Het Nederlandse belastingstelsel: kritiek, hervormingen en perspectieven

Het Nederlandse belastingstelsel staat volop in de belangstelling. Steeds meer economen, journalisten en andere deskundigen wijzen op de ongelijkheid die het huidige systeem veroorzaakt. Vooral de verschillende manieren waarop inkomen uit arbeid en inkomen uit vermogen worden belast, roepen vragen op. Is ons belastingstelsel eerlijk en doelmatig? Welke hervormingen zijn nodig? Deze pagina biedt een overzicht van de belangrijkste inzichten, kritiek en hervormingsvoorstellen.

De fundamentele kritiek: arbeid versus vermogen

Een van de meest gehoorde kritieken op het Nederlandse belastingstelsel is dat arbeid zwaarder wordt belast dan vermogen. Dit zorgt voor een toenemende kloof tussen mensen die leven van hun inkomen uit werk en degenen die kapitaal bezitten.

Dirk Bezemer

Een land van kleine buffers

In Een land van kleine buffers analyseert econoom Dirk Bezemer hoe het Nederlandse belastingstelsel structureel vermogen bevoordeelt boven arbeid. Hij pleit voor een fundamentele hervorming van het systeem om deze onbalans te corrigeren.
Boek bekijken

€ 24,99

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Spotlight: Dirk Bezemer

Professor Dirk Bezemer is een vooraanstaand econoom verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij doet onderzoek naar de invloed van financiële structuren op de economie en is lid van het Sustainable Finance Lab. Zijn analyses van het Nederlandse economische en fiscale systeem zijn invloedrijk in het publieke debat.

"Nederland is een land van kleine buffers. Niet omdat we gemiddeld weinig vermogen hebben - integendeel - maar omdat de vermogens zo ongelijk verdeeld zijn. Die ongelijkheid wordt versterkt door een belastingstelsel dat vermogen nauwelijks belast, maar arbeid des te meer." Uit: Een land van kleine buffers

Deze onbalans in ons belastingstelsel wordt ook belicht door andere auteurs die de systematische voordelen voor vermogenden onder de loep nemen.

Martin van Geest Joost van Kleef Henk Willem Smits

Waarom niemand hier belasting betaalt* *behalve jij

Waarom niemand hier belasting betaalt* *behalve jij van Henk Willem Smits, Joost van Kleef en Martin van Geest legt bloot hoe het Nederlandse belastingstelsel is ingericht om bepaalde groepen te bevoordelen, terwijl de gewone belastingbetaler het nakijken heeft.
Boek bekijken

€ 24,99

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Voorstellen voor een rechtvaardiger belastingstelsel

Verschillende auteurs doen concrete voorstellen om het belastingstelsel te hervormen. Ze pleiten voor een systeem waarbij de sterkste schouders daadwerkelijk de zwaarste lasten dragen.

Reinier Kooiman

De sterkste schouders

In het recente boek De sterkste schouders analyseert fiscalist Reinier Kooiman de complexiteit van moderne belastingstelsels en presenteert hij alternatieven. Hij onderzoekt hoe we tot een eerlijker verdeling van de belastingdruk kunnen komen.
Boek bekijken

€ 24,99

Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis

De sterkste schouders Een belangrijk inzicht uit Kooiman's werk is dat een goed belastingstelsel niet alleen moet streven naar rechtvaardigheid, maar ook naar eenvoud en uitvoerbaarheid. De huidige complexiteit van het systeem zorgt ervoor dat juist vermogenden met toegang tot fiscale expertise de mazen in de wet kunnen vinden.

Een andere prominente stem in het debat over belastinghervorming is die van journalist en ondernemer Sander Schimmelpenninck.

Spotlight: Sander Schimmelpenninck

Sander Schimmelpenninck is journalist, presentator en voormalig hoofdredacteur van Quote. Ondanks zijn eigen geprivilegieerde achtergrond is hij een uitgesproken criticus van het huidige belastingstelsel en pleit hij voor zwaarder belasten van vermogen en erfenissen.

