuzes.
Het geheim van regievoeren - New Governance in het publieke domein
Hans Licht
In 'Het geheim van regievoeren' wordt een nieuwe sturingsfilosofie voorgesteld als alternatief voor het New Public Management. Deze 'New Governance' richt zich op maatschappelijke meerwaarde in plaats van louter op beheersing en meetbare resultaten. In deze benadering worden publieke waarden niet gereduceerd tot meetbare standaarden, maar staat de integrale kwaliteitsbeleving centraal.
Conclusie: De doorlopende dialoog over publieke waarden
Het gesprek over publieke waarden is nooit af. In een veranderende samenleving moeten we steeds opnieuw bepalen welke waarden we willen beschermen en hoe we dat willen doen. Of het nu gaat om de invloed van digitale platforms, de rol van marktwerking of de vormgeving van professioneel handelen – publieke waarden vormen de rode draad die ons helpt om koers te houden.
Door publieke waarden expliciet te maken en centraal te stellen in beleid, bestuur en professioneel handelen, kunnen we zorgen dat het algemeen belang niet ondergesneeuwd raakt onder particuliere belangen of technische efficiëntie. Dit vraagt om een voortdurende dialoog tussen alle belanghebbenden, en een bereidheid om de balans tussen verschillende waarden steeds opnieuw te bepalen.
De bestsellers
-
€ 22,00
-
€ 34,99
-
€ 29,50
-
€ 25,99
-
€ 39,95
