De NSB: Collaboratie en impact tijdens de Duitse bezetting
De Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) was een Nederlandse politieke partij die tussen 1931 en 1945 bestond en tijdens de Tweede Wereldoorlog actief collaboreerde met de Duitse bezetter. Voor veel Nederlanders waren NSB'ers synoniem met 'landverraders'. Literatuur en historische werken bieden ons verschillende perspectieven op de rol en impact van de NSB in Nederland.
De NSB in jeugdliteratuur
Voor jongere lezers wordt de complexe realiteit van de NSB vaak verpakt in verhalen die de impact op gewone levens laten zien.
Jacques Vriens
Oorlogsgeheimen
Jacques Vriens maakt in zijn jeugdroman 'Oorlogsgeheimen' de spanning tussen 'goede' en 'foute' Nederlanders tastbaar door het verhaal te vertellen van een vriendengroep waarvan één kind uit een NSB-gezin komt. Het boek toont hoe de keuzes van ouders ook kinderlevens tekenden en gemeenschappen spleten.
Boek bekijken
€ 17,99
Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen
Het NSB-lidmaatschap bracht een zware last mee voor families, ook na de oorlog. Dit thema zien we terugkomen in verschillende jeugdboeken die de impact van een 'foute' familie op kinderen uitdiepen.
Annemarie van Den BrinkSuzanne Wouda
Oorlog in inkt
In 'Oorlog in inkt' brengen Annemarie van Den Brink en Suzanne Wouda onder andere het verhaal van Annie, een meisje uit een NSB-gezin. Door haar persoonlijke ervaringen krijgen jonge lezers een genuanceerd beeld van wat het betekende om het kind van 'foute' ouders te zijn tijdens en na de bezetting.
Boek bekijken
€ 20,99
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Auteurs die schrijven over 'nsb'
Leiderschap en ideologie
Om de NSB te begrijpen, is kennis van haar leiderschap cruciaal. Anton Mussert, de oprichter en leider van de beweging, speelde een centrale rol.
Arend Dam
Hoe fel de zon ook scheen
Arend Dam besteedt in 'Hoe fel de zon ook scheen' aandacht aan sleutelfiguren uit de bezettingstijd, waaronder Anton Mussert. Door de focus op individuele verhalen, inclusief dat van de NSB-leider, toont Dam hoe persoonlijke keuzes konden leiden tot verstrekkende historische consequenties.
Boek bekijken
Historicus Hans Schoots heeft zich grondig verdiept in de vooroorlogse Nederlandse geschiedenis, met bijzondere aandacht voor maatschappelijke bewegingen en hun ideologische fundamenten.
Hans Schoots
Grootse gedachten
In 'Grootse gedachten' analyseert Hans Schoots de opkomst van het fascisme en nationaalsocialisme in Nederland vóór de oorlog. Het boek plaatst de NSB in een bredere context van internationale ontwikkelingen en lokale Nederlandse omstandigheden, wat essentieel is om te begrijpen waarom deze beweging in vredestijd aanhangers kon vinden.
Boek bekijken
€ 29,90
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
NSB en verraad
Een van de meest beladen aspecten van de NSB was de betrokkenheid bij het verraden van onderduikers en verzetsleden. Sommige NSB-leden werkten actief mee aan het Duitse vervolgingsapparaat.
Roxane van Iperen verwierf grote bekendheid met haar boek ''t Hooge Nest', over twee Joodse zussen die een verzetscentrum runden in 't Gooi. Haar onderzoek naar de oorlogsjaren in deze regio legde ook de rol van lokale NSB'ers bloot.
Roxane van Iperen
Brieven aan 't Hooge Nest
In 'Brieven aan 't Hooge Nest' bouwt Van Iperen voort op haar eerdere werk over de onderduikplek in 't Gooi. De brieven werpen licht op zowel verzet als verraad, waaronder de rol van NSB'ers die actief deelnamen aan het opsporen van onderduikers, wat resulteerde in deportaties en moord op Joodse Nederlanders.
Boek bekijken
€ 19,99
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
De NSB in historisch onderzoek
Academisch onderzoek naar de NSB blijft essentieel om deze donkere periode in onze geschiedenis te begrijpen en ervan te leren.
Anita van DisselJan HoffenaarElsbeth Locher-Scholten
Wat een vondst!
In de bundel 'Wat een vondst!' belichten Anita van Dissel, Elsbeth Locher-Scholten en Jan Hoffenaar historische bronnen en onderzoek, waaronder documenten over NSB-leider Anton Mussert. Het werk toont hoe historici primaire bronnen gebruiken om tot genuanceerde geschiedschrijving te komen.
Boek bekijken
€ 39,50
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Internationale connecties
De NSB stond niet op zichzelf maar maakte deel uit van een groter Europees netwerk van fascistische en nationaalsocialistische bewegingen, met nauwe banden met Nazi-Duitsland.
Bas von Benda-Beckmann
Het kleedje voor Hitler
Bas von Benda-Beckmann onderzoekt in 'Het kleedje voor Hitler' de verwevenheid tussen Duitse en Nederlandse families tijdens de bezetting. Deze persoonlijke relaties werpen licht op hoe collaboratie soms voortkwam uit familiale of sociale banden, en bieden inzicht in de complexe motievatie van NSB-sympathisanten.
Boek bekijken
€ 36,99
Vandaag voor 23:00 besteld, morgen in huis
Lessen voor vandaag
De geschiedenis van de NSB blijft relevant voor onze hedendaagse samenleving. De mechanismen die leidden tot extremisme, collaboratie en uitsluiting kunnen ons waardevolle lessen leren.
Grootse gedachten
Schoots' analyse van de NSB in 'Grootse gedachten' toont dat extremistische bewegingen vaak floreren in tijden van economische onzekerheid en politieke instabiliteit. Het boek waarschuwt dat democratische waarden actieve verdediging vereisen, en dat extremisme eerst gematigde vormen aanneemt voordat het radicaliseert.
Conclusie: Begrijpen om niet te herhalen
De studie van de NSB is meer dan historische nieuwsgierigheid - het is een essentieel onderdeel van onze collectieve herinnering. Door boeken die verschillende perspectieven belichten, van jeugdliteratuur tot academische studies, krijgen we een dieper inzicht in hoe gewone Nederlanders konden kiezen voor collaboratie, wat de gevolgen waren voor henzelf en anderen, en welke lessen we hieruit kunnen trekken. De NSB-geschiedenis herinnert ons aan de fragiliteit van democratische waarden en het belang van morele keuzes in moeilijke tijden.
"Mijn vader is geen verrader! Hij vecht voor een betere wereld. De Duitsers zijn onze vrienden, dat zegt hij altijd." - De woorden van het NSB-kind in 'Oorlogsgeheimen' tonen hoe kinderen gevangen zaten in de ideologische keuzes van hun ouders.
Uit: Oorlogsgeheimen