Sander Schimmelpenninck

Sander en de brug

In Sander en de brug betoogt Sander Schimmelpenninck dat een hervorming van het belastingstelsel waarbij vermogen en erfenissen net zo zwaar worden belast als werk, essentieel is voor een rechtvaardiger samenleving en meer kansengelijkheid.
Boek bekijken

€ 15,00

Laatste exemplaar! Voor 21:00 uur besteld, morgen in huis

"Het Nederlandse belastingstelsel bevoordeelt de rijken, de huizenbezitters, de erfgenamen en de ondernemers. Om de kloof tussen arm en rijk te verkleinen, moeten we dit stelsel hervormen zodat inkomen uit vermogen en erfenissen net zo zwaar wordt belast als inkomen uit werk." Uit: Sander en de brug

Het belastingstelsel in internationaal perspectief

Het Nederlandse belastingstelsel staat niet op zichzelf. In een globaliserende wereld speelt internationale belastingconcurrentie een belangrijke rol. Dit heeft gevolgen voor hoe landen hun belastingstelsel inrichten.

Erik Swaving Dijkstra

Waarom woont Max in Monaco

In Waarom woont Max in Monaco geeft fiscalist Erik Swaving Dijkstra inzicht in de complexiteit en logica van het Nederlandse belastingstelsel in internationaal perspectief. Hij verklaart waarom vermogende personen en bedrijven naar belastingparadijzen verhuizen.
Boek bekijken

€ 18,95

Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis

Ook in het Caribisch deel van het Koninkrijk spelen specifieke vraagstukken rond het belastingstelsel, met eigen uitdagingen en kenmerken.

Peter Kavelaars Jeroen Adeler Daan Beeks Julian Lopez Ramirez

Het fiscale stelsel in het Caribisch Koninkrijk

Het fiscale stelsel in het Caribisch Koninkrijk, geschreven door Daan Beeks, Jeroen Adeler, Julian Lopez Ramirez en Peter Kavelaars, belicht de wisselwerking tussen het Nederlandse belastingstelsel en dat op de BES-eilanden.
Boek bekijken

€ 163,10

Verwachte levertijd ongeveer 6 werkdagen

Radicale alternatieven voor het huidige belastingstelsel

Naast voorstellen voor geleidelijke hervorming zijn er ook stemmen die pleiten voor een radicaal andere aanpak van belastingheffing en inkomensherverdeling.

Jan Soons

Basisinkomen van utopie naar realiteit

In Basisinkomen van utopie naar realiteit onderzoekt Jan Soons hoe het huidige complexe belastingstelsel kan worden vervangen door een eenvoudiger systeem met een vlaktaks in combinatie met een basisinkomen of negatieve inkomstenbelasting.
Boek bekijken

€ 16,50

Verwachte levertijd ongeveer 3 werkdagen

Basisinkomen van utopie naar realiteit Een belangrijk praktisch inzicht uit Soons' werk is dat een vereenvoudigd belastingstelsel met een basisinkomen niet alleen rechtvaardiger kan zijn, maar ook efficiënter in uitvoering. Het zou de hoge uitvoeringskosten van het huidige complexe stelsel van toeslagen en belastingen kunnen verminderen.

De toekomst van het Nederlandse belastingstelsel

Het debat over de hervorming van het Nederlandse belastingstelsel zal de komende jaren alleen maar intensiever worden. Vrijwel alle experts zijn het erover eens dat het huidige systeem aan herziening toe is, maar over de richting daarvan lopen de meningen uiteen.

De kernvraag blijft hoe we een belastingstelsel kunnen ontwerpen dat zowel rechtvaardig, efficiënt als uitvoerbaar is. Een stelsel dat economische groei stimuleert zonder ongelijkheid te vergroten, en dat vermogen en arbeid op een evenwichtige manier belast.

De inzichten van de in deze pagina besproken auteurs dragen bij aan dit belangrijke maatschappelijke debat en laten zien dat fundamentele vragen over belastingheffing direct raken aan onze opvattingen over rechtvaardigheid, gelijkheid en de organisatie van onze samenleving